Anayasa Mahkemesi’nden ‘biber gazı’ kararı: ‘Yaşam hakkı ihlal edildi’

Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, İzmir’in Bayraklı ilçesinde polise bir gencin parkta uyuşturucu kullandığı istikametinde 3 farklı ihbar geldi.

İhbar üzerine olay yerine iki polis memuru gönderildi. Polis memurlarıyla uyuşturucu kullanan genç ortasında arbede yaşandı. Polis memurlarının sıktığı biber gazından etkilenen 14 yaşındaki Yiğitcan C., kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

ÖLÜM RAPORUNDA ‘BİBER GAZI’ AYRINTISI

İzmir İsimli Tıp Kurumu tarafından düzenlenen otopsi raporunda “Ölümün, çakmak gazı ve esrar kullanmış, biber gazına maruz kalmış kişinin boğuşma sırasında hudut uçlarının ani halde uyarılmasına bağlı gelişen teneffüs ve deveran depresyonu” sonucu meydana geldiği belirtildi.

Disiplin soruşturması kapsamında düzenlenen araştırma raporunda, otopsi raporuna nazaran ölende darp ve cebir izine rastlanmadığı, biber gazının da mevte neden olacak biçimde kullanılmadığı, polislerin yetkisini aşan bir harekette bulunmadığı kaydedildi.

Rapor üzerine polisler hakkındaki evrak, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün talebiyle İzmir Valiliği’nce süreçten kaldırıldı.

İKİ BAŞMÜFETTİŞ GÖREVLENDİRİLDİ

Öte yandan, Başsavcılığın polisler hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Öteki Kamu Vazifelilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında soruşturma müsaadesi istemesi üzerine, İçişleri Bakanlığı ön inceleme için iki başmüfettiş görevlendirdi.

Ön inceleme raporunda polisin güç kullanma yetkisi çerçevesinde biber gazı ile müdahalede bulunduğu, bu nedenle soruşturma müsaadesi verilmemesi gerektiği kanaatine varıldığı aktarıldı. Bu rapor doğrultusunda polisler hakkında soruşturma müsaadesi verilmemesi kararlaştırıldı.

BİREYSEL MÜRACAAT YAPTILAR

Bunun üzerine ölenin yakınları Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaatta bulundu.

Başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar veren Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 17. unsurunda teminata alınan hayat hakkının maddi ve yol boyutunun ihlal edildiğini kararlaştırdı.

225 BİN LİRA MANEVİ TAZMİNAT KARARI

İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere evrakın Bölge Yönetim Mahkemesine gönderilmesine, ihlal tespitiyle giderilemeyecek manevi ziyanları karşılığında müracaatçılara net 225 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmedildi.

Kararda, mümkün tesirleri gözetildiğinde biber gazının kullanılmasının, direncin kırılması için elverişli başka araçların öncelikle denenmesi ve bunlardan sonuç elde edilememesi yahut sonuç alınamayacağının açıkça anlaşılabilir olması şartıyla hukuka uygun görülebileceği anlatıldı.

‘MÜDAHALE 2 DAKİKA SÜRDÜ’

Olayda polisin müdahalesinin evvelce planlanan ve hazırlık çalışmaları yapılan bir operasyon olmadığı belirtilen kararda, müdahalenin yaklaşık 2 dakika sürdüğü söz edildi.

Polisin iki kişi olduğu, kendilerine karşı direnenin bu sırada yerde yattığı aktarılan kararda, şu tespitlere yer verildi:

“Direnenin 14 yaşında bir çocuk olması, sahip olduğu fizikî kuvvet ile silah ve silah sayılan gibisi hücum vasıtası taşıdığı istikametinde bir kuşkunun bulunduğunun da ileri sürülmemesi dikkate alındığında kolluk vazifelilerinin çocuğun kaçmasını yahut direnç göstermesini engellemeleri için alternatif önlemleri almalarının mümkün olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle kolluk görevlisinin müracaatçıların yakınına karşı biber gazı kullanmak suretiyle maddi güç kullanmasının orantılı olduğundan kelam edilemeyecektir. Hasebiyle kolluk görevlisinin müracaatçıların yakınının vefatına tesiri olan biber gazı kullanması halindeki müdahalenin orantılı olmadığı kanaatine varılmıştır. Açıklanan münasebetle ömür hakkının maddi boyutunun ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”

Kararda ayrıyeten, soruşturma müsaadesi verilmemesine yapılan itirazın hangi münasebetlerle kabul edilmediğine ait rastgele bir açıklamada bulunulmadan, yalnızca yönetimin görüşü doğrultusunda bir sonuca ulaşıldığı kaydedildi.

Yüksek Mahkemenin kararında, “Bölge Yönetim Mahkemesi kararının soruşturmada elde edilen tüm bulguların kapsamlı, objektif ve tarafsız bir tahliline dayalı olması gerekliliğini karşılamadığı, ömür hakkına yapılan müdahalenin ölçülü bir müdahale olup olmadığına ait bir kıymetlendirme içermediği, bu değerlendirmelerin de yer alabileceği bir soruşturma ve gerektiğinde kovuşturma yapılmasını engellediği anlaşılmıştır. Bu münasebetlerle ömür hakkının yordam boyutunun ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir” denildi.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir