Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Kurumuna ilişkin maden ocağında 14 Ekim 2022’de 43 çalışanın hayatını kaybettiği, 9 personelin yaralandığı patlamaya ait 8’i tutuklu 23 sanığın yargılanmasına başlandı.
Bartın Ağır Ceza Mahkemesince Bartın Adliyesi’nde özel olarak oluşturulan salonda görülen duruşmaya, tutuklu ve tutuksuz sanıklar, müştekiler, patlamada hayatını kaybedenlerin yakınları ile taraf avukatları katıldı.
Adliye içi ve etrafında kolluk kuvvetlerince geniş güvenlik tedbiri alındı.
Kimlik tespiti ve iddianame özetinin okunmasının akabinde kelam alan Türkiye Barolar Birliği Lideri Erinç Sağkan, Bartın Barosu Lideri Ferhat Parlatır ve bir kısım müştekiler avukatı Cihan İşler, davanın görüleceği daha sağlıklı bir alanın belirlenmesi için duruşmanın ertelenmesi talep etti.
Söz verilen İstanbul Barosu Lideri Filiz Saraç, Ankara Barosu Lideri Mustafa Köroğlu, Tekirdağ Barosu Lideri Hükümran Gürcün ile Türkiye Tabipler Birliği ve Çağdaş Hukukçular Derneği avukatları, davaya katılma talebinde bulundu.
Duruşma öncesi kimi müştekiler ile patlamada hayatını kaybedenlerin yakınları, sanıklara duruşma salonuna getirildikleri esnada reaksiyon gösterdi.
Aranın akabinde savunma yapan tutuklu sanık TTK Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir, kazada vefat edenlere başsağlığı diledi.
Özdemir, 1986’dan beri TTK’de çalıştığını belirterek “2017 Haziran’dan beri kuruluş müdürüyüm. Aspiratör modernizasyonu sorunu konusuna gelince, maden işletmelerinde olağanda emici aspiratör kullanılır. 2015’te çıkan yönetmelikle üfleyici aspiratör kullanılması kabul edilmiştir, bu yalnızca yönetmelik olarak istenmiştir. Tarafımızdan bu bahsin yazısı 2018’de genel müdürlüğe yazıldı ve yatırım programına konmuştur. Bundan sonraki bütün süreçler genel müdürlük tarafından yapılmaktadır. Kurum olarak vazifemiz, gereçlerin yatırıma alınması için yazı yazmaktır. Öteki misyonlar genel müdürlük tarafındadır.” diye konuştu.
“HER YIL ELEMAN MUHTAÇLIĞIMIZ TTK’YA BİLDİRİLMİŞTİR”
Müessesenin iş sıhhati ve iş güvenliği direktörlüğü unsurlarına nazaran denetim sondajlarının yapıldığını lisana getiren Özdemir, “Kömür tozuyla ilgili uğraş konusunda da taş tozu ve çimento üzere gerekli çalışmalar yapılmıştır. Eleman eksikliği konusu da TTK’de norm takım çalışmaları yapılmış ve bitirilmiştir. Her yıl eleman muhtaçlığımız TTK Genel Müdürlüğümüze bildirilmiştir.” formunda konuştu.
Sanık Özdemir, kuruluşun iş güvenliği uzmanı olarak sayısal düşüncesinin bulunmadığını aktararak “İşçi birinci işe başladığında kurs açıyoruz ve eğitim veriyoruz. İş sıhhati ve iş güvenliği eğitimi almaktadırlar. Daha sonra ocak içerisinde pratik eğitim de olmakta, daha sonra çalışmaya başlamaktadır.” dedi.
“HER 6 AYDA BİR ACİL DURUM TATBİKATLARI GERÇEKLEŞTİRİLDİ”
Müessesede her 6 ayda bir acil duruma yönelik tatbikatların gerçekleştiğini aktaran Özdemir, belirli bir senaryo ve kaçış planı oluşturulduğunu anlattı.
Sanık Özdemir, evraktaki eksperin Amerika standartlarını baz aldığını savunarak “Biz Avrupa Birliği standartlarına tabiyiz, bu çelişki arz etmektedir. Eksper yaptığı değerlendirmede öznel değerlendirmeye girmiştir.” savında bulundu.
Savunmasını tamamlamasının akabinde sanık Özdemir’in çapraz sorgusuna geçildi.
LAĞIMCIYI SORUMLU TUTTU
Mahkeme Lideri’nin, “Sana nazaran bu kaza nasıl oldu?” sorusuna, Özdemir, “Lağım atıldıktan sonra yarım saat beklemek gerekiyor, ivedi varmış üzere düşünüyorum. Net bir şey konuşamıyoruz. Yer altı açıldıktan sonra daha net kararın verilmesinin uygun olacağını düşünüyorum.” sözünü kullandı.
