AKP tam 21 yıl evvel bugün Türk siyaset sahnesine girdi. Partinin başkanı Recep Tayyip Erdoğan üç devir başbakanlık yaptı iki devirdir de cumhurbaşkanı… 2003 yılında “Makam aracım dökülüyor” diyen Erdoğan’ın bugün 60 araçlık konvoyu, 13 uçak ve 3 helikopter var! Geçmişte artırımlar, borçlar, alım gücüyle ilgili keskin laflar eden Erdoğan bugün neler diyor? İşte Başbakan Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Erdoğan ortasındaki farklar…
AKP, 21 evvel bugün Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde 62 isim tarafından kuruldu. Erdoğan, Cumhurbaşkanı seçiline kadar, 14 Ağustos 2001-27 Ağustos 2014 tarihleri ortasında partiyi yönetti.
Siyasi yasağının kalkmasının akabinde yapılan orta seçimlerde Siirt Milletvekili seçilerek, TBMM’ye girdi. Başbakan Abdullah Gül’ün istifası ve Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in hükümeti kurma misyonunu Erdoğan’a vermesi sonrası 14 Mart 2003 tarihinde başbakan oldu, cumhurbaşkanı seçildiği 27 Ağustos 2014’e kadar aralıksız 13 yıl başbakanlık yaptı.
Erdoğan “Partili cumhurbaşkanı” olana parti başkanlığını 2014-2016 yılları ortasında Ahmet Davutoğlu’na, 2016-2017 yılları ortasında Binali Yıldırım’a “emanet” etti. 21 yıldır ülkeyi yöneten Erdoğan, 21 Mayıs 2017’den beri hem AKP Genel Lideri hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. Cumhurbaşkanı…
Erdoğan’ın 13 yıllık başbakanlığı periyodu ile 8 yıldır süren cumhurbaşkanlığı periyodundaki telaffuzları ve icraatları ortasındaki tezatlıklar dikkat çekiyor.
İşte Başbakan Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Erdoğan‘ın karşılaştırılması…
“ESKORTUM, MAKAM ARACIM DÖKÜLÜYOR”
ERDOĞAN, kamu harcamalarını büyük ölçüde kıstıklarını belirterek, “Ambulans mecbur olduğu için alınıyor. Eskortum, makam aracım dökülüyor, buna karşın araç almıyoruz” dedi. (Makro gayeleri sarsmadan ödemeler takvime bağlanacak, Milliyet, 30 Ağustos 2003)
20 YIL SONRA… Geçen Haziran ayında Van’da toplu açılışlar yapacağı alana giden Cumhurbaşkanı Erdoğan’a en az 60 araçlık konvoy, dört ambulans, bir itfaiye aracı ve biri alçak oburu yüksek irtifadan uçan iki helikopter eşlik etti. Erdoğan başta olmak üzere iktidarın kullanımında kaç uçağın bulunduğu ise açıklanmıyor. Hiçbir resmi makam mevzuyu üzerine almak istemiyor. Açık kaynaklara nazaran VIP filo havuzunda 13 uçak ve 3 helikopter var. Bunlardan en büyüğü yaklaşık 400 milyon bedel biçilen ve Katar Emiri’nin armağan ettiği Boeing 747…
“MİLLETVEKİLLERİ DARDADIR, ZORDADIR”
MEMURLARA yüksek artırım yapmadığı sürece vekillere de yapmayacağını belirten Erdoğan, milletvekillerinin lojmanları boşalttığını belirterek, “Milletvekilleri dardadır, zordadır, bunu bu türlü bilin” dedi. (Milletvekilleri dardadır, zordadır bunu bu türlü bilin, Sabah, 26 Haziran 2005)
17 YIL SONRA… Milletvekillerinin maaşı geçen temmuz ayında 40 bin TL’den 56 bin liraya yükseldi. Tekrar temmuz ayı prestijiyle, yapılan yüzde 41,69 artış sonrası, aile yardımı ödeneği dahil en düşük memur maaşı 9 bin 105 TL oldu.
