Ertuğrul Özkök
Dün akşam gazetecilik açısından çok değişik, çok renkli bir ortamdaydım.
Düşünebiliyor musunuz, 12 Latin Amerika ülkesinin Ankara’daki Büyükelçileri tıpkı salondaydı.
Kimler mi…
Brezilya, Dominik, Ekvador, El Salvador, Guatemala, Kolombiya, Kosta Rika, Meksika, Panama, Şili ve Uruguay büyükelçileri…
Panama ve Ekvador büyükelçileri bayandı.
Uruguay ise Ankara temsilciliğini yeni açıyormuş.
Büyükelçi temsilciliği açmak için gelmiş ve bu da katıldığı birinci davetmiş.
Yalçındağ’ın meskeninde birlikte bu aile fotoğrafı çektirdiler.
MERDİVENDE ÇEKİLEN BİRİNCİ VE SON AİLE FOTOĞRAFI
Herhalde bugüne kadar hiçbir kıtanın Ankara’daki büyükelçilerinin bu türlü toplu bir aile fotoğrafı çekilmemiştir.
Bu takım bir daha herhalde, 14 Mayıs’tan sonra seçilecek Cumhurbaşkanı Cumhuriyet’in 100’ncü yılı için bir 29 Ekim daveti verirse orada biraya gelebilirler.
Orada da bu türlü bir aile fotoğrafı çekileceğini sanmıyorum.
Ev sahibi Cumhurbaşkanlığı Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri Şurası üyesi.
Bir mühlet Türk-Amerikan İş Kurulu Eş Başkanlığı yaptı.
Dün akşam, Türkiye’nin son yıllarda bağlarda büyük ataklar yaptığı Latin Amerika’nın önde gelen 12 ülkesinin Ankara büyükelçilerini İstanbul’daki meskeninde ağırladı.
Türkiye’nin Latin Amerika ülkeleri ile ticaret hacmi 15 milyar dolar üzerinde.
Bunun 50 milyar dolara çıkarmak için şu günlerde Boston Consulting Group’la bir rapor üzerinde çalışıyorlar.
Bunun sonunda Antalya Diplomasi Forumuna bir Latin Amerika tepesi düzenlenecek.
Dün geceki davet bunun birinci adımıydı.
DAVETTE O DENLİ FARKLI ŞEYLER ÖĞRENDİM Kİ
Tabi benim için şu an büyük bir değişim ve hareket içinde olan Latin Amerika’nın temsilcileriyle konuşma fırsatıydı.
Çok değişik şeyler öğrendim.
Girdiğimde birinci karşılaştığım kişi Meksika’nın Ankara Büyükelçisi Jose Luiz Martinez y Hernandez oldu.
Bir Meksika hayranı olarak ona birinci sorduğum soru şu oldu:
“Ölüler Günü Bayramı en uygun nerede kutlanır?”
MEKSİKA BÜYÜKELÇİSİ İLE ŞU AN ÜLKEYİ SARSAN SKANDALI KONUŞMAK İSTERDİM
Tabi onunla şu an Meksika’nın en kıymetli konusu olan “Çalıntı tez skandalını” konuşmak isterdim.
Geçen Aralık ayının başında patlayan skandal gelecek yıl yapılacak olan Meksika Başkanlık seçimini bile etkileyecek boyuta ulaştı.
Meksika Anayasa Mahkemesi üyesi bir yargıç olan Yasmin Esquivel Mossa’in 1987’de Hukuk Fakültesi’nde hazırladığı tezin öbür bir öğrencinin bir yıl evvelki tezinden büsbütün çalıntı olduğu tezi ortaya atıldı.
İddiayı ortaya atan da rastgele bir değil.
Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi’nin bir öğretim üyesi.
MEKSİKA LİDERİ ERDOĞAN’DAN ŞANSLI YÜZDE 36 İLE BİLE SEÇİLEBİLİYOR
Olayın ehemmiyeti şu.
Meksika Cumhurbaşkanları 6 yıllığına ve yalnızca bir kez seçilebiliyor.
Şu anki Lider Andreas Manuel Lopez Obrador’un vazife müddeti gelecek yıl bitiyor.
Meksika’da liderleri Türk Cumhurbaşkanından daha şanslı.
Çünkü tek etapta ve kolay çoğunlukla seçilebiliyor.
O nedenle geçmişte, yüzde 36 ile seçilmiş liderleri bile var.
Ancak Obrador çok sevilen solcu bir lider ve Meksika tarihinin en yüksek oyunu alarak yüzde 53 ile seçilmiş.
