Antalya’da son bir yılda üçe katlanan kiralık daire fiyatları kentteki memur ve emeklileri göçe zorlarken, kira artışlarında dikkat çeken bir gelişme de Trabzon’da yaşanıyor.
Ağustos ayında en yüksek kira artışı yaşanan vilayetler sıralamasında birinci 10’da bile yer almayan Trabzon, son iki ayda artırım şampiyonu olan vilayetler sıralamasında süratle üstlere tırmandı.
Eylülde en yüksek kira artırımının yaşandığı dördüncü vilayet olan Trabzon, ekimde iki sıra daha fırladı ve Antalya’dan sonra ülke genelinde en çok kira artışının yaşandığı ikinci vilayet oldu.
BETAM bilgilerine nazaran, Antalya ekim ayında yıllık bazda yüzde 257 artışla kira artışında artırım şampiyonu olurken, Trabzon’da ise kiralık daire fiyatları ekimde yıllık yüzde 200 arttı. Kiralardaki yıllık artış yalnızca bir ay içinde ise yüzde 166,8’den yüzde 200’e fırlamış oldu.
Peki neden?
Antalya’daki fiyat artışlarında savaş sonrası Rusların ağır talebi tesirli olurken Trabzon’da neler oluyor?
Trabzon, ülke genelinde kira fiyatlarının en çok zamlandığı ikinci vilayet oldu (Kaynak: BETAM)
‘MEVCUT KONUT STOĞU TALEBE YETMİYOR’
Sozcu.com.tr’ye konuşan Trabzon İnşaatçılar ve Emlakçılar Odası Lideri Ayhan Taflan, konut ve kira fiyatlarındaki sert yükselişte birinci tesirli olan nedenin, yüksek inşaat maliyetleri nedeniyle yeni konut yapılamaması ve Trabzon’daki mevcut konut stoğunun erimesi olduğunu anlattı.
Trabzon’da satılık konut fiyatlarının 1,5 milyon TL’den başladığını, konut alamayan vatandaşın kiralık meskenlere talebi artırdığını söyleyen Taflan, buna evlenenlerin, üniversite öğrencilerinin ve Trabzon’a tatile gelen yabancıların otel yerine kiralık dairelere yönelmesinin de eklendiğini ve önemli bir talep patlaması yaşandığını kaydetti.
“Mevcut talebe yetmeyen bir konut stoğu var. Bu da fiyatların süratle üst gitmesine neden oluyor” diyen Taflan, “Trabzon’un engebeli bir arazi yapısına sahip olması nedeniyle arazi kıtlığı yaşanması, bunun üzerine inşaat maliyetlerin de inanılmaz düzeylerde artması yeni konut üretilememesine neden oluyor” dedi.
ORTALAMA KİRA FİYATLARI 5 BİN TL’YE ULAŞTI
Trabzon genelinde ortalama kira fiyatlarının 5 bin TL’ye ulaştığını, bu sayı sene başında 3 bin ila 4 bin TL aralığında olduğunu kaydeden Taflan, şöyle devam etti:
“İnsanların barınma muhtaçlıkları, fiyatlar karşısında kısıtlandı.
Arz kısıtlı, talep de bu türlü fazla olduğu ve maliyetler bu türlü yüksek kaldığı sürece fiyatlar asla geri gelmeyecektir. Bırakın geri gelmesini, sabit kalması bile kâfi. Hükümetin bu probleme bir deva bulması lazım.”
‘ARAP TURİSTLER OTEL YERİNE KİRALIK DAİRELERE YÖNELDİ’
Sozcu.com.tr’ye konuşan TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Lideri Mustafa Tiryaki ise, bu yıl Trabzon’a bilhassa Körfez ülkeleri başta olmak üzere çok sayıda yabancı turistin gelmesinin fiyatlardaki artışta tesirli olduğunu anlattı.
Satılık konut fiyatlarının ulaştığı düzeylerden ötürü vatandaşın alım yapamadığını, bu yıl Trabzon’a gelen turistlere de geçen yıllara oranla daha düşük satış yapıldığını aktaran Tiryaki, “Satış azalınca yabancılara kiralama seçeneği ortaya çıktı. Bu yıl kentimize gelen turistlerin sayısı da çok olunca konutlar aparta çevrilerek yabancılara, bilhassa de Araplara günlük, aylık kiralanmaya başladı” dedi.
Tiryaki, “Bu da aslında konut arzını azalttığı için hem satılık konut fiyatlarını üst çekti hem de öbür kiralık daire fiyatlarını olumsuz etkiledi” diye konuştu.
İLK 10 AYDA 818 KONUT YABANCILARA SATILDI
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) datalarına nazaran, Trabzon’da geçen yıl yabancılara toplam 952 konut satılmıştı.
Geçen yılın birinci 10 aylık devrinde 750 konut satılırken, bu sayı 2022’nin birinci 10 ayında ise 818’e çıktı.
Trabzon’da yabancılara yapılan konut satışları 2022 Ocak-Haziran aralığında bir evvelki yılın tıpkı aylarına kıyasla artarken, temmuzdan itibaren ise (ağustos ayı hariç) yıllık bazda azalmaya başladı.
Son olarak, 2021-2022 Eylül aralığında Trabzon’da yabancılara satılan konut sayısı 189’dan 78’e; 2021-2022 Ekim aralığında ise 115’ten 66’ya geriledi.
Kentin emlak odası ile inşaat mühendisleri odasının yetkilileri, bu yılın birinci 10 aylık devrinde geçen yılın tıpkı periyoduna satışlarda artış yaşansa da, yapılan satışların evvelki yıllara oranla çok düşük kaldığını, bu sene kiralamanın bu yüzden daha fazla arttığını söylüyor.
‘BİR YILDA 3 KATINA ÇIKTI, BİZ BİLE İNANAMIYORUZ’
Tiryaki, gelinen noktada, Trabzon’daki kira fiyatlarının ulaştığı düzeye kendilerinin dahi inanamadığını söylüyor:
“Kiralar mutlaka inanılmaz düzeylere çıktı. Bir sene öncesine kıyasla iki buçuk, üç katına hatta birtakım yerlerde dört katına çıkan kiralar var. Biz bile duyunca şaşırıyoruz. İstanbul’daki kiraların yüksekliğine alışmıştık lakin Trabzon’daki artışa alışamadık.”
‘EV SAHİBİ YABANCILARIN KİRALADIKLARI DAİRELER DE VAR’
Sozcu.com.tr’ye konuşan CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya da kira fiyatlarındaki sert yükselişte Körfez ülkelerinden gelen turistlerin tesirli olduğunu anlattı.
“Trabzon’da yaşayan insanların ortalama gelirine bakıldığında kiraların geldiği düzey çok yüksek. Yerli vatandaşlarımızın mevcut geliriyle bu kira artışlarını izah etmek mümkün değil” diyen Kaya, şöyle devam etti:
“Bu yıl mesken kiralama yabancıların tercih ettikleri bir seçenek olmaya başladı. Bunun dışında, yabancıların aldığı ve yüksek fiyattan kiraya verdiği konutlar de var. Bu da fiyatları üst çekiyor.”