Türk-İş’in açıkladığı açlık sonu 6,391 TL ve yoksulluk hududu 20,818 TL sayılarına, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım reaksiyon gösterdi.
Sözcü gazetesi muharriri Aytunç Erkin, açlık ve yoksulluk sayıları üzerinden yürüyen tartışmanın detaylarına değindi.
“Merakımdan soruyorum” diyen Aytunç Erkin, bugünkü yazısında “Bakan Alım, minimum fiyat açıklanırken çabucak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında oturan Türk-İş Lideri Ergün Atalay’a ‘Arkadaşım, haziran ayı için açıkladığınız açlık ve yoksulluk hududu sayıları yalan’ dedi mi? Demediyse, neden demedi?” sorusunu yöneltti.
Aytunç Erkin’in yazısının ilgili kısmı şöyle…
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Türk-İş Genel Lider Ergün Atalay ve TİSK İdare Konseyi Lideri Özgür Burak Akkol kameraların karşısına geçti. Erdoğan taban fiyata yüzde 30 oranında artırım yapıldığını ve net taban fiyatın 5 bin 500 lira olduğunu açıkladı. Dakikalar ilerledi ve Erdoğan ile Türk-İş Lideri ortasında kısa kısa konuşmalar yaşandı!
Şimdi sineması üç gün sonrasına yani 4 Temmuz’a saralım: Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım şu açıklamayı yaptı: “Açlık sonunun 6 bin lira olduğunu kim söylüyor. Sendikalar kendince çalışma yapıyor. Bunlar bilimsel olarak yapılmış çalışmalar değil. Türkiye’deki açlık hududu 3 bin 600 lira ile 4 bin lira ortasındadır.”
Merakımdan soruyorum: Bakan Alım, taban fiyat açıklanırken çabucak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında oturan Türk-İş Lideri Ergün Atalay’a “Arkadaşım, haziran ayı için açıkladığınız açlık ve yoksulluk sonu sayıları yalan” dedi mi? Demediyse, neden demedi?
Çünkü…
Türk-İş’in “Açlık sınırı” sayılarına bakınca…
Yetişkin Erkek Besin Harcaması: 1.920.33
Yetişkin Bayan Besin Harcaması: 1.541.57
15–19 Yaş Kümesi Çocuk Besin Harcaması 1.897.83
4–6 Yaş Kümesi Çocuk Besin Harcaması 1031.43
Toplam açlık sonu sayısı: 6 bin 391 lira.
Peki bu sayı nasıl bulunuyor?
Yazı 3
1987’den bu yana gerçek artık değil
Teknik bilgileri verelim:
Türk-İş, Aralık 1987’dan bu yana sistemli olarak her ay, besin harcaması fiyatını ve buradan hareketle açlık ve yoksulluk hududunu açıklamakta. Türkiye’de yoksulluk sonu ve yoksulluğun boyutları ile ilgili birinci resmi çalışma TÜİK tarafından Nisan 2004 günü açıklanan “2002 Yoksulluk Çalışması”.
Şimdi gelin rapordan okuyalım:
“… Çalışanın ailesiyle birlikte, insan onuruna yaraşır bir ömür seviyesi sağlayabilecek harcama meblağını belirlemek için yapılabilecek hesaplamalardan biri, beslenmeye ait gereksinimlerin belirlenmesidir. İstikrarlı beslenebilmek için, yetişkinlerin gereksinim duyacağı kalori ölçüsü ile çocukların yaşlarına nazaran gerekli olan kalori ölçüsünün ne olması gerektiği hakkında bilimsel araştırmalar yapılmıştır.
“… TÜRK-İŞ’in çalışmasında, dört kişilik bir ailenin, bilimsel olarak belirlenmiş beslenme kalıbı temel alınmaktadır. Anılan beslenme kalıbı, Hacettepe Üniversitesi Sıhhat Bilimler Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden sağlanmıştır.
“… Günlük kalori muhtaçlığının hesabında, hem yetişkin şahıslar hem de genç ve çocuk nüfus dikkate alınmaktadır. Buna nazaran yetişkin erkek için 3500, yetişkin bayan için 2300, 15-19 yaş kümesindeki erkek çocuk için 3200 ve 4-6 yaş kümesindeki çocuk için 1600 kalorilik liste temel alınmıştır.”
Çalışmada şu besin unsurları yer alıyor:
Birinci kümede süt, yoğurt, peynir; ikinci kümede et, tavuk, balık, yumurta, yağlı tohumlar (sert kabuklu yemişler), kuru bakliyat (nohut, mercimek, kuru fasulye vb.); üçüncü kümede ekmek, makarna, pirinç, bulgur,un, irmik, başka tahıl unları; dördüncü kümede taze meyve ve zerzevat; beşinci kümede tereyağı, margarin, ayçiçeği yağı, zeytinyağından müteşekkil temel yağlar; öbür besin kümesinde ise şeker, reçel, marmelat, bal,pekmez, tuz, baharat (kimyon, karabiber, pul biber, nane vb.), çay, ıhlamur, salça…
SORU ŞU: Bakan Alım, açlık hududunu 3 bin 600 lirayla 4 bin ortasında buldu. Sanki hangi besin kümesi üzerinden bu sayı bulundu?
SONUÇ: İdeoloji profesörü Robert Bernasconi’nin şu tespitiyle bitirelim: “… Dünya Bankası üzere kurumlar, yalnızca ‘mutlak yoksulluk’ üzerinde duruyor. Lakin sorunu daha geniş bir biçimde kavrayabilirsek, yoksulluğu yok etmek için devasa, temel bir dönüşüm gerektiğini anlarız. Bu dönüşüm de, toplumsal ihtilalden öbür bir şey değildir.”