TZOB Genel Lideri Şemsi Bayraktar, üretici ve marketlerdeki fiyat farkının ağustos ayında 8 kat arttığını açıkladı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, ağustos ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarını yaptığı basın açıklamasında kıymetlendirdi.
Bayraktar, ağustos ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farkının 8 katı aştığını, fiyat farkının en fazla yüzde 719,5 ile elmada görüldüğünü belirtti.
“Markette fiyatı en fazla artan eser yeşil soğan”
Bayraktar açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Elmadaki fiyat farkını yüzde 315,8 ile marul, yüzde 240 ile kuru üzüm, yüzde 230 ile limon, yüzde 208,9 ile sivri biber takip etti. Elma 8,2 kat, marul 4,2 kat, kuru üzüm 3,4 kat, limon 3,3 kat, sivri biber 3,1 kat fazlaya tüketiciye satıldı.
Üreticide 2 lira olan elma 16 lira 39 kuruşa, 2 lira 34 kuruş olan marul 9 lira 73 kuruşa, 14 lira 50 kuruş olan kuru üzüm 49 lira 30 kuruşa, 6 lira 50 kuruş olan limon 21 lira 45 kuruşa, 4 lira 14 kuruş olan sivri biber 12 lira 79 kuruşa markette satıldı.”
Markette fiyatı en fazla artan eser yüzde 29,8 ile yeşil soğan oldu. Yeşil soğandaki fiyat artışını yüzde 18,1 ile Antep fıstığı, yüzde 17 ile ıspanak, yüzde 13,7 ile marul, yüzde 12,2 ile kuru üzüm, yüzde 9,1 ile fındık (iç), yüzde 9 ile toz şeker takip etti.
Markette fiyatı en fazla azalan eser ise yüzde 46,7 ile domates oldu. Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 24,4 ile sivri biber, yüzde 16 ile patlıcan, yüzde 13,8 ile tavuk eti, yüzde 11,5 ile kuru kayısı izledi.
En fazla fiyat artışı yeşil mercimekte
Ağustos ayında üreticide fiyatı en fazla düşen eser, yüzde 55,2 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 51,9 ile limon, yüzde 51 ile domates, yüzde 24,9 ile patates, yüzde 24,2 ile kabak, yüzde 12,9 ile patlıcan, yüzde 10,3 ile salatalık, yüzde 10,2 ile kuru soğan izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 87,7 ile yeşil mercimekte görüldü. Yeşil mercimekteki fiyat artışını yüzde 73,5 ile nohut, yüzde 56,3 ile kuru incir, yüzde 47,4 ile yeşil soğan, yüzde 38,8 ile maydanoz, yüzde 25 ile Antep fıstığı, yüzde 12,3 ile marul, yüzde 11,9 ile fındık (iç), yüzde 10 ile kuru kayısı, yüzde 9 ile yumurta, yüzde 6,7 ile zeytinyağı, yüzde 5,3 ile kırmızı mercimek takip etti.
Ağustos ayında üreticide 27 eserin 12’sinde fiyat artışı olurken, 10 eserde fiyat düşüşü görüldü. 5 eserde ise fiyat değişimi olmadı. Üretici fiyatlarında kuru üzüm, pirinç, ıspanak, havuç, elma fiyatında bir değişim olmadı.
“Üreticilerimiz güç durumda”
Ürünlerdeki fiyat artışlarına karşın üreticilerimiz sıkıntı durumdadır. Zira ziraî maliyetlerdeki artışlar, ziraî üretici fiyatlarındaki artışların çok üzerinde artmaya devam ediyor. Bu durum çiftçilerimizin gelirlerinin düşmesine sebep olmaktadır ve sürdürülebilir değildir. Bunu aksine çevirmek zorundayız.
Üreticilerimiz de maliyet artışlarını fiyatlara yansıtamıyor. Üreticilerimize verilecek takviye, tıpkı vakitte tüketiciye verilecek takviyedir. Üreticilerimizi destekleyerek, moralini yüksek tutalım. Üretimden kopmasına müsaade vermeyelim.”
“Üreticilerimiz önünü göremiyor”
Bayraktar üretimde kullanılan materyallerin fiyatlarındaki büyük artışa ise şu sözlerle dikkat çekti:
“Geçen yılın ağustos ayına nazaran ise son bir yılda, üre gübresi yüzde 187, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 178, DAP gübresi yüzde 172, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 170, amonyum sülfat gübresi yüzde 147 oranında arttı.
Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 9,3, son bir yıla nazaran ise yüzde 266 oranında arttı.
Besi yemi ağustos ayında temmuz ayına nazaran yüzde 2,3 artarken, süt yemi yüzde 0,3 oranında azaldı. Son bir yılda besi yemi yüzde 121,6, süt yemi ise yüzde 122,5 oranında arttı.
Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 99,7 oranında arttı. Zirai ilaç fiyatları ise yıllık bazda yüzde 200’e varan oranlarda artış gösterdi. Yeni üretim dönemine hazırlanan üreticilerimiz üretim planı yapmaya çalışıyor. Ancak başta gübre ve mazot olmak üzere girdi fiyatlarının yüksekliği karşısında hangi eseri, ne kadar ekeceği konusunda kararsız ve kaygı yaşıyor. Velhasıl üreticilerimiz önünü göremiyor.
“Girdi dayanakları artırılmalı”
Üreticilerimizin geleceği görmelerini, üretimde kalmalarını sağlamak için girdiler makul fiyatlardan üreticilere ulaştırılmalı, girdi dayanakları artırılmalı, ekimden evvel dayanaklar açıklanmalı ve en kısa müddette üreticilerimize verilmelidir.”
Tarım kesimi, Nisan-Haziran aylarını kapsayan 2.çeyrekte yüzde 2,9 küçüldü. Bu çeyrekte hasat edilen ziraî eserlerde kullanılan girdilerin fiyatlarındaki değerli artışlardan ötürü ekiliş alanlarındaki azalma ve yetersiz girdi kullanımının getirdiği üretim düşüşü ziraî büyümede gerilemenin ana faktörü oldu.”