Yunus Ülger
Almanya’da bu yıl başında Berlin’de göçmen gençlerin de karıştığı şiddet olaylarıyla başlayan ahenk tartışmasına, artık de okullarda Almanca konuşma tartışması eklendi. Hıristiyan Birlik Partisi (CDU) Genel Sekreteri Mario Czaja’nın, “Göçmen kökenli öğrenciler teneffüslerde yalnızca Almanca konuşsun” teklifinde bulundu. Teklife Toplumsal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller’in yanı sıra kendi partisinden de reaksiyon geldi.
‘ALMANCA DIŞINDA LİSANLARDA KONUŞMA KABUL EDİLEMEZ’
Kendisi de göçmen olan CDU Genel Sekreteri Mario Gzaja, die Welt gazetesi ile söyleşisinde, “Teneffüslerde Almanca dışında lisanlarda konuşma kabul edilemez bir durum” görüşünü savundu. Ayrıyeten, göçmen öğrencilerin bulunduğu okullara toplumsal danışman ve toplumsal pedagog takviyesi verilmesini istedi. Gzaja, Almancası kâfi olmayan göçmen çocukların ilkokula kayıt edilmemesi görüşünü de savundu.
‘ÖĞRETMENLERİM LİSAN POLİSİ OLSAYDI BU SEVİYEYE GELEMEZDİM’
Bu teklife birinci reaksiyon Yeşiller Partisi’nden Baden Württemberg Eyalet Meclisi Lideri Sayın Aras’tan geldi. Twitter üzerinden açıklama yapan Aras, anadili yasağının mümkün olmadığını, bu mevzuda 2020 ve 2022’de iki mahkeme kararı olduğunu hatırlattı. Aras, “Ben 1978’de Almanya’ya geldim. Tek söz Almanca bilmeden beni 5. sınıfa kayıt ettiler. Öğretmenlerim lisan polisi olsalardı bu seviyeye gelemezdim” diyerek, Gzaja’nın teklifini eleştirdi. Ayrıyeten, çok dilliğinin bir çıkar olduğunun bilimsel olarak kanıtlandığını hatırlattı.
Baden Württemberg Yeşiller Eyalet Meclis Kümesi Lideri Andreas Schwarz da öneriyi, “Okullarda lisan polisine gereksinimimiz yok” diyerek eleştirdi. Okullarda Almanya’ya yeni gelmiş hiç Almanca bilmeyen öğrencilerin de bulunduğunu hatırlatan Schwarz, “Bunlar nerede Almanca öğrenip konuşacak?” sorusunu yöneltti.
Gzaja’nın teklifine kendi partisinden Baden Württemberg Eyalet Meclis Kümesi Lideri Manuel Hagel’den de tenkit geldi. Hagel, öğrencilerin istekli olarak Almanca konuşmalarından yana olduğunu belirtip, bunun nasıl sağlanabileceğinin tartışılmasını istedi.
SOSYAL DEMOKRAT PARTİDEN DE ELEŞTİRİ
CDU Genel Sekreteri Gzaja’nın teklifine Kuzey Ren Vestfalya (NRW) SPD eyalet milletvekili Dilek Engin’de reaksiyon gösterdi. Basın açıklamasında, Bochum kentinde göçmen öğrencilerin olduğu bir okulu ziyaretinden örnek veren Engin, okulda yasaklama yerine göçmen öğrencilerin anadillerinin takdir edildiğini söyledi. Engin, lisanın birebir vakitte bir kültür kimliği olduğunu ve toplum için değerli bir kazanım olduğunu vurguladı.
MAHKEME, KOMPOZİSYON YAZMA CEZASINDA TAZMİNATA HÜKMETMİŞTİ
Okullarda Almanca tartışması 2005 yılında da gündem olmuş, Berlin’de Herbert Hoover okulu, ailelerin de onayı ile okullarda yalnızca Almanca konuşması uygulaması getirmişti. Bundan bir yıl sonra yeniden CDU’lu federal milletvekili Robert Heinemann, okulda Almanca dışında bir lisanda konuşanlara, okul avlusunu süpürme cezası verilmesini istemişti.
Geçen yıl ise Baden Württemberg eyaletinin Schwarzwald Baden bölgesinde bir okulda, Türkçe konuşan bir öğrenciye öğretmeni, ceza olarak neden Almanca konuşması gerektiği hakkında bir kompozisyon yazma cezası vermişti. Okul idaresi, ceza için özür dilemiş, aile de tazminat davası açmıştı. Freiburg Yönetim Mahkemesi, anadilde konuşmanın bir hak olduğuna ve aileye tazminat ödenmesine karar vermişti.
Okullarda Almanca tartışması, seçimlere yönelik ortaya atılmış olabileceği gerekçesiyle de eleştiriliyor. Şubat ayında Berlin’de eyalet seçimi yenilenecek, ayrıyeten yıl içinde Bavyera, Bremen, Hessen ve Schleswig-Holstein’de eyalet meclisi seçimleri gerçekleştirilecek.