Altı muhalefet partisinin genel lider yardımcıları, İstanbul’da Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi’nin detaylarını anlattı. Vatandaşların tasalarına de değinen yetkililer, “Ne yaparlarsa yapsınlar, bu seçim itimatla yapılacak ve biz kazanacağız” iletisini paylaştı.
CHP, DÜZGÜN Parti, Deva Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin genel lider yardımcıları, Kent Kültürü ve Demokrasi Derneği’nin organize ettiği panelde İstanbullulara Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi’nin detaylarını anlattı, sorularını yanıtladı.
Panelin birinci oturumunda CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, Deva Partisi Genel Lider Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu ve Demokrat Parti Genel Lider Yardımcısı Bülent Şahinalp yer aldı.
“ADALETİN OLMADIĞI YERDE İŞ, AŞ OLMAZ”
İlk konuşmayı CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek yaptı. Erkek, kelamına başlarken bu sisteme OHAL şartlarında geçildiğinin altını çizdi ve şunları söyledi:
* “Bugün ülkemizin yaşadığı sistem demokratik bir başkanlık sistemi de değildir. Egemenliğin özelleştirildiği, başkana sadakatin temel olduğu bir sistem. Son derece ucube bir sistem.
* Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi dendi zira cumhurbaşkanlığı bizde ulu bir makamdır. Makamın örtüsü altında otoriter bir sistem inşa ettiler. Otoriter popülist tek adam rejimleri her vakit kaostan, kutuplaşmadan, çatışmadan beslenir. Onun için bu kutuplaşma girdabına asla girmeyeceğiz.
* Bizim için bir ortaya gelmeleri mümkün değil diyorlardı geldik, kalmaları mümkün değil diyorlardı kaldık. Adaletin olmadığı yerde iş, aş, ekmek olmaz. Sistemle iktisat direkt irtibatlıdır. Bu sistem anayasızlaştırmayı, hukuksuzluğu, keyfiliği getirdi.”
DEVA Partisi Genel Lider Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu ise şöyle konuştu:
* “Ortaya koyduğumuz sistem, Cumhurbaşkanlığı hükümet sidtemi denilen lakin büsbütün keyfi biçimse mevcut anayasaya da alışılmamış formda uygulanan, kurallarla izah edilemeyecek, keyfi bir sistemle mukayese edilmesi çok mümkün değil.
* Şu andaki uygulamaların alternatifi değil. 2017 öncesi kriz oluşturan, parlamenter dışı güçlerin faal olduğu yapıları da dikkate alan, ileri demokrasi örneklerini temel alan bir sistem. TBMM’ye giden yollar demokratikleşmeli.
* Temsil için barajın düşürülmesi gerekiyor, bu sebeple barajın yüzde 3 olması için mutabakat sağladık. Seçim ve siyasi partiler mevzuatının kesinlikle değişmeli. Güçlü parlamento için bu koşul. Siyasetin finansmanı sıkıntısının aşılması gerekiyor. Kayıt dışı finanse edildiğini biliyoruz şu anda.”
“GÖREVİ BİTEN CUMHURBAŞKANI FAAL SİYASETE DÖNEMEYECEK”
Demokrat Parti Genel Lider Yardımcısı Bülent Şahinalp, planlanan güçlendirilmiş parlamenter sistemde cumhurbaşkanlığı misyon ve yetkilerini şöyle aktardı:
* “Tarafsız bir cumhurbaşkanı ile meclise karşı sorumluluğu olan bakanlar şurası olacak. Cumhurbaşkanı tarafsız bir yapıya kavuşturulacak, hakem rolünü gerçekleştirecek.
* Cumhurbaşkanlığı misyon mühletini 7 yıl olarak belirledik. Tarafsızlığı tam olmalı diye. Bu nedenle sadece bir devir seçilecek. Cumhurbaşkanı olan kişi varsa partisiyle alakası kesilecek, misyonu biten etkin siyasete dönemeyecek.”
“KADINA VE ÇOCUĞA ŞİDDET İŞLEYEN BİRİ MİLLETVEKİLİ OLAMAYACAK”
Muharrem Erkek, mevcut durumla ilgili bir seçim daha olması gerektiğine dair bilgi kirliliği yaratıldığını, geçiş için bir seçim zaruriliği olmadığını söyledi.
