Yunus Ülger
Tarihi İpek Yolu’nu canlandırmak isteyen Çin, Avrupa’nın kıymetli limanlarına iştirak siyasetini Almanya’nın en büyük limanı Hamburg Limanı’nda da gerçekleştirdi. Hükümet ortaklarının, Avrupa Birliği’nin ve muhalefetin karşı çıkmasına rağmen Başbakan Olaf Scholz (SPD), başbakanlık yetkisini kullanarak satışa onay verdi. Böylelikle Çin’in devlet şirketi Cosco, limanın Tollert terminaline yüzde 24,9 ile ortak oldu. Şirketin planı yüzde 35 oranında ortaklıktı, lakin Çin’in ülkenin stratejik altyapısında kelam sahibi olacağı tenkitlerinin üzerine hisse yüzde 24,9’a düşürüldü. Buna rağmen hükümet ortakları, altı bakanlık ve muhalefet satışı çok yanlış bir karar olarak görüyor.
‘DOĞRU BİR KARAR ALDIK’
Yunanistan ziyaretinde mevzuyu ait soruyu yanıtlayan Başbakan Scholz, satışı, ‘doğru bir karar’ olarak niteledi. Cosco’nun az bir hisseyle ortak olduğunu belirten Scholz, “Büyük bir limanda çok sayıda ortaklardan biri, altyapıya bir tesiri olmayacak” görüşünü savundu. Scholz, Hamburg Limanı’nın devlet işletmesi olarak kalacağını, hiç bir vakit özelleştirilmeyeceğini söyledi. Alman basınında ise gelecek hafta Çin’e gidecek olan Scholz’un eli boş gitmek istemediği istikametinde yorumlar yapıldı.
Yeşiller’in idaresindeki Federal Dışişleri Bakanlığı ise kararın hakikat olmadığı görüşünde. Reuters’in haberine nazaran bahisle ilgili bakanlar heyeti toplantısında açıklama sunan bakanlık, paydaşlık hissesinin azaltılmasına rağmen Çin’in Almanya ve Avrupa’nın taşıma altyapısında tesirinin azalmayacağını bildirdi. Yeşiller Partisi’nden Avrupa Bakanı Anna Lührmann da satışa karşı görüş bildirerek Çin’in maksadının ekonomik değil jeopolitik olduğunu söyledi. Lührmann, Çin’in kendi limanlarına iştirake müsaade vermediğini hatırlattı.
‘ÇİN, SCHOLZ’UN SATIŞI İSTEDİĞİNİ BİLİYORDU’
Ana muhalefet Hıristiyan Birlik Partisi (CDU) da satışa karşı çıkıyor. RND haber sitesine konuşan partinin dış siyaset sözcüsü Norbert Röntgen, hisse azalsa da Çin’in limanda tesirinin olacağını ileri sürdü. Röntgen, “Çin, Scholz’un satışa onay vereceğini biliyordu, o yüzden baskı yaptı” görüşünü tabir etti. Hükümet ortağı Hür Demokrat Parti (FDP) dış siyaset sözcüsü Ulrich Lechte, “İhtiyacımız olmadığı halde güvenlik açısından kıymetli bir altyapıya iştirake müsaade vermek ihmalkarlık ve kısa görüşlülük” dedi.
AVRUPA BİRLİĞİ KOMİTESİ DA UYARMIŞTI
Hamburg Limanı’na Çin paydaşlığı konusunda daha evvel Avrupa Birliği (AB) Kurulu da Almanya’yı uyarmıştı. AB Kurulu, Hamburg Limanı’nın yalnızca sivil açıdan değil, askeri açıdan da değerli olduğunu hatırlattı. Komite, AB’nin Kuzey ve Baltık denizlerindeki limanlarının NATO’nun kuzey kanadı için kıymetli merkezler olduğunu da belirtmişti. Federal Anayasayı Müdafaa Kurumu Lideri Thomas Haldenwang, Federal Meclis’te yaptığı konuşmada, Çin tesirine karşı, “Rusya fırtına ise Çin iklim değişikliği” sözlerini kullanmıştı.
COSCO DÜNYANIN DÖRDÜNCÜ BÜYÜK LİMAN İŞLETMESİ
Çin devlet şirketi Cosco’nun, dünyanın dördüncü büyük liman işletmesi olan Hamburg Limanı’ndaki süreç hissesi da son bilgilere nazaran yüzde 30 seviyesinde bulunuyor. Cosco, 2005’ten bu yana limandaki süreçleri için 25 milyar euro yatırım yaptı. Şirket Asya, Avrupa, Ortadoğu ve Güney Amerika’da 37 liman işletiyor. Avrupa’da Yunanistan’ın Pire, Belçika’nın Zeebrügge ile İspanya’nın Valencia limanında çoğunluk hissesine sahip bulunuyor. Avrupa’nın en büyük limanı Hollanda’nın Rotterdam ile Avrupa’nın ikinci büyük limanı Antwerp’te azınlık hissesine sahip, Avrupa’da da öbür limanlarda da hisse satın aldı.