Yeniden seçime girse kazanmasını kesin gözüyle bakılıyor lakin orada ikinci kez seçilir mi seçilemez mi tartışması yok.
Çünkü seçilemiyor.
TEZ ÇALINTI ÇIKARSA LİDER LEHİNE VERDİĞİ KARARLAR NE OLACAK
Tezini çalarak yazdığı argüman edilen Anayasa Mahkemesi üyesi Yasmin Esquivel onun çok yakın destekçisi ve gelecek yılki seçimin en argümanlı lider adaylarından biri.
Meksika’nın birinci bayan lideri olmak istiyor.
Şimdi üniversitede bir konsey bu iddiayı inceliyor. Çalıntı olduğuna karar verirse Esquivel’in başkanlık tezi bitecek ancak daha değerlisi, bugüne kadar Anayasa Mahkemesi’nde liderin lehine verdiği bir çok karardaki imzası da tartışmalı hale gelecek.
Başkanlık yarışında onun en büyük rakibi ise Mexico City Belediye lideriymiş.
Çok tanıdık sahneler değil mi…
BÜYÜKELÇİYE ABDÜLHAMİD’İN YATAK ÇARŞAFINA DOKUNMA MÜSAADESİ NEDEN VERİLMİŞ
Ancak bir Türk olarak ondan daha ilgi alımlı bir bahis açılınca skandalı unuttuk…
Büyükelçi Covid günlerinde Beylerbeyi Sarayı’na gitmiş ve ona çok özel bir müsaadeyle Sultan Abdülhamid’in yatak odasını açmışlar.
Neden özel derseniz onun da çok özel bir nedeni var.
Çünkü Meksika’nın Ankara Büyükelçisi Hernandez, Sultan Abdülhamid’in torunu Mediha Nami Osmanoğlu ile evliymiş.
Eşi hiç Türkçe bilmiyormuş ve burada öğrenmeye başlamış.
Bunu da 22 Aralık’ta İHA’ya verdiği mülakatta okumuştum.
İPEK ÖRTÜNÜN ÜZERİNDE KAN LEKELERİ VARDI
Büyükelçi Beylerbeyi Sarayı’ndaki o günü şöyle anlatıyor:
“Oraya eşim ve kayınpederim Osman Nami Osmanoğlu ile birlikte gittik. Onun yatağının özgün örtüsüne dokunmama müsaade verdiler. Kimi yerlerinde kan lekesi vardı ipek örtülerin…”
Bir Cumhuriyet çocuğu olarak Abdülhamid’le ilgili bilgilerimde yatak örtüsündeki kan lekeleri ile ilgili bir detay yok.
ZÜLFÜ LİVANELİ: KAN LEKESİ VARSA, HACAMATTAN OLABİLİR
Bu sabah mevzuyu Abdülhamid hakkında “Kaplanın Sırtında” romanını yazan Zülfü Livaneli’ye sordum. Kitapta bununla ilgili bir detay yoktu.
Şunu söyledi:
“Beylerbeyi kısmını ikinci ciltte yazacağım. 1918’e orada öldü. Doğal bir mevt. Kaç tane tabip başındaydı. Kanlı çarşaf varsa hacamat olabilir. Mutlaka bir eziyet görmedi…”
ŞİLİ BÜYÜKELÇİSİNE VICTOR JARA’YI SORUNCA ALDIĞIM ENTERESAN CEVAP
Karşılaştığım ikinci büyükelçi Şili’nin Ankara temsilcisi Rodrigo Arcos…oldu…
Onu görür görmez aklıma nedense Victor Jara geldi…
Doktora için Fransa’ya gidişimin üçüncü yılında Şili’de Allende’ye karşı askeri darbe yapılmıştı.
Sosyalist bir genç olarak seçilmiş sosyalist bir önderin darbeyle indirilmesi tabi ki bizde büyük reaksiyona yol açmıştı.
Allende’ye karşıyı darbeyi protesto etmek için kim bilir kaç mitinge, toplantıya katılmışımdır.
Allende 11 Eylül 1973 günü Cumhurbaşkanlığı sarayı askerlerce bombalanırken teslim olmak yerine intihar etmeyi tercih etmişti.
Ondan 5 gün sonra çok sevdiğim bir devrimci sanatçı olan Victor Jara, Santiago Stadında, evvel gitar çalan elleri taşla ezilerek, öldürülmüştü.
Yıllarca onun “El Pueblo Unido” sloganları atmış, “Te Recuerdo Amanda” müziğini söylