11 Temmuz 2022 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından Büyük Daire kararına ait yayınlanan ve kararın özeti niteliğinde olan basın açıklamasının Türkçe çevirisi yayınlandı. Kararda, “Mahkeme Türkiye tarafından işaret edilen önlemlerin, taraf devletin “iyi niyetle”, Kavala kararının “sonuçlarına ve ruhuna” uygun bir tutum içinde yahut Mahkemenin bahsi geçen kararda ihlal edilmiş olduklarını tespit ettiği mukavele haklarının fiilen ve tesirli bir biçimde korunmasını sağlayacak biçimde davranmış olduğu sonucuna ulaşmasını mümkün kılmadığı kanaatine varmıştır.” sözü yer aldı.
AİHM Büyük Dairesi, Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin 2 Şubat 2022’de aldığı karar uyarınca Türkiye’nin Osman Kavala davasında Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’ni (AİHS) ihlal edip etmediğine ait incelemesini tamamlamış ve kararını 11 Temmuz’da kamuoyuna açık bir duruşmayla duyurmuştu.
Türk yargıç Saadet Yüksel’in “kısmen” karşı çıktığı, başka 16 yargıcın onadığı karara nazaran, Avrupa Kurulu’nun kurucuları ortasında yer alan Türkiye, mukavelenin AİHM kararlarının uygulanmasını mecburî kılan 46. hususunu ihlal etti ve böylelikle yükümlülüğünü yerine getirmedi.
Türkçe çevirisi yayınlanan kararda şu sözler yer aldı:
“Darbe teşebbüsüyle ilgili suçlama (Türk Ceza Kanunu’nun 309. maddesi) konusunda ise Mahkeme (önceki kararında) şu tespiti yapmıştı: “… dava evrakındaki kanıtlar bu kuşkuyu haklı kılmak için kâfi değildir … müracaatçının sadece kuşkulu bir şahısla yahut yabancı uyruklularla temasta bulunmuş olduğu olgusu tek başına müracaatçının anayasal tertibi ortadan kaldırmayı amaçlayan bir teşebbüste yer almış olabileceği konusunda objektif bir gözlemciyi tatmin edecek yeterlilikte kanıt olarak kabul edilemez.”
Buradan çıkan sonuç, gerek Sözleşme’nin 18. unsuruyla birlikte gerekse tek başına ele alındığında 5(1). husus ile ilgili ihlal tespitinin, Seyahat Parkı olaylarıyla ve darbe teşebbüsüyle ilgili olarak kabahat isnatlarından kaynaklanan her türlü süreci ilga etmiş olduğudur. Sn. Kavala’nın kabahat işlediğini gösterir nitelikte mevzuyla ilgili ve kâfi diğer kaidelerin mevcut olmadığı durumda, tıpkı maddi olgular kapsamında, kendisine yönelik alınacak önlemler, bilhassa özgürlüğünü kısıtlayacak bir önlem uygulanması, Sn. Kavala’ya yönelik hak ihlalinin uzamasına ve muhatap Devletin Sözleşme’nin 46(1). hususu uyarınca Mahkemenin kararına uyma yükümlülüğünün ihlaline yol açar.
Sözleşme’nin bütünsel yapısı, üye Devletlerdeki kamu makamlarının yeterli niyetle hareket ettiği genel varsayımına dayanmaktadır. Mutlaklık kazanmış, bağlayıcı bir yargı kararının uygulanmamasının, Kontratçı Devletlerin Mukaveleyi onaylarken uymayı taahhüt ettikleri hukukun üstünlüğü unsuruyla bağdaşmayacak durumlara yol açması olasıdır.
Mahkeme, Türkiye’nin 10 Aralık 2019 tarihli Daire kararının icrasına yönelik birtakım adımlar atmış olduğunu ve ayrıyeten çeşitli Hareket Planları sunmuş olduğunu kaydetmiştir. Lakin Bakanlar Komitesinin bu sıkıntıyı Mahkeme’ye yönlendirdiği tarihte ve Sn. Kavala’nın isimli denetim koşuluyla tahliyesine hükmeden üç karar ve bir beraat kararı alınmış olmasına karşın, Sn. Kavala’nın dört yıl, üç ay ve on dört günü aşkın vakittir hala tutuklu halde bulundurulduğunu da kaydetmiştir.
Mahkeme Türkiye tarafından işaret edilen önlemlerin, Taraf Devletin “iyi niyetle”, Kavala kararının “sonuçlarına ve ruhuna” uygun bir hal içinde yahut Mahkemenin bahsi geçen kararda ihlal edilmiş olduklarını tespit ettiği Mukavele haklarının fiilen ve tesirli bir halde korunmasını sağlayacak biçimde davranmış olduğu sonucuna ulaşmasını mümkün kılmadığı kanaatine varmıştır.”
|
TIKLAYIN – Avrupa Kurulu, Türkiye’ye ‘denetim ve Kavala davası için’ raportör gönderiyor
TIKLAYIN – Kavala kararı: Türkiye’ye yaptırım uygulanma riski arttı TIKLAYIN – Gezi davasında karar: Kavala’ya ağırlaştırılmış müebbet; Mücella Yapan, Tayfun Kahraman, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Yiğit Ali Ekmekçi’ye 18 yıl mahpus ve tutuklama! TIKLAYIN- 45 soruda Kavala ve Seyahat davası: 2013’ten bu yana tekraren birebir suçlamaların yargılama konusu yapıldığı evrak karar aşamasında TIKLAYIN – Osman Kavala: AİHM tespitinin ülkemizdeki hukuk devletini savunan yargı mensuplarına güç vereceğine inanıyorum TIKLAYIN – Avrupa Kurulu, Osman Kavala kararını resmen duyurdu; orta kararın ayrıntıları açıklandı TIKLAYIN- Avrupa Kurulu’nda kritik Kavala oylaması TIKLAYIN – Türkiye’nin Osman Kavala ile ilgili görüşü Avrupa Kurulu’na gönderildi |