“AZ ALIYORSAN BANA BEDDUANI YAP, ÇOK ALIYORSAN DUANI YAP”
HALKA seslenen Erdoğan, “3 sene evvel tıpkı parayla kaç ekmek alıyordun, artık kaç ekmek alıyorsun. Az alıyorsan bana bedduanı yap, çok alıyorsan duanı yap” dedi. (Kuru sıkı atıyorlar, Star, 1 Aralık 2005)
17 YIL SONRA… 2002’de ekmek 15 kuruştu, 2005’te 30 kuruş oldu. 2019’da 1 lira 15 kuruş olan ekmeğin fiyatı bugün 5 lira!
“TUTTURMUŞLAR, CARİ AÇIK, CARİ AÇIK”
İHRACATIN şahlandığını, Türkiye’nin 190 milyar dolara ulaştığını belirten Erdoğan, “Tutturmuşlar cari açık, cari açık diye gidiyorlar. Cari açık güçlü bir Türkiye için hiçbir vakit tehlike arz etmiyor. Biz bunu denetim altında götürüyoruz, götüreceğiz” diye konuştu. (Cari açık diye tutturmayın zira Türkiye’nin gücü var, Hürriyet, 15 Mart 2006)
16 YIL SONRA… Türkiye’nin cari süreçler açığı 2006 yılında 31 milyar 316 milyon dolardı. Merkez Bankası bilgilerine nazaran 2022 Haziran ayında cari açık geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 191 artarak 3 milyar 458 milyon dolara çıktı. Böylelikle 12 aylık cari açık 32 milyar 667 milyon dolarla son 15 ayın doruğuna ulaştı.
“İŞİ HAVUDUYLA GÖTÜRENLER VAR”
VERGİ toplama konusunda Maliye’nin ‘bakkala, işportacıya’ değil, ‘babalara’ yönelmesi gerektiğini, onları takibin kıymetli olduğunu vurgulayan Erdoğan, “Yoksa Maliye, bizim bütün vergi toplayan grubunu seferber etse, ne işportacıların tamamına ulaşabilir, ne de bakkalın tamamına ulaşabilir lakin öbür taraftan işi havuduyla götürenler var. Bu bahiste Maliye’mizin daha hassas davranması lazım” dedi. (Erdoğan: Bakkaldan değil, babalardan vergi toplayın, Vatan, 22 Eylül 2006)
16 YIL SONRA… AKP iktidarı 2002-2021 yılları ortasında 10 sefer vergi affı çıkardı. 2010-2020 yılları ortasında ise Cengiz İnşaat için 30, Kolin İnşaat için 36, Makyol İnşaat için 24, Kalyon İnşaat için 19 ve Limak İnşaat için de 19 sefer vergi fotoğraf harç istisnası tanzim edildi.
“TÜRKİYE’NİN BORCU ARTIK LEBLEBİ ÇEKİRDEK”
ERDOĞAN, ‘borç arttı’ tenkitlerine yanıt verdi: Biz vazifeye geldiğimizde gayri safi ulusal hasılaya kamu net borç stoku oranı yüzde 78,4’tü. Artık bu oran yüzde 47-48’e düşüyor. 400 milyar dolar ulusal gelir varken, Türkiye’nin borcu artık leblebi çekirdek. (Borcumuz artık leblebi çekirdek, Vatan, 21 Şubat 2007)
15 YIL SONRA… Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2022 yılı birinci çeyrek sonu borç stoku datalarına nazaran Türkiye brüt dış borç stoku 451,2 milyar dolar; stokun ulusal gelire oranı yüzde 56.8 oldu. Net dış borç stoku 231.4 milyar dolar; stokun ulusal gelire oranı yüzde 29.1 oldu. Kamu net borç stoku birinci çeyrek prestijiyle 1.84 trilyon TL; stokun ulusal gelire oranı yüzde 22.2 oldu.
