Türkiye araba pazarı bu yılın birinci 4 ayında yüzde 60 artışla 333 bin 650 adet satışa imza atarak rekor üstüne rekor kırarken vatandaşların ve filo kiralama bölümünün bayilerde alacak araç bulamaması başları karıştırdı. Yeni Şafak bayilerde bulunamayan sıfır araçların izini sürdü. İşte adım adım bulunamayan sıfır arabaların nedenleri….
Pandemiyle birlikte çıkan çip kriziyle düşen dünya araba üretimi geçtiğimiz yıl sonundan itibaren bir ölçü kendini toparlasa da lojistik meseleler sebebiyle arabaların transferi zorlaşmış durumda. Türkiye’de araba satışı yapan Avrupalı markalar fabrikada bekleyen araçların transferini gerçekleştirmekte zorlandığını açıklamışlardı. Distribütörler yahut marka temsilcilikleri ise Türkiye’ye transfer için kendi gücünü kullanarak maliyeti artırmak değerine transfer gerçekleştirmeye çalışıyor. Gemilerdeki doluluk yahut işçi sorunu karayoluyla aşılmaya çalışılıyor.
3 yıl boyunca üretim kaybına uğrayan global otomotiv dalının toplamda 50 milyona yakın talebi ertelediği biliniyor. Ertelemeyle birlikte toparlanamayan fabrikaların yetersiz çalışma kapasiteleri muhtaçlığı artırıyor. Avrupa ve Amerika kıtasında da artan talepler Türkiye’ye gelişleri geciktiren sebepler ortasında. Öte yandan karlılığa da bakan otomotiv üreticileri düşük kategoride yer alan Türkiye’ye tedarikte iştahsız yaklaşıyor.
Yıllık 850 bin civarında aracın satıldığı Türkiye pazarının yüzde 60’ı ithal araçlardan oluşuyor. Döviz kurundaki oynaklık beklentileriyle birlikte artan araba fiyatlarını fırsata çevirmeye çalışanların yanı sıra enflasyona karşı birikiminin kıymetini korumak isteyenler arabaya yöneliyor. Arabanın tercih sebepleri ortasında kolay kolay alınıp satılabiliyor olmasından kaynaklanıyor. Fiyatı artan konutlara ulaşamayan yatırımcılar arabası tercih ediyor. Karlılığı da yüksek boyutlara ulaşan otomotiv kesimi yatırımcının gözünde tepeyi bırakmıyor.
Bayilerde araba bulunamamasının bir öteki sebebi ise Türkiye’de faaliyet gösteren 10 binden fazla oto galerinin kişisel al-satçı iş birliğiyle sıraya daima kendi tanıdıklarını yerleştirmesi. Ticaretini de gayri nizami yollardan sürdürmeye çalışan oto galeriler kişisel tüketicinin önündeki en büyük mahzur olarak duruyor. Galericilerin yanı sıra kendi iş kolu olmamasına karşın araba ticareti yapan öteki işletmeler de nitekim muhtaçlığı olan müşterinin önünü kesen bir öbür sebep olarak karşımıza çıkıyor.
Araç kiralama şirketleri bu yıl otomotiv markalarının kapılarını aşındırıyor. Satın alacak araç bulamayan 87 milyar liralık büyüklükteki bölümün 245 bin aracı bulunuyor. Araç bulamadığı için müşterisini kaybeden ve işleri bozulan filo kiralamacılar, eskiyen araçlarının kontratlarını müşteriyi elde tutmak ismine ziyanına uzatma yoluna gidiyor.
Ticaret Bakanlığı’nın 6 ay 6 bin kilometre kaidesini ferdi kullanıcının yıllık 3 defa satış yapabildiği motorlu taşıt hakkından aşan al-satçılar sistemi adeta kilitliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı 100 bin kişinin geçtiğimiz yıl bu hakkı aştığını söz etmişti. Bu yılın birinci 3 ayında otomotiv ticaretinin boyutları da arttı. Hareketlilik TÜİK datalarına ise Mart’ta 1 milyonu aşan formda yansıdı. Bu yılın birinci 3 ayında 2. el ticareti 2,7 milyon adedi geçti.