Güncel Haber 16 / BURSA (İGFA) – Bursa’da AFAD’ın hazırladığı zelzele senaryolarını ve mümkün Bursa zelzelesinde yapılması planlananları ulaştığı raporda ki bilgileri ele alıp kıymetlendiren Gazeteci-Yazar Muharrem Değirmen, bilhassa Bursa ve 17 ilçesi için acil hareket planlarında yapılması düşünülenleri birinci kere kaleme alan isim oldu.
Gazeteci-Yazar Muharrem Değirmen’in kaleme aldığı yazıda mümkün Bursa sarsıntısı AFAD senaryolarını şöyle aktarıldı:
“Deprem sonrası en çok tartışılan mevzulardan biri Kahramanmaraş’ta AFAD tarafından uygulanan muhtemel zelzeleye karşı sarsıntı senaryosu oldu.
Deprem öncesi uygulanan tatbikatta ve senaryoda yazanların nerede ise tamamı acı sarsıntıda gerçekleşti.
AFAD’ın tüm çalışmasının kağıt üzerinde senaryodan ibaret olduğu da yaşanan acı deneyim ile ortaya çıkmış oldu ne yazık ki…
Aynı şekilde senaryo Bursa AFAD tarafından ilimiz geneli için yapılmış ve kâğıt üzerinde muhtemel sarsıntı simülasyonları da hazırlanmıştır.
Bursa sarsıntı senaryosunda AFAD ilimiz için 2 zelzele senaryosu ortaya koymuş durumda.
Raporda;
Senaryo 1:
Bursa Fayı üzerinde meydana gelen Mw: 6.9 büyüklüğündeki zelzele senaryosu AFAD Sarsıntı Dairesi Başkanlığı ve akademik işbirliği ile geliştirilen AFAD-RED yazılımı ile oluşturulmuştur. AFAD-RED sarsıntı risk tahlil çalışmaları için kullanılan ve bir sarsıntının oluşturabileceği potansiyel kayıplara dair iddiası sonuçlar üreten bir yazılımdır. Sistem kestirimi olarak sarsıntıdan etkilenecek kişi, yapısal hasar, yaralı ve can kaybı ile barınma gereksinimi duyabilecek kişi sayılarını verir. Ayrıyeten bu program ile sismik şiddet haritası, ivme ve sürat haritaları üretilebilir. (Şekil 2.9- 2.10-2.11)
Senaryo oluşturulurken Vilayetimizde nüfusun en ağır olduğu merkez ilçeleri etkileyecek olan fay ve bu fayın oluşturabileceği en büyük zelzele seçilmiştir. AFAD-RED’den elde edilen senaryoların tahlil sonuçları ve kestirimi sismik şiddet haritası Hal 40’ da gösterilmiştir
Senaryo 2:
Ülkemizde zelzele üretme potansiyeli en yüksek olan Kuzey Anadolu Fay Zonunun güney kolunda yer alan İznik-Mekece-Geyve fayının üzerinde meydana gelen Mw: 7.2 büyüklüğündeki sarsıntı senaryosu zelzele masası iştirakçileri ile kıymetlendirilerek vilayetimize muhtemel tesirleri üzerinden olay tedbir tabloları oluşturulmuştur.
İşte Bursa için verilen iddiası zelzele şiddeti ve senaryo ortada…
Bursa AFAD’ın hazırladığı raporda bir kıymetli mevzu da yalnızca zelzele deği;l Bursa için heyelan, endüstriyel felaket, sel baskını üzere birçok Bursa için riskli bahse değinilmesi çok değerli.
İşte asıl mevzu burada başlıyor ve bunlar kağıt üzerinde kalmamalıdır uygulamada da gerekli önlemler alınmalıdır.
Rapora nazaran;
Bursa vilayetinde yaşanan sarsıntı dışındaki afet olayları incelendiğinde ise heyelan, su baskını, kaya düşmesi ve çığ dikkat çekmektedir. Heyelan Bursa vilayetinde en sık görülen afet çeşidi olup heyelanların en sık gerçekleştiği ilçeler İnegöl, Orhangazi ve Gemlik’tir.
Marmara, Sakarya ve Susurluk Havzaları’nda yer alan Bursa’da Heyelandan sonra en sık gözlemlenen afet çeşidi su baskını olup su baskınları çoğunlukla İnegöl, Yenişehir, Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçelerinde görülmektedir.