“ZAM SÖZÜNÜ UNUTTURDUK”
ENERJİ zirvesinde, TEDAŞ’ın elektrik fiyatlarına yüzde 14 artırım talebini kıymetlendiren Erdoğan şöyle konuştu: Benim gündemimde yok. Hükümet sözcümüzden diğer kimse elektriğe artırımı ilan edemez. Başkaları daima dedikodudur. Artırım yapılması gerekiyorsa artırım yaparız. İçeride olan üretimde biz hiçbir vakit artırım noktasında halkımızı dara düşürmedik, bundan sonra da düşürmek istemeyiz. Biz artırım sözünü unutturduk halkımıza, siz tekrar alışsınlar diyorsunuz, alıştırmayın. (Erdoğan: Artırımı halka unutturduk, alıştırmayın, Milliyet, 21 Eylül 2007)
17 YIL SONRA… Erdoğan “partili cumhurbaşkanlığı” seçimleri öncesi “verin yetkiyi” diyerek ekonomiyi uçuracağını tez etmişti. Uçan iktisat değil elektrik faturaları oldu. İşyerlerine yapılan elektrik artırımı 2018’den bu yana yüzde 774.6’ya ulaştı. Tıpkı periyotta meskenlerde bu oran yüzde 408 oldu.
“ÜRETEMİYORSAN, SENDEN YÖNETİMCİ OLMAZ”
EKONOMİK gelişmeleri pahalandıran Erdoğan muhalefete yüklendi: Bakıyorum birtakım önderler, Türkiye’nin dış borcunu saptırarak, yanlışsız konuşmayarak 450, 400 milyar dolar diyen var. Çok ayıptır. Türkiye’nin şu anda iç ve dış net borcu 249 milyar YTL. Zannediyorum ki bunlar, özel kesimin borcunu da eklemek istiyorlar. Halkı kimse aldatmasın. “Türkiye’nin kaynağı yok’, ‘Kriz çıkacak’ dediler. ‘Türkiye dalgalanmaları kaldıramaz’ dediler. Kriz için tarih bile verdiler, hayali senaryoları deverana soktular. Çok şükür bu felaket tellallarının dediği çıkmamıştır. Bakıyoruz kimileri, ‘Efendim artık Türkiye’ye gelen bu sermaye yerli değil, yabancı. Bir anda gidiverdiğinde Türkiye’nin ne hale geleceğini düşünün’ diyor. Sermaye cıva üzeredir, uygun limanı bulduğunda kaçar. Sen, bu sermayeyi tutabilmenin projelerini üreteceksin. Üretemiyorsan, senden yönetimci olmaz. (Ayıptır, spekülasyon yapmayın, Milliyet, 20 Şubat 2008)
14 YIL SONRA… Ocak 2013-Mart 2022 ortasında Türkiye’de 13 Arap ülkesi toplam 24 bin 725 şirket kurdu. 2013 yılından bu yana Türkiye’de 9 bin 612 şirket açan Suriyeliler bu alanda birinci sırada bulunuyor. 3 bin 15 şirketle Suudi Arabistan ikinci olurken, Irak 2 bin 500 şirketle üçüncü sırada yer alıyor. Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye gelen yeni girişimlerdeki dramatik düşüşü de gözler önüne seriyor. Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, İspanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinin Türkiye’de açtığı şirket sayısı azaldı. Avrupa sermayeli şirketlerde Almanya birinci sırada yer alıyor. Ocak 2013-Mart 2022 periyodunda Almanlar Türkiye’de 2 bin 602 şirketin açılışında bulunurken, ikinci sırada 783 adet ile Hollanda var. Kelam konusu periyotta İngilizler 730, Fransızlar 744, İtalyanlar 560 şirket kurdu.