Müşteki ve sanık avukatlarının sorularını da yanıtlayan Özdemir, Sayıştay Raporu’nda yer alan eksikliklerle ilgili çalışma yapılıp yapılmadığı konusunda, mevcut aspiratörün genel ocak havalandırmasını sağladığını ileri sürdü.
Tutuklu sanık Özdemir, “Üretim ölçüsü ile ilgili size bilgi veriliyor mu?” sorusunu, “Satılabilir kömür ve günlük üretilen kömür ölçüsünü alıyorum. 2021 nisan, temmuz, eylül ve ekim aylarında satılabilir 200-250 tondu. Son 1 yılda vakit zaman üretimde azalma ve artma oldu.” formunda yanıtladı.
Tahlisiye grubunun olup olmadığına ait ise Özdemir, “Tahlisiye kursu görmüş arkadaşlarımız var, tam sayısını hatırlamıyorum. Bu arkadaşlarımız 3 başka vardiyaya yayılmış vaziyette ve üretimde çalışıyorlar.” diye konuştu.
Sanık Özdemir, olay günü ne yaptığına dair soru üzerine, “Haberi alır almaz geldim. Girmesi gerekenleri ve öteki yerlerden gelen kurtarma ve tahlisiye takımlarını soktum, başkalarını sokmadım. Ocaktan istenen materyalleri yönlendirdim.” biçiminde konuştu.
ASPİRATÖRÜN BOZUK OLMASI
Aspiratöre neden muhtaçlık duyulduğu ve bozuk olduğuna ait bilgisi sorulan Özdemir, şunları kaydetti:
“Bizdeki tüm havalandırmalar emici. 2015’te yapılan direktörlük değişikliğinden ötürü üfleyici aspiratör istenmiştir. Mevzuatı yerine getirmek için gereksinim duyuldu. Bu mevzuatın neden konduğu konusunda bir bilgim yok. (Aspiratörün bozuk olması) Olaydan sonra haberim oldu. Kelepçesi çıkmış, takılacakmış lakin öbür 3 pervane çalışıyordu, onula devam edilmiş. Olaydan sonra bozuk olduğunu öğrendim.”
Haftada ya da 10 günde bir denetim için ocağa indiğini anlatan Özdemir, “Merkezi gaz izleme olarak bana günlük rapor gelmez. Elle yapılan ölçüm kıymetleri bana günlük iş güvenliği şube müdürlüğünden tablo olarak gelir.” dedi.
Mahkeme heyeti, öteki sanıkların savunmalarının alınması için duruşmaya yarına kadar orta verdi.
AMASRA’DAKİ MADEN FACİASI
Bartın’ın Amasra ilçesindeki TTK Amasra Kurumuna ilişkin maden ocağında 14 Ekim Cuma günü saat 18.15 sıralarında meydana gelen patlamada 41 emekçi hayatını kaybetmiş, 11 emekçi yaralanmıştı. Bir emekçi sevk edildiği hastanede 4 Kasım 2022’de, bir personel de patlamadan 173 gün sonra ömrünü yitirmişti.
Amasra Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında ortalarında TTK Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir’in de bulunduğu 24 kuşkulu gözaltına alınmıştı.
Şüphelilerden TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir, Kurum Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci, İş Güvenliği ve Eğitim Başmühendisi Volkan Soylu ve Başmühendis Mehmet Tural ile kartiyelerden (birkaç üretim ünitesinden oluşan ocak) sorumlu maden mühendisleri Levent Aydın ve İbrahim Hakan Mengeş ile emniyet mühendisi Şahan Kahraman “bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olmak” cürmünden tutuklanmış; 4 şüpheliye isimli denetim kararları uygulanmış, şüphelilerden 3’ü çıkarıldıkları hakimlikçe, 9’u savcılık sorgularının akabinde özgür bırakılmıştı. Bu şüpheliler ortasında yer alan bir kişi hakkında da soruşturma sürecinde “takipsizlik” kararı verilmişti.
İddianamede, tutuklu sanıklar Özdemir, Ekmekci, Soylu ve Tural hakkında 42 defa “olası kastla öldürme” hatasından toplam 840 yıldan 1050 yıla kadar, 4 kere “olası kastla yaralama” cürmünden da toplam 4 yıl 16 aydan 12 yıla kadar mahpus cezası talep ediliyor.
Bu 4 sanığın iki kabahatten toplam 844 yıl 16 aydan 1062’şer yıla kadar mahpusu istenen iddianamede, öteki 4’ü tutuklu 19 sanığın ise “bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden 2 yıl 8 aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpusu isteniyor.