Pingudu Müzayede, imzalı fotoğraf ve kitaptan el yazması defterlere, yağlı boya tablolardan kartpostallara, ferman ve beratlardan eski gazetelere birbirinden seçkin yapıtların yer aldığı Özel Karma Eserler Müzayedesi düzenliyor. Bugün online olarak gerçekleştirilecek müzayedede binden fazla eser yeni sahiplerini bekliyor.
Osmanlı Periyodu Hariciye Nezareti ve Cumhuriyet periyodunda Dışişleri’nde çeşitli vazifelerde bulunmuş Roma Büyükelçiliği Müsteşarlığı’ndan emekli olan Mehmet Kadri Sermet Beyefendi (1875-1949) ve ailesine ilişkin imzalı fotoğraflar, hesap defteri, diploma, nüfus tezkeresi, diplomatik pasaport, tercüme-i hal varakası, sicil cüzdanı ile anı defteri de müzayedede satışa sunuldu.
Diplomasi tarihimizin gölgede kalan ancak evresinin kıymetli isimlerinden Mehmed Kadri Sermet, Sadrazam Topal Osman Paşa’nın ve Ressam Şeker Ahmed Paşa’nın torunlarından Sermed Paşazade Abdi Beyefendi ve Nazire Hanım’ın oğlu olarak 1875 yılında İstanbul Beylerbeyi’nde doğdu. Beşiktaş Askeri Rüştiyesi ve Mekteb-i Mülkiye’de eğitimini tamamladı.
ROMA BÜYÜKELÇİLİĞİ’NDEN EMEKLİ OLDU
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan uzun diplomatlık hayatına 1898’de Hariciye Nezareti’nin Konsolosluk işleri dairesinde başlayan Kadri Sermet Beyefendi, 1901 Nisan’ında Belgrad Sefareti 3. katipliğine ve konsolosluğuna, 1908’de Petersburg ve 1910’da Roma Sefareti Başkatipliği’ne getirildi. Trablusgarp Harbi’nin başlamasından sonra İtalya ile siyasi bağların kesilmesi münasebetiyle Ekim 1911’de İstanbul’a geri döndü. Bir müddet Hariciye Nezareti’nde çalıştıktan sonra 1912’de Paris Sefaret Başkatipliği’ne atandı. İtalya ile siyasi ilgilerin düzelmesi üzerine Aralık 1912’de tekrar Roma Sefareti Başkatibi oldu. 1914-1920 yılları ortasında Hariciye Vekaleti’nde çeşitli vazifelerde bulundu. 1923’te TBMM Hükümeti Romanya Mümessilliği Başkatipliğine, 1924’te İstanbul Murahhaslığı’na getirildi. 1924-1926 yıllarında hastalığı sebebiyle rastgele bir vazifede bulunmayan Kadri Sermet, 1927’de tekrar Hariciye Vekaleti’nde görev aldı. Roma Büyükelçiliği Müsteşarlığı’nda vazifesinde bulunurken 1930’da emekliye ayrılan Kadri Sermet Beyefendi, 1949’da İstanbul’da vefat etti.
AİLENİN HİKAYESİ
Fransızca, İtalyanca ve Arapça bildiğini “Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeler” isimli 8 ciltlik yapıtında aktaran Ali Çetinkaya, Kadri Sermet Bey’i başarılı bir diplomat olarak görür. Kadri Beyefendi, diplomatik vazifeleri esnasında Almanya, İtalya, Avusturya, İran ve Osmanlı Devleti nezdinde pek çok nişan ve madalya ile taltif edilmişti.
Kadri Sermet Beyefendi, Hazine-i Hassa Muhasebecisi Mehmet Cemal Bey’in kızı, diplomat Esad Cemal Paker’in kız kardeşi Hatice Şerife Hanım’la evlenir. Hatice Hanım ve Kadri Sermet Bey’in evliliklerinden 1917’de Nurcemal Sermet (Yenal) ve 1922’de İclal Sermet (Akad) isimli iki kızı olur. Kızları Nurcemal Hanım ve İclal Hanım Şişli Terakki Lisesi mezunudur. Tiyatro çevirileriyle tanınan Nurcemal Sermet Hanım tıpkı vakitte Romatizma Vakfı Kurucu, Galatasaray üyesi Tıp Profesörü Orhan Yenal’ın (1922-2006) eşidir.
