Daha evvel ülkemizde dört bölgede varlığının kanıtlanması üzerine yerleştirilen fotokapanlardan elde edilen Anadolu Leoparı’na ilişkin manzaralardan biri Bakanlık tarafından paylaşıldı.
Leopar, yeryüzündeki 36 kedi çeşidi içerisinde, en geniş yayılışa ve besin yelpazesine sahip olmasına karşın, dünya genelinde IUCN Kırmızı Listesi’nde tehlike kategorileri içerisinde bulunmaktadır.
Ankara’nın Beypazarı ilçesinde 1974 yılında öldürülen Anadolu Leoparı’nın bu tipe ilişkin son birey olduğu ve ülkemizde tükendiği düşünülmekteyken DKMP Genel Müdürlüğünün arazi çalışmaları sırasında rastlanan iz ve işaretler üzerine, bunun aksi istikametinde bulgulara ulaşılmasıyla arama çalışmaları başlatılmıştır.
İlk olarak bir bölgede başlatılan çalışmalar sonucunda, 25 Ağustos 2019’da erkek bir Leopara ilişkin fotoğraflar fotokapana yansımıştır.
Nüfus artışı, endüstrileşme ve orman yangınları üzere habitat tahribatına neden olan etmenlerin yanı sıra aşırı-kaçak avcılık üzere kısıtlayıcı faktörler sebebiyle bu çeşidin jenerasyonu her geçen yıl azalma eğilimindedir.
Bu nedenle ülkemizde leoparın tespit edilmesi üzerine, ulusal bir aksiyon planı hazırlama çalışmaları gündeme gelmiş ve bunun için sistematik bilgi toplama çalışmaları başlamıştır.
Süreç içerisinde ülkede, farklı bir bölgede yapılan çalışmalarda da bir erkek leopar daha tespit edilmiştir.
DKMP Genel Müdürlüğüne gelen ihbarların kıymetlendirilmesi sonucunda, ülkede en az dört farklı alanda leopar olduğu belirlenmiştir.
Ülkemizde leoparın nizamlı bir popülasyonundan bahsetmek bu basamakta mümkün olmamakla birlikte, kapsamlı bir araştırma ile mevcut-potansiyel yaşama alanlarının ivedilikle belirlenmesi gerekmektedir. Bu gayeyle Leopar araştırma ünitesi oluşturulmuş ve Leopar Hareket Planı çalışmaları başlatılmıştır.
20-22 Eylül 2022’de Göçmen Tipler Mukavelesi Orta Asya Göğüslü Çalışma kümesi kapsamında, 1. Leopar Menzil Ülkeleri Toplantısı Gürcistan’da gerçekleştirilmiştir.
Bu toplantıda, öncelikle bu ülkelerde yayılış gösteren ve daha evvelce farklı alttürler olduğu düşünülen Kafkas Leoparı (P. pardus ciccaucasica), İran Leoparı (P. pardus saxicolor) ve Anadolu Leoparı’nın (P. pardus tulliana) yapılan genetik çalışmalar sonucunda birebir alttürler olduğu bilgisi sunulmuştur.
Bu nedenle bilimsel isimlendirme kuralları gereği, tıpkı cinse verilen farklı isimlerden birinci evvel verilen ismin kabul edilmesi kuralına nazaran “P. pardus tulliana” (Anadolu Leoparı) ismi tüm coğrafyada görülen alttür için bilimsel isim kabul edilmiştir.
Bu toplantıda ayrıyeten, bu alttür için bir Bölgesel Aksiyon Planı hazırlanarak kabul edilmiştir.
Ülkemizce de hazırlanmasına devam edilen hareket planı için bölgesel bir aksiyon planının varlığı DKMP Genel Müdürlüğü için son derece yararlı olmuştur.
Eylem planının oluşturulmasında bilimsel altlık oluşturmak üzere Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Düzce Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, IUCN Kedigiller Uzmanlar Kümesi ve DKMP 6. Bölge Müdürlüğünden uzmanların yer aldığı bir proje için TÜBİTAK’a müracaatta bulunulmuştur.
Projenin başlaması durumunda ilgili kurumlar ortasında bir protokol hazırlanarak çalışmalar hızlandırılacaktır.
Hazırlanmakta olan aksiyon planında, ülkemizde Anadolu Leoparı olarak anılan alttürün yayılış haritasının tekrar oluşturulması büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Bunun yanı sıra Anadolu Leoparı’nın bulunması mümkün alanlarda iz, dışkı, leş üzere işaretlerin araştırılması, yöre insanları ile görüşülerek bu alanlardaki bireylerin tespiti, muhafaza ve geliştirilme önlemlerinin alınarak uygulamaya konulması, bilhassa popülasyonun geleceği için dişi birey bulunması da hareket planının kıymetli mevzuları ortasında yer almaktadır.
“ANADOLU LEOPARI’NI İZLEMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
Tarım ve Orman Bakanlığının, bu cinsin varlığının kanıtlandığı bölgelerdeki fotokapanlardan birine yansıyan Anadolu Leoparı’nın imajlarının bulunduğu toplumsal medya paylaşımında, “Ülkemizde varlığı kanıtlanan Anadolu Leoparı’nı bir kere daha görüntüledik. Kuşağın artsın çoğalsın, bu topraklarda daima var olasın. Anadolu Leoparı’nı izlemeye devam edeceğiz” tabirlerine yer verildi.
Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci, geçen mayısta katıldığı “Dünya Biyoçeşitlilik Günü” etkinliğinde, fotokapan teknolojisiyle Anadolu Leoparı’nın tekrar görülmeye başladığını açıklamıştı.
Anadolu Leoparı’nın fotokapana yansıyan manzarasını toplumsal medya hesabından paylaşan Bakan Kirişci, “İşte dört bölgemizde varlığı kanıtlanan Anadolu Leoparı. Onları korumak zorundayız, bu yüzden ömür alanlarını saklı tutacağız” değerlendirmesinde bulunmuştu.