Yunus Ülger
DUVAR – Türkiye’de şehirlerarası seyahat fiyatlarının çok yüksek sayılara ulaştığı bir devirde, Almanya toplu taşım araçlarında neredeyse fiyatsız seyahat imkanı sağlıyor. Haziran, temmuz ve ağustos aylarında aylık 9 euroya Almanya çapında seyahat imkanı sağlayan bilet büyük ilgi gördü. Bilet, şimdiye kadar 21 milyon adet satılırken, buna 9 milyon toplu taşım araçları aboneleri de eklenince 9 euro bilet sahibi 30 milyon kişi bulunuyor. Abonelere ödedikleri fazla fiyat geri ödeniyor.
Almanya Ulaştırma Şirketleri Birliği’nin (VDV) anketinin bulgularına nazaran 9 euro bileti alanların yüzde 20’si daha evvel hiç toplu taşım araçlarını kullanmamış. Güç tasarrufuna yönelik uygulamanın birinci bulgularına nazaran 9 euro bilet özel taşıt trafiğini de azaltmış görüyor. 9 euro bilet süratli trenleri kapsamıyor.
‘UCUZ BİLET İMKANI UZATILSIN’
Federal Hükümetin de pek beklemediği ilgi hasebiyle ucuz bilet imkanının geleceği ağır bir biçimde tartışılırken, birden fazla kesim uygulamanın uzatılmasını ya da uygun fiyata yeni bir tarife oluşturulmasını istiyor. Yeşiller Partisi Eşbaşkanı Ricarda Lang, 9 euro biletini büyük bir muvaffakiyet olarak niteleyerek, eylülden itibaren bir irtibat tarifesi oluşturulmasını istedi. Yeşiller, aylık 29 euroya Almanya çapında seyahat imkanı sağlayacak daima bir modelden yana görüş bildiriyor, bunun için Viyana örneğini veriyor. Viyana’da toplum taşım araçları için günlüğü 1 euroya yıllık bilet imkanı bulunuyor. Almanya’nın küçük komşusu Lüksemburg’da 2020’den toplu taşım araçları ülkede bulunan yabancılar da içinde olmak üzere herkese fiyatsız. Malta da gelecek sonbahardan itibaren toplum taşım araçlarını kendi yurttaşları için fiyatsız yapacak.
‘ORTA VADEDE FİYATSIZ OLSUN’
Sol Parti ise 9 euro biletinin bu yılın sonuna kadar uzatılmasını, akabinde Yeşiller’in önerdiği üzere günlüğü 1 euroya seyahat imkanı sağlanmasını istiyor. Partinin Federal Eşbaşkanı Janine Wissler, orta vadede de Lüksemburg’da olduğu üzere toplu taşım araçlarının fiyatsız olmasından yana olduklarını söyledi. Tüketicileri Müdafaa Birlikleri ise aylık 29 euroya daima bir tarife uygulanması tarafında görüş bildirdi.
Almanya’nın nüfusça en büyük eyaleti Kuzey Ren Vestfalya’nın (NRW) Yeşiller’den Ulaştırma Bakanı Oiver Krisch, 9 euro biletinin ucuz olmasının yanısıra tarife düzensizliği olmadığı için büyük ilgi gördüğünü söyledi. Eyalet Kamu Yayın Kuruluşu WDR’e konuşan Krisch, Almanya’da toplum taşım tarifelerinin çok karmaşık olduğunu hatırlatarak, daha kolay ve uygun bir model için eyalet ulaştırma bakanları ve Federal Ulaştırma Bakanlığı ile temasta olduklarını bildirdi. Krisch, “Yeni tarife 9 euroya olmaz, hayalperest değilim, bunu finanse edemeyiz” görüşünü tabir etti.
‘ALTYAPI İYİLEŞTİRİLSİN’
Ucuz bilet modeline karşı çıkmayan lakin somut bir teklifte bulunmayan ana muhalefet Hıristiyan Birlik Partileri (CDU/ CSU), öncelikle toplu taşım tarifelerinin kolaylaştırılmasını önerdi. CDU Federal Meclis Kümesi sözcüsü Thomas Bareiss, bununla toplu taşımda altyapının uygunlaştırılması gerektiğini söyledi. Almanya’da bilhassa kırsal kesimde toplu taşım araçları yetersiz, ayrıyeten trenlerde de sıkça gecikmeler oluyor.
‘ÜÇ AYLIK DÖKÜM ÇIKARILACAK’
Hür Demokrat Parti’den (FDP) Federal Ulaştırma Bakanı Volker Wissing, 9 euro biletinin geleceği için pek tez etmiyor. Bakan, Osnabrücker Zeitung gazetesine verdiği demeçte, öncelikle üç aylık uygulamanın bir dökümünü çıkaracaklarını, buna nazaran yeni bir tarife üzerinde çalışacaklarını söyledi. 9 euro biletinin Federal Hükümete 2,5 milyar euroya mal olduğunu bildiren bakan, bunu daha uzun müddet finanse etmenin mümkün olmadığını vurguladı. Wissing de Almanya’da toplum taşım tarife sisteminin çok karmaşık olduğunu, kolaylaştırılması gerektiğini düşünüyor.