Bursa vilayetinde çok sık olmamakla birlikte gerçekleşen Öbür Afet cinsleri ise kaya düşmesi ve çığ olaylarıdır. Datalar ışığında Bursa’da 1950’li yıllardan günümüze kadar olan süreçte 13 adet Kaya Düşmesi olayı ve 2 adet çığ gözlemlenmiştir.
Diğer bir değerli mevzu da raporda yer alan İnsan Kaynaklı (Teknolojik) Afetlere de dikkat çekilmesi asla göz arkası edilmemesi gereken bir konu.
Öyle ki sanayi bölgesi Bursa’da birçok İnsan Kaynaklı afetin olduğu hafızalarımızda hala canlıdır.
Yine raporda kuraklık konusu da afet kapsamında bedellendiriliyor.
Ancak Bursa son vakitlerde kuraklığı kuruyan göl ve dereler ortada iken AFAD’ın yalnızca kağıt üzerinde değerlendirmesi de umarız sarsıntı senaryonuz da kağıt üzerinde kalmaz dedirtiyor beşere.
Evet bedelli okurlarım tekrar zelzele konusuna dönersek…
Bursa sarsıntıya neden olabilecek en kıymetli fay; doğuda Derekızık-Burhaniye köyleri ile batıda Uluabat gölü ortasında uzanan yaklaşık 45 km uzunlukta olan bursa fayıdır.
Ayrıca Bursa’yı etkileyecek öteki faylar ise Marmara Denizi’ndeki fay, Geyve – İznik – Gemlik fayı, Yenişehir – Bursa – Manyas fayıdır.
******
Şimdi AFAD’ın Bursa için hazırladığı rapor, senaryo ve önlemlerde en değerli tablo ise muhtemel bir durumda Bursa merkez ile 17 ilçesinin çadır başta olmak üzere acil toplanma alanları, çadırkentler ve konteynerkentler hem nüfus hem de sayı olarak verilmiş.
Verilmiş verilmesine ancak kaygımız Kahramanmaraş’ta da verilen sayılar ve uygulanan senaryolar üzere kağıt üzerinde kalmasıdır.
Zira kağıt üzerinde kaldığını yaşanan acı sarsıntıda ve sarsıntı sonrası Bursa’da bunları hiç kimsenin ağzına alıp hazırlık yapmamasından anlıyoruz.
Üstelik Büyük Marmara zelzelesi için birçok felaket ihtarları olmasına karşın.
Bursa için AFAD tarafından açıklanan raporda muhtemel sayılara baktığımızda ise;
ACİL TOPLANMA ALANI olarak 321 mahalle için 880 bölge ayrılmış durumda. İlçe bazında ise örnekler verecek olursak Orhangazi 6 mahallede 19 toplanma alanı, Gemlik 15 mahallede 38 toplanma alanı, İznik 5 mahallede 15 toplanma alanı, Mudanya 8 mahallede 20 toplanma alanı, Osmangazi 92 mahallede 238 toplanma alanı olarak ayrılmış durumda.
Çadırkent konusu ise AFAD Bursa raporunda Acil Çadırkent ve Çadırkent olarak iki başka kısımla ele alınmış.
ACİL ÇADIRKENT için planlanan sayılarda Bursa geneli için toplam 315 acil çadırkent, 4 milyon 15 bin 319 metrekarede kişi başı 10 metrekarelik alanlarda 68 bin 654 çadır ve 90 bin 570 kişi olarak açıklanmış.
Olası bir afette ÇADIRKENT datalarında ise Bursa genelinde toplam 1 milyon 484 bin 684 metrekarelik alanda 15 çadırkent, kişi başı 25 metrekarelik alanlarda 11 bin 877 çadır ve 59 bin 387 kişi olarak açıklanmış durumda.
KONTEYNERKENTLER olarak Bursa genelinde toplamda 3 konteynerkentte 459 bin 91 metrekarelik alanda 50 metrekarede 9 bin 182 konteynerkent ve 45 bin 909 kişi olarak AFAD Bursa raporunda açıklanmakta.
*****
Evet, dostlar Bursa AFAD muhtemel afetler için Bursa için kağıt üzerinde çok kapsamlı bir rapor hazırlamış. Tatbikatlarından tutun da senaryolarına kadar her şey var.
Duamız odur ki zelzeleden kısa bir mühlet evvel Kahramanmaraş için tıpkı bu hazırlanan rapor üzere her şeyin kağıt üzerinde kalmamasıdır.
Çünkü Bursa’da hala mümkün BÜYÜK MARMARA ZELZELESİNİ konuşup ciddiye alan yok.
Üzülmeden şimdiden gereğini yapmamız temennisi ile.”