Amerikan Kongresi 6 Nisan 1917’de Osmanlı’nın da içinde yer aldığı İttifak devletlerine savaş ilan etti.
Tarih: 28 Temmuz 1917.
ABD, silah satın alımını-üretimini koordine etmek için Savaş Sanayileri Konseyi (WIB) kurdu.
WIB nezaretindeki savaş seferberliğiyle, silah üreticileri, hammaddeciler, patent sahipleri, –JP Morgan Co gibi- bankacılar vs. eşi gibisi görülmemiş servete kavuştu.
-Ailece gazeteci- Amerikan Senatör Gerald P. Nye, savaşa girilme hedefinin birtakım zenginlere çok para kazandırmak olduğunu belirterek, 1934’de senatoda “Mühimmat Sanayisinin Soruşturulması Özel Komitesi” kurulmasını sağladı. (Mesela: Hollywood‘u “savaş ateşi uyandırmaya” çalışmak ile suçladı.) Ancak hiçbir sonuç elde edemedi. “Başkan Wilson’un mezarını kirletiyorsun” diye öfkeli reaksiyonlar aldı! Belge kapatıldı.
***
Başkan Wilson’un oluşturduğu WIB/ savaş kurulunda silah alımlarından sorumlu isim Robert S. Brookings idi. Kimdi bu kişi ve bizimle ne alakası vardı?
Amerikalı işadamıydı. Vergi vermemek için her Amerikalı varlıklı üzere hayır işleri yaptı. Entelektüel görünmek de maksatları ortasındaydı. Washington Üniversitesi’ne milyon dolarlık yardımda bulunarak mütevelli heyeti lideri seçildi.
İşadamı Brookings’un, “üniversiteli kimliği” ile savaş kurulunda yer alması kolay oldu!
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Brookings, çalışmalarından ötürü Amerikan Üstün Hizmet Madalyası, Fransız Onur Lejyonu ve İtalya Kraliyet Nişanı ile ödüllendirildi…
1932 yılında vefat ettiği için savaş zenginlerini soruşturan komitede tabir veremedi. Kimi savaş sırları onunla birlikte toprağa gömüldü…
“Entelektüel” görünümlü savaş baronu öbür neler yaptı?
***
Birinci Dünya Savaşı, Amerikan emperyalizminin salt art bahçesi ile yetinmeyip küreselleşme devrini başlattı.
Bu saldırganlık- işgal yalnızca silahla olmayacaktı…
Rockefeller, Carnegie, Ford üzere Robert S. Brookings de insanlığı etkileyecek “düşünce kuruluşları” kurdu…
Halen dünyanın en tesirli “think tank” kuruluşu olan Brookings Enstitüsü, -Washington Üniversitesi Hukuk Fakültesi binasında- 1928 yılında kuruldu.
Bunun öncesi vardı; işadamı Brookings 1916 yılında siyasi araştırmalar yapan bağımsız “Hükümet Araştırmaları Enstitüsü/ IGR” kurup, idare konseyi lideri oldu. Lakin artık devir yerel değil, küresel idi ve tüm insanlığın (küresel iktisat, dış siyaset gibi) siyasi kanısını etkilemek gerekiyordu!
Enstitü, Rockefeller Vakfı, Carnegie Vakfı ve Ford Vakfı’ndan nasıl yüklü hibeler aldıysa, günümüzde de Bill & Melinda Gates Vakfı, JPMorgan Chase, -en büyük yabancı bağışçı olarak- Katar devletinden para almayı sürdürüyor. (Bağış bütçesi 2020’de 355,2 milyon dolar.)
***
Brookings Enstitüsü’nün birinci çalışmalarından biri, 1929 ekonomik krizine karşı Başkan Roosevelt‘in kamucu/Keynesyen Ulusal Uygunlaştırma İdaresi‘ne karşı çıkmak oldu…
Başka örnekler vereyim:
-İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa Kurtarma Programını yönetmek için plan hazırladı ve bu Marshall Planı’nın temelini oluşturdu…
-Booking’in dış siyaset akademisyenlerinin, Başkan Bush’un savaş yanlısı siyasetlerini çok derecede desteklemeleri çok reaksiyon aldı. Esasen:
Brookings Enstitüsü, “Orta Doğu’da Amerikan siyasetlerin uygun anlaşılmasını teşvik etmek için” 2002’de Orta Doğu Siyaseti Merkezi kurdu.
Ah bu tesadüfler:
Rusya uzmanı Strobe Talbott, 1994’ten 2001’e kadar Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak vazife yaptı. 2002’de Brookings Enstitüsü başına geçti. Yardımcısı olarak yanına 2009’da kimi aldı; Kemal Derviş…
Makale bu kadar!
Ah benim uslanmaz başım; güruha kapılıp Kemal Derviş övgüsü yapacağıma neler yazıyorum…
Soner Yalçın