Son günlerin en çok konuşulan mevzularından biri olan marketlerdeki pahalılık, herkesin bütçesini zorluyor. Ülkemizde en çok para harcadığımız kesimlerin başında besin geliyor. Besin fiyatlarının zamlanmasıyla birlikte, mesken iktisadını hakikat formda yönetmek gerekiyor. Hayatımızın merkezine yerleşen en değerli kavramlardan biri elbet ki ” tasarruf “ kavramıdır. Evvel pandemi, sonra kur krizi, artık de Ukrayna savaşının tesiriyle her şeye artırım üstüne artırım yağıyor. Fiyatlar dengeleninceye kadar piyasalarda dalgalanmalar devam edecek. Bu süreci olabildiğince az kayıpla atlatmamız için gerek konutta, gerek ofiste, gerekse öteki tüm alanlarda tasarruf tedbirlerini faal biçimde uygulamamızda fayda var. Tüm harcamalarımız içinde malumunuz, besin harcamaları geniş bir hisseye sahip. Hatta enflasyonun artışında en kıymetli neden besin enflasyonu. Besin harcamalarından tasarruf teknikleri ile bütçemizde önemli bir tasarruf yapabiliriz. İster mesken için olsun, isterse ofis için yaptığımız besin alışverişlerimizle ilgili farkındalıklarımızı arttırırsak bu süreci daha âlâ geçiririz. Pazar ve market alışverişleri yaparken tasarruflu olmak isteyenler için, altın tekliflerimiz var. Masraflardan kısmanın yolunu arayanlar için market alışverişinde tasarruf etmenin püf noktalarını araştırdık.
Alışveriş listesi yapmadan alışverişe başlamayın
Söz konusu besin alışverişleri olunca insan nerede duracağına kolay karar veremiyor sevgili arkadaşlar. İster markette olsun, isterse online kanallarda gördüğümüz bir eseri anlık olarak canımız çekiyorsa sepete ekleyebiliyoruz. Besin harcamalarından tasarruf sistemleri içinde her şeyden evvel alışveriş listesinin değerine dikkat çekmek istiyorum. Zira listeyi hazırlarken daha planlı hareket ediyor, akıl ve mantık ışığında kararlar alıyoruz. Elimizde liste olmadığında akıl ve mantık devre dışı kalıyor. Şunu da alayım, bunu da alayım, aslında artırım gelecekmiş, haydi bunu da alayım diye diye bir de bakmışsınız ki sepet dolmuş. Meğer alışverişten evvel liste hazırlamış olsaydınız bunların tahminen birçoklarını almazdınız. Şayet bunlara hakikaten gereksiniminiz varsa bunları listenize zati eklerdiniz. Bu nokta besin harcamaları konusunda kritik bir ehemmiyete sahip. Harcamalardan en tesirli tasarruf metotlarının başında gereksiz harcamaları önlemek geliyor. Bunun da yolu alışverişe başlamadan evvel liste hazırlamaktır. Bu alışkanlığı kazandıkça emin olun harcamalarınızda daha şuurlu hareket edeceksiniz.
Elinizde liste olursa gereksiz eser alımı yapmazsınız
Bu noktada en sık yapılan kusurlardan biri, “listeyi zihnimde yaptım” yaklaşımıdır. Şayet sahiden de güçlü bir zihniniz varsa ve listenize sadık kalıyorsanız buna bir diyeceğimiz yok ancak düşünülenler ile alınanlar ortasında çok fark oluşuyor. Alışveriş sırasında listenizi elinizde tutmanız ve alacağınız eserleri gözünüzle görmeniz besin harcamalarından tasarruf sistemleri konusunda daha yararlıdır. Bu bahiste ofis alışverişleri biraz daha avantajlı. Zira gereksinimlerin karşılanması için liste hazırlamak ve listeyi onaylatmak gerekiyor. Konut için yapılan besin alışverişlerinde ise “zihindeki listeler” nedeniyle ipin ucu kaçıyor. Bu mevzuda aile üyelerinin birbirlerini uyarmalarında fayda var. Hem üstelik elinizde bir alışveriş listesinin olması unutmayı da mahzurlar. Sonra dönüp de rastgele bir eseri tekrar almak zorunda kalmazsınız. Ayrıyeten listenizi hazırlamak için kağıt ve kalem kullanabileceğiniz üzere dijital araçları da kullanabilirsiniz. Kâfi ki alışveriş sırasında listeniz gözünüzün önünde olsun ve otokontrol sistemlerinizi canlı tutsun.