“İŞSİZLİK MEVSİMSEL”
ERDOĞAN, 29 Mart mahallî seçimlerinin akabinde bir ekonomik kriz beklemediğini belirtti: Herkes kendinden emin olsun, rahat olsun, huzurlu olsun. Biz çalışmalarımızı yere sağlam basarak sürdürüyoruz. Her türlü önlemimizi de alıyoruz. Biz misyona geldiğimizde işsizlik yüzde 10,7’ydi. Şu anda 12. Burada bir artış var fakat bu mevsimsel. Evet, tez ediyorum işsizlik mevsimsel. (Başbakan Erdoğan: İşsizlik mevsimsel, Milliyet, 6 Mart 2009)
13 YIL SONRA…TÜİK’in Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına nazaran; 15 ve daha üst yaştaki şahıslarda işsiz sayısı 2022 yılı Haziran ayında 3 milyon 541 bin kişi oldu. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,5 iken bayanlarda yüzde 13,8 olarak kestirim edildi. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Genel Lideri Mehmet Balık, “Gerçekten işsiz olan bütün bireyler istatistiğe dâhil edildiğinde açıklanan işsizlik oranının kat kat üstünde çıkacaktır. TÜİK’in başta enflasyon olmak üzere açıkladığı bütün istatistiklerde AKP hükümetine hizmet etmeyi hemen bırakarak, yurttaşların gerçek oranları öğrenmesine imkân sağlamalıdır” dedi.
“İSTERSEN KONUTUNUN KAPISININ ÖNÜNE HAVAALANI YAPALIM”
ERDOĞAN, Rize’ye havaalanı isteyen bir vatandaşa şu karşılığı verdi: İstersen konutunun kapısının önüne havaalanı yapalım. Bir tarafta Trabzon, bir tarafta Batum Havaalanı var. İktisatta kural şudur, yatırım rantabl olan toprağa yapılır. (Tayyip Erdoğan: Faiz 50 puan düştü, vatandaşım anlamıyor, Milliyet, 13 Ağustos 2009)
13 YIL SONRA… AKP iktidarının beğenilen müteahhitlerinden Cengiz İnşaat, Aga Güç, ASL tarafından 4.4 milyar liraya inşa edilen ve beş yılda tamamlanan Rize-Artvin Havalimanı, 14 Mayıs 2022 günü Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıldı.
“HEM KURUSU HEM SULUSU, HEPSİNE KARŞIYIZ”
YEŞİLAY’IN sigara yasağıyla ilgili toplantısına katılan Erdoğan, sigaranın terörden daha sinsi bir tehlike olduğunu söyledi. Yasağı esnetecek hiçbir değişikliğe müsaade vermeyeceklerini belirten Erdoğan, “Hem kurusu hem sulusu, hepsine karşıyız. Bunu sağa sola çekmenin manası yok” dedi. (Kurusuna, sulusuna karşıyım, Milliyet, 5 Şubat 2010)
12 YIL SONRA… Alkollü içkilerden alınan özel tüketim vergisi geçen mayıs ayında yüzde 25 oranında artırıldı. Bir şişe bira 28 TL, 70’lik rakı 335 TL, bir paket sigara 28 TL oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hayret, aç sefil geziyor lakin birayı rakıyı almaktan geri durmuyor. Hem kuru hem sulu. Bunların hepsi ziyan. Devamlı arttırıyoruz, çok rahatsızlar” dedi.
“BİR DEVİR MOLA VERECEĞİZ”
12 HAZİRAN genel seçimleri öncesi tekrar savlı olan Erdoğan, bir devir sonra mola vereceğini söyledi: Bir devir mola vereceğiz. Bakarsınız mola güzelimize masraf büsbütün bırakırız. Çekilip bu türlü yalnızca danışmanlık verelim diyebiliriz. (Hiç yıldızları saymadım, Akşam, 2 Nisan 2011)
11 YIL SONRA… Erdoğan, 2011 Türkiye genel seçimlerinde TBMM’ye üçüncü ve son kere milletvekili olarak girdi. 2014 yılında yüzde 51,79 oyla birinci sefer, 2018 yılında yüzde 52,59’la ikinci sefer cumhurbaşkanı seçildi.