Dünya ekonomilerinde gitgide artan resesyon kaygısı riski varlık fiyatları üzerinde tesirli olmayı sürdürüyor.
Küresel merkez bankalarının enflasyon ve resesyon riskleri ortasında para siyasetinde izleyecekleri yola ait belirsizlikler hisse piyasalarını baskılarken, bu hafta para siyaseti yetkililerinin açıklamalarının piyasaların istikameti üzerinde tesirli olması bekleniyor.
Özellikle Fed Lideri Powell’ın çarşamba ve perşembe gün yapacağı açıklamaların Fed’in gelecek periyoda ait adımlarına yönelik belirsizlikleri azaltacağı kestirim edilirken, Powell’ın daha da şahinleşmesinin ülkede resesyon fiyatlamasını güçlendirebileceğinden telaş ediliyor.
Fed yetkilileri geçen haftaki para siyaseti toplantısında şahin duruşlarını korurken, 1994’ten bu yana birinci kez gerçekleşen 75 baz puanlık faiz artışının temmuz toplantısı haricinde de tekrar edilip edilmeyeceği soru işaretlerinin başında geliyor.
Fed üyesi Christopher Waller ise, makroekonomik bilgilerin beklentilerini karşılaması halinde temmuz ayında da 75 baz puanlık faiz artışını destekleyeceğini lisana getirdi.
BRENT PETROL HAFTAYA DÜŞÜŞLE BAŞLADI
Dünya genelinde artan resesyon riskiyle birlikte ekonomik aktivitenin yavaşlayacağına ait beklentiler sonrası Brent petrolün varil fiyatı yeni haftaya da düşüşle başlarken, şu sıralarda evvelki kapanışın yüzde 0,5 altında 110,9 dolardan alıcı buluyor.
Hafta sonunda 17.622 dolara kadar gerileyen Bitcoin ise, güçlü bir alıcının piyasaya girdiğine yönelik söylentilerle kayıplarını büyük oranda telafi etmesinin akabinde 20.000 doların jemen altında dengelendi.
Geçen hafta bölge ekonomilerinin kırılganlıklarını azaltmak için acil toplanan ECB, tahvil faizleri ortasındaki farkın süratli bir halde artması halinde devreye girecek yeni bir araç üzerinde çalıştıklarını duyurmuş, kararın akabinde İtalya ve Yunanistan üzere ülkelerin tahvil faizleri gerilemişti.
Bugün ECB yetkililerinin kelam konusu araca ait daha kapsamlı bilgi vermesi bekleniyor.
Öte yandan, Fransa’daki genel seçimlerin ikinci çeşidi tamamlanırken, sandık çıkışı anketlerine nazaran, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Ensemble (Birlikte) ittifakı Ulusal Mecliste salt çoğunluğu elde edemiyor.
Cuma günü Avrupa borsaları global piyasalara paralel karışık bir seyir izledi. Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 0,67 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,29 yükselirken, İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,41 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,06 bedel kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli süreç kontratları yeni haftaya ise düşüşle yükselişle başladı.
Asya hisse piyasaları resesyon kaygılarının güçlendiği haftaya karışık bir seyirle başlarken, ABD ile Çin ortasında artan tansiyon de hisse piyasalarını baskılıyor.
Tayvan boğazının “Uluslararası su” olup olmadığı konusunda iki ülke ortasındaki görüş ayrılığı sertleşirken, kelam konusu durum bölgede risk algısını artırıyor. Bununla birlikte, ABD Lideri Joe Biden’ın birtakım Çinli şirketlere uygulanan gümrük vergisinde indirime gidebileceğine ait haber akışı ise Çin hisse piyasalarını destekliyor.
ÇİN SABİT BIRAKTI…
Öte yandan, Çin Merkez Bankası bugün 1 ve 5 yıllık borç verme oranlarını beklentilere paralel sırasıyla yüzde 3,70 ve yüzde 4,45’te sabit bıraktı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,5 paha kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,2 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükseldi.
TCMB FAİZİ SABİT BIRKMASI BEKLENİYOR
Yurt içinde, gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) perşembe günü yapacağı Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısına çevrilirken, AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, TCMB’nin siyaset faizini yüzde 14’te sabit bırakacağını öngörüyor.
Cuma günü dünya borsalarından müspet ayrışan BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,93 artışla 2.533,33 puandan tamamladı.
Dolar/TL ise cuma günü yüzde 0,1 artışla 17,3265’ten kapanmasının akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında 17,3430 düzeyinde süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde data gündeminin sakin olduğunu, yurt dışında ise ECB Lideri Lagarde’ın açıklamalarının yanı sıra Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile Avro Bölgesi’nde ödemeler istikrarı bilgilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 2.520 ve 2.500 düzeylerinin takviye, 2.560 puanın direnç pozisyonunda olduğunu söyledi.