“Hükümet düşürülmek isteniyorsa, 301 milletvekilinin oyuyla yeni başbakan seçecek. Bu türlü bir durumda istikrarsızlık da engellenmiş oluyor” diyen Yeneroğlu ise bayan temsili konusunda da kota uygulanması gerektiğini belirtti. Tıpkı bahiste Erkek de “Kanunda milletvekili olamayacak şahıslar yazıyor. Ona ekleme yapacağız; bir kişi çocuğa ve bayana şiddet işlediyse milletvekili olamayacak” dedi.
Seçim güvenliği için vilayet il çalışıldığını belirten Erkek, “Mutlaka her sandığa sahip çıkmalıyız, çıkacağız. Hiçbir iktidar sandığa karşın kalamaz” diye konuştu.
Panelin ikinci oturumunda da Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Serap Yazıcı, YETERLİ Parti Genel Lider Yardımcısı Bahadır Fazilet ve Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Bülent Kaya konuştu.
“YENİSİ KURULAMIYORSA HÜKÜMET DEVRİLMEYECEK”
Gelecek Partili Serap Yazıcı, güçlendirilmiş parlamenter sistemin, olağan parlamenter sistemden farkının tıkanıklığa tahlil üretilmesi olduğunu belirterek “Güçlendirilmiş parlamenter sistemde yapan bir düzenek olacak. Yıkmakta birleşen çoğunluk, yenisini kurmakta birleşemiyorsa hükümeti yıkamayacak, yenisini kuramayacak” dedi.
İYİ Partili Bahadır Fazilet ise şöyle konuştu:
* “Bir seyircimiz, yanıma gelerek ‘Çok korkuyorum, yanlış bir şey diyeceksiniz, yapacaksınız diye’’ dedi. Biz çok dikkatliyiz aslında. Bizi ne bir ortaya getirdi sizce? 20 yıldan beri öğrendiklerimiz. Bize yapılan zulüm.
* Her türlü şeyi yapacaklar lakin korkmayın, ne halt ederlerse etsinler bu seçim itimatla yapılacak, hem cumhurbaşkanlığı seçimini hem milletvekilliği seçimini bizler kazanacağız.”
“BU SİSTEMDE SEÇİLSEK DE PARLAMENTER SİSTEME BENZETEREK YÖNETECEĞİZ”
Meclis komitesinden geçen dezenformasyon maddesine da değinen Fazilet, “Enflasyon yüzde 70 derseniz gerçek haber, yüzde 100 derseniz palavra haber. Hangisi palavra? Kim karar verecek? Daima birlikte akılla kazanacağız. Biz onlar üzere değiliz, geldiğimiz anda bu sisteme nazaran gelsek de parlamenter sisteme benzeterek yöneteceğiz” dedi.
Son sunumu yapan Saadet Partili Bülent Kaya ise şunları söyledi:
* “Otoriter devletlerle, demokratik sistemlerin farkı, demokratik sistemlerde iktidarların şimdi iktidardayken yargılanabiliyor olmasıdır. Sandıkta olan siyasal kontrol, yargı ve meclis.
* İstikrar ve denetleme açısından bakıldığında, iktidarı elinde bulunduran bireyler lehine değişim olabilir mi? TBMM tıpkı vakitte sorgulama, müzakere etme ve kontrol üzere özelliklere sahip.
* Muhalefet partileri lehine müspet ayrımcılık tanıyarak denetleme imkanı vermek gerekiyor. Bizim güçlendirilmiş parlamenter sistemde yapmak istediğimiz, sayısal çoğunluğa dayanmayan bir kontrol sistemi kurmak.”
Moderatör Sedef Kabaş’ın İstanbul Sözleşmesi’ne dair sorusunu da yanıtlayan Kaya, altı parti ortasında bazen duvarlar örülmeye çalışıldığından bahsederek, ortak akılla, herkes birbirini dinlediği sürece tüm meselelerin çözülebileceğini söyledi.