Karar gazetesi muharriri Ahmet Taşgetiren, bugünkü yazısında Gorbaçov’un “İşler uygun gitmiyor” çıkışıyla Sovyetlerde başlattığı Glasnost (açıklık) ve Perestroyka (yeniden yapılanma) devrini hatırlattı. Gorbaçov’un bu çıkışının sosyalizmi ve SSCB’yi idealize edenleri sarstığını belirten Taşgetiren, Türkiye’de de işlerin yeterli gitmediğine lakin birtakım şeyler mutlaklaştırıldığı için yine yapılandırmanın iktidar kanadında dillendirilmediğine dikkat çekti.
Gorbaçov’un Sovyet dünyasında bunun sorabilmesinin değerli olduğunu söz eden Taşgetiren, ikazları duymayanların Gorbaçov’dan ders alması gerektiğini yazdı.
Ahmet Taşgetiren’in ‘İşler yeterli gitmiyor’ başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Bu, 30 Ağustos’ta vefat eden Sovyet başkanı Mihail Gorbaçov’un kelamı.
Gorbaçov, 1985’te ilan ettiği ‘Glasnost7 ile seslendirdi bunu. ‘Açıklık’ manasına gelen bu kelam, büyülenme ile yürüyen sosyalist bakışın ayağını yere değdirdi.
Bizde bile sokaklarda Marks’ın, Lenin’in, Mao’nun posterleri ile yürünürdü. ‘Cennetin dünyada gerçekleşmesi idi komünizm.’ 1917 – 1985… nerede ise 70 yıl bu bakış, dünyada pek çok genci – ülkeyi etkilemişti.
Gorbaçov ‘Glasnost – Açıklık’ dedi, yani Sovyet dünyasının iç durumunu açtı. ‘Bizde işler dünyaya yansıttığımız üzere gitmiyor, sistem iflas durumunda’ dedi.
Ardından ‘Perestroyka’ dedi. ‘Bizim için bir yine yapılanma lâzım’ dedi.
Bunları dedi, buna uygun siyasetler geliştirmeye yöneldi ve Sovyet sistemi çöktü. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği dağıldı.
(…)
Gorbaçov’un atılımı kolay bir şey değildi şüphesiz.
Büyülenmeleri aşmak… İdealizasyonu sorgulamak… Hele konseyi bir nizama format atmak…
Kolay değildi.
Ben Gorbaçov’un bu çıkışı yaptığı günlerde verdiğim konferanslarda Türkiye’deki ‘sistem sancısı’ ile ilişkiler kurdum ve ‘Bizde de işler düzgün gitmiyor’ diyecek birilerine olan muhtaçlığı belirttim.
Rahmetli Özal ‘Restorasyon’ daveti ile bir manada bizdeki sistem sorgulamasının kapısını açtı. Onarım da ‘Yeniden yapılanma’ manası taşıyordu. Yeni yapılanma için ‘Düşünce özgürlüğü, inanç özgürlüğü ve teşebbüs özgürlüğü’ üçlemesinin altını çizdi.
***
Bugün Gorbaçov üzerine yazarken, Türkiye’de bir müddettir uygulanmakta olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin geldiği nokta üzerinde düşünmemek mümkün değil.
Büyülenmelere, idealize edilen ve korumak için üzerine kapanılan konumlara karşı ‘Bizde işler uygun gidiyor mu?’ sorusunun sorulması bile değerli. Ülke düzgüne gidiyor mu, toplum düzgüne gidiyor mu?
Henüz liderlik boyutunda bu türlü bir sorunun sorulamayacağı gözleniyor. Gorbaçov’un bunu Sovyet dünyasında sorabilmesinin – söyleyebilmesinin ehemmiyeti buradan bakınca daha yeterli anlaşılıyor.
Kolay değil büyülenmeleri aşmak? Dünyada milyonlarca insanın gözündeki büyüyü bozmak kolay değil. Ülkemizde hala ‘Çin büyüsü’nün müptelalarının olduğuna bakılırsa bu zorluk daha güzel anlaşılır.
Şu an birçok insan mevcut sistemi mutlaklaştıranları ‘İşler düzgün gitmiyor’ diye uyarmaya çalışıyor. Bu ihtarlar varsayım edileceği üzere duyulmuyor. Lakin işler âlâ gitmez, gitmez, gitmezse, bir gün içerden ‘Glasnost – Perestroyka’ çığlıkları duyulmaya başlanır.
Gorbaçov dersi budur.” (YAZININ TAMAMI)