DÜNYA BANKASI’NDAN UYARI
Dünya Bankası Lideri David Malpass, Rusya`nın Ukrayna`yı işgali besin, güç ve gübre fiyatlarının yükselmesine yol açtığı için global bir sakinliğin kaçınılmaz olabileceği konusunda uyardı.
Çarşamba günü ABD Ticaret Odası’nın düzenlediği bir aktifliğe katılan Malpass, Almanya ekonıomisinin, güç fiyatlarındaki artış nedeniyle bariz biçimde yavaşladığını söyledi. Malpass, Almanya’nın dünyanın en büyük dördüncü iktisadı olduğuna dikkat çekti.
JP MORGAN’DAN İNGİLTERE İÇİN RESESYON TAHMİNİ
JP Morgan, İngiltere’nin dış şoklara karşı kırılganlığından kaynaklı olarak enflasyonun yükselmesinin gelecek bir yahut iki yılda resesyona girmesinin giderek artan bir mümkünlük olduğunu bildirdi.
JP Morgan ekonomistleri yaptıkları değerlendirmede, “Eğer Fed’in aksiyonları ABD’de büyümeyi keskin halde yavaşlatır yahut resesyona yol açar ise bu İngiltere’ye de sıçrar ve yurt içi finansal koşullarda sıkılaşma ile bir ortaya geldiğinde büyük olasılıkla bir resesyon üretir” sözlerini kullandılar.
İngiltere iktisadında kısa vadenin de ötesinde dış şoklara yüksek kırılganlık gördüklerini belirten JP Morgan, gelecek bir yahut iki yılda resesyon mümkünlüğünün arttığını gördüklerini vurguladı.
JP Morgan, BOE’nin faizi yüzde 3’e kadar çıkarması halinde resesyonun daha muhtemel hale geleceğini de belirtti.
Avrupa’nın hala büyük ölçüde Rus gazına ve petrolüne bağımlı olduğunu söyleyen Malpass, gelişmekte olan iktisatların besin ve güç fiyatları ve gübre kasvetinden etkilendiğini vurguladı.
BİR RESESYON AÇIKLAMASI DA YELLEN’DEN
Yellen, “Ekonominin yavaşlamasını bekliyorum. Çok süratli formda büyüyordu. İş gücü piyasası toparlandı ve tam istihdama ulaştık. Bu ortamda istikrarlı ve sakin bir büyümeye dönüşüm yaşanmasını beklememiz doğal, lakin bir resesyonun kaçınılmaz olduğunu düşünmüyorum” dedi.
Ekonominin Ukrayna’da devam eden savaş, yükselen enflasyon ve COVID-19 salgınının yol açtığı önemli tehditlerle karşı karşıya olmaya devam ettiğini de belirten Yellen, “Enflasyon kabul edilemeyecek formda yüksek. Tüketici harcamalarında düşüşün bir resesyona yol açacağına inanmıyor. ABD’de iş gücü piyasası İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en güçlü devrini yaşıyor ve enflasyonun önümüzdeki aylarda yavaşlayacağını öngörüyoum” diye konuştu.
JAPON DEVİ AÇIKLADI: 2022 YILI BİTMEDEN RESESYON GELEBİLİR
Fed’in fiyat artışlarını denetim atına almak için agresif faiz artırımlarına yönelmesinin, finansal kuralların daha da sıkılaştırılmasının ABD iktisadını yavaşlatacağını savunan Nomura, tüketici inancında zayıflama, güç ve besin arzında kahırların berbatlaşması ve global görünümde kötüleşmenin ABD’nin yıl sonundan evvel resesyona girmesine yol açacağını öngördü.
ABD için 2022 yılı GSYH büyüme beklentisini yüzde 2,5’ten yüzde 1,8’e indiren Nomura, 2023 yılı için yüzde 1,3 büyüme olan beklentisini ise yüzde 1’e indirdi.
EMTİALARDA GERİLEME
Küresel çapta agresif bir biçimde sıkılaşan para siyasetlerinin resesyon telaşlarının artmasıyla emtia piyasasında da satış eğilimi arttı. Emtia fiyatları ekonomik sakinlik nedeniyle talepte azalma yaşanacağı tarafındaki beklentilerden negatif etkilendi.
Geçen haftayı platin 4,3, paladyum 6,2, gümüş yüzde 1 geriledi. Bakır haftayı yüzde 5,1, alüminyum 6,3, kurşun 3,2, nikel 6,7, çinko yüzde 4,9 kayıpla tamamladı. Bununla birlikte ziraî emtialarda da düşüş eğilimi görüldü.
ALTINDA İKİ YÖN
Altın da öteki emtialara paralel olarak geçtiğimiz haftayı yüzde 1,7 düşüşle kapatsa da başka eserlere nazaran yatırım aracı olma özelliği daha fazla ön plana çıkıyor.
Bu nedenle Fed’in atılımları ile güçlenen dolar, altını negatif etkilese de iktisadın resesyona girmesi riskine karşı inançlı liman olma özelliği sarı metali çift istikametli baskılıyor.