Önceliklerinizi yanlışsız sıralayın
Alışveriş listesi hazırlamak besin harcamalarından tasarruf yolları içinde en değerlisidir fakat bu listeyi nasıl hazırlayacağınızı da bilmeniz gerekir. Aksi durumda tasarruf formülleri başarılı sonuçlar vermez. Zira kaçınmanız gereken durumlar listenizle birlikte tekrar karşınıza çıkar. Besin alışverişleri için âlâ bir liste hazırlamak istiyorsanız önceliklerinizi yanlışsız sıralamanız gerekir. Nitekim muhtaçlık duyduğunuz besinler birçoğunuzun düşündüğünün tersine, karbonhidrat yüklü besinler değil, protein yüklü besinlerdir. Zira karbonhidratlar şeker metabolizmasına ziyan verir ve kan şekerinde ani dalgalanmalar meydana getirir.
Yüksek karbonhidratlı yiyeceklerin üstünü çizin gitsin! Protein yüklü beslenmek genel kanının tersine daha hesaplıdır.
Gıda alışveriş listenizde her vakit protein yüklü besinler üst sıralarda olmalı. Duruma nazaran karbonhidratlara da yer verebilirsiniz elbette. Lakin fazla tüketimin ziyanlı ve masraflı olduğunu unutmamalısınız. Zerzevat ve meyveler konusunda da tıpkı durum kelam konusu. Örneğin, birkaç ay sonra daha ucuza alabileceğiniz dolmalık biberi yılın bu vakit diliminde 30 liradan almanız şuurlu bir alışveriş değildir. Biberdeki demiri, kalsiyumu, C vitaminini alabileceğiniz öbür birçok besin var. Öncelikleri gerçek belirlemek birebir vakitte besin israfını önlemek için de çok yararlıdır. Zira öncelikleriniz ortasında olmayan eserler emin olun ki midenizden çok çöpe gidiyor.
Yılın bu vakit diliminde dolmalık biber tüketmek zorunda değilsiniz. Yaza bir şey kalmadı, bekleyin fiyatı ucuzlasın. Hem kimse almazsa fiyatı aslında düşer. Çok istiyorsanız fiyatı niyet alabilirsiniz.
Karşılaştırma yapmayı ihmal etmeyin
İyi bir alışveriş listesi hazırladınız diyelim. Listenizde gerçek gereksinimlerinizi üste, canınızın çektiği eserleri alta koydunuz ve alışveriş etabına geldiniz. Pekala eserler, markalar, marketler ve online kanallar ortasında hiç karşılaştırma yapıyor musunuz? Markete gittiğinizde örneğin çay alacaksanız reyonda gördüğünüz birinci çayı alır mısınız? Çayda damak zevkinize nazaran bir marka tercihiniz kesinlikle vardır. Pekala bu eser öbür marketlerde daha ucuzsa? Yahut online kanallarda çay siparişi daha ekonomik hale geliyorsa değerli bir fırsatı kaçırmış olmaz mısınız? Şuurlu bir tüketici, besin alışverişi yapmadan evvel eser, marka ve satış kanalları ortasında kesinlikle karşılaştırma yapar. Besin harcamalarından tasarruf sistemleri konusunda bu da faal bir prosedürdür. Bu sayede birebir eser yahut markayı daha uygun fiyata alırsınız. Genel olarak baktığımızda, perakende satışa nazaran online kanallar hesaplı alışveriş için daha avantajlıdır. Dilediğiniz markanın çayını, kahvesini, şekerini online kanallardan daha ucuza alabilirsiniz. Üstelik siparişleriniz adresinize teslim edileceği için taşıma problemi da yok.
Birçok besin eserini online kanallardan daha ucuza sipariş verebilirsiniz.
Alışveriş bütçenizi evvelden belirleyin
Haftalık mutfak masraflarınız için ayırdığınız limiti aşmamaya çalışın. Bu fiyatın kâfi olmadığını gördüğünüzde limit artırımını nitekim de objektif biçimde yapmaya çalışın. Ayrıyeten tüm meblağı mutlaka harcamaya çalışmayın. Tasarruf konusunda da aşikâr limitler koyun. Mesela her hafta besin alışverişlerinizden 30-40 lira arttırıp hafta sonu bir kitap alabilirsiniz. Bütçe planlarınızı objektif yaparsanız fiyatlardaki dalgalanmalardan daha az etkilenirsiniz. Tasarruf için bir kenarda tuttuğunuz parayı da ilerde öteki bir harcamanızda kaynak olarak kullanırsınız. Meskende tasarruf usulleri içinde emin olun ki besin harcamaları çok değerli bir hisseye sahip.