DEFTER-İ MEŞAHİR VE ÜNLÜ İSİMLER
Müzayedeye çıkan Sermet Kadri Bey’in aile tarihine ilişkin eserler ortasında kızı Nurcemal Sermet (Yenal) Hanım’ın Anı Defteri öne çıkıyor. Devranında meşhur kimselere imzalatılarak tutulan “Defter-i meşâhir” denilen biçimde hazırlanmış, üzeri çiçekli ve “Nour Djemal Kadri 1931” imzasını taşıyan defterde, o tarihlerdeki meşhur isimlerinden Abdülhak Hamid Tarhan ve eşi Lüsyen Hanım, Ruşen Eşref Ünaydın, Ercüment Ekrem Talu, Ali Canip Sistem ile Fransız muharrir Claude Farrère’in imzaları dikkat çekiyor.
Şair-i azam Abdülhak Hamid Tarhan’ın bir dörtlük yazdığı ve eşi Lüsyen Hanım’ın Fransızca bir romandan alıntı yaptığı satırlarla Nurcemal Hanım’ın Anı Defteri’ni 1932’de Büyükada’da imzaladıkları anlaşılıyor. Abdülhak Hamid’in el yazısıyla bir dörtlüğü kaydettiği satırlarda şunlar yazılıdır.
“Bir kitap yazmak ederken icap
Dostumuz Kadri Bey’in defterine
İki kelam yazmaya kâdir değilim
O hoş kızcağızın defterine”
Ercüment Ekrem Talu ise “Hayat kitap değildir… Kitabı diğerleri müellif. Hayat ise kendi elimizle süslenen kendi mizaç ve istidadımıza nazaran şenlik ve malum olan farklı bir şeydir. Onu yalnız güneşle yalnız sevinç ile doldurabilenlere ne memnun.” diyerek imzaladığı deftere Şişli 1934 notunu düşmüş.
“ÖMRÜNÜZ TIPKI BİR DEFTER GİBİDİR”
Ruşen Eşref Ünaydın deftere yazdığı satırlarda “Şen saadetli uzun bir ömür! Dünyada bundan hoş ne vardır? İşte size ben, bunu dilerim” diyor.
Ali Canip Sistem, “Siz, daha yaşlılardan, ihtimal ki bu hayatın sırrını, saadetini öğrenmek istersiniz. Bunu düşünmeye ve aramaya kalkmayınız. Zira beşerler ellerinde olmayan ve ellerine geçmeyecek şeylere saadet demişlerdir. Ortada sırada bir şimşek çakar üzere birtakım “illizyon”lar: işte saadetten nasibimiz” satırlarını 1934 Mayıs’ında kaleme almış.
Mithat Cemal Kuntay ise Eski Türkçe olarak yazıp imzaladığı defterin satırlarında “Dolduran sanmayınız sahibidir, ömrümüz tıpkı bu defter gibidir” diyor.
Çiçekli bir kapağı olan Anı Defteri’nin başında Nurcemal Sermet 2 Şubat 1931 ibaresinden ve deftere yazan isimlerin tabirlerinden defterin o esnada 14-15 yaşlarında olan Kadri Sermet Bey’in kızı Nurcemal Sermet Hanım’a ilişkin olduğu, muhtemelen babasının yakın dostları olan Abdülhak Hamid Tarhan, Ruşen Eşref Ünaydın, Ercüment Ekrem Talu, Ali Canip Formül ve Claude Farrère üzere isimlerin bir hatıra olmak üzere imzaladıkları anlaşılıyor. Yakın tarihe ilişkin bir pencere açan Sermet Kadri Beyefendi ve ailesine ilişkin eserler bilhassa de Nurcemal Sermet’in Anı Defteri öbür bir tabirle Defter-i Meşâhir’i içerisindeki ithaf ve imzalarla kültür sanat tarihine kıymetli bir katkı sunuyor.