İyi bir bütçe planlaması yaparsanız kaynak meşakkati çekmez, alışverişlerinizi rahatlıkla gerçekleştirirsiniz.
Alternatif eserlere kayıtsız kalmayın
Gıda tasarrufu için neler yapmalıyız diye merak edenler, bir eserin yerine diğer hangi alternatifleri kullanabileceklerini kesinlikle düşünmeli. Bilhassa alışveriş bütçesi için imkanlar kısıtlı olduğunda alternatif eserler ön plana çıkıyor.
Karnınız açken besin alışverişi yapmayın
Hepimizin pek düzgün bildiği üzere karnımız açken canımız çok fazla şey çeker. Bu hususta başta çikolatalar olmak üzere pek çok riskli eser mevcut. Mesela kahvaltılık şarküteri eserleri iştahınızı bir anda kabartabilir. Tahminen daha evvel aklınızdan bile geçmeyen kuru bakliyat çeşitleri bir anda sepetinize girebilir. Hem açıklaması da hazır: Nasıl olsa bozulmuyor! Pekala arkadaşlar, bu eserlere hakikaten gereksiniminiz var mı? İşte, üzerinde durmanız gereken temel nokta burası. Aç karnına yapacağınız besin alışverişleri sırasında besin harcamalarından tasarruf usulleri konusunda istediğiniz sonuçları almanız zorlaşır. Kolay bir kahve yanı çikolata bile bütçe limitinizi aşmanıza yol açar. Bu üzere durumlarda unsurlu davranmakta zorluk çekiyorsanız aç karnına katiyetle alışverişe çıkmamalı yahut online kanalları kullanmamalısınız. O denli görünüyor ki besin fiyatları yakın devirde cep yakmaya devam edecek. Bu süreçte ne kadar çok tasarruf yaparsanız o kadar yeterli.
Karnımız açken aldığımız gereksiz eserlerin büyük kısmı maalesef çöpe gidiyor.
Ürünlerin saklama şartlarına dikkat edin.
Gıda israfında Türkiye maalesef uzun yıllardır üst sıralarda yer alıyor.
Alışveriş listenizi yaptınız, bütçenizi belirlediniz, alışveriş sırasında listenizin dışına çıkmadınız, hatta bir ölçü tasarruf yapmayı da başardınız diyelim. Pekala, eserlerin saklama şartlarına dikkat etmezseniz bunların boşa gideceğinin farkında mısınız sevgili arkadaşlar? Mesela kahve saklama kolay üzere görünen lakin özel titizlik isteyen bir iştir. Birebir halde şeker saklama için de birtakım noktalara dikkat etmelisiniz. Her şeyden evvel eserleri nemden ve çok sıcaktan korumalısınız. Bu eserleri ocak etrafında tutarsanız kolay kolay bayatlamalarına yol açarsınız. Bu da ekstra maliyet yaratır. Besin harcamalarından tasarruf prosedürleri içinde olay yalnızca alışveriş öncesiyle ilgili değil. Alışveriş sonrası alışkanlıkları da gözden geçirmek gerekir.
Alışverişlerinizi vakte yayın
Gıda harcamalarından tasarruf yolları içinde bahsetmek istediğimiz son mevzu alışveriş sıklığıdır . İster perakende satış olsun, isterse online satış, toplu siparişlerde kimi avantajlar elde ettiğimizi biliyoruz. Fakat tüm gereksinimleri bir anda sipariş vermek bütçe kullanımı ve saklama şartları bakımından güzel bir usul değildir. Bu bahiste ferdi kullanıcılar ve kurumsal işletmelerin gözetmesi gereken birtakım durumlar kelam konusu. Şayet imkanınız varsa, taze zerzevat ve meyve alışverişlerinizi marketten günlük olarak yapmanız daha isabetli bir seçimdir. Pazarda ucuz diye çokça zerzevat ve meyve alır, bunları buzdolabında uygun saklayamazsanız maalesef israfın önüne geçemezsiniz. Misal bir durum ofis alışverişleri için de geçerli. Birden fazla lokasyonda hizmet veren firmalar tüm muhtaçlıklarını tek seferde karşılama yoluna gidebiliyor. Lakin bu durumda eserleri saklamak kolay olmuyor. Bunun yerine alışverişlerinizi uygun vakit dilimlerine yayarsanız bir taraftan tasarruf konusunda süreci daha güzel takip edersiniz. Bir taraftan da eserleri saklama meselesiyle daha kolay baş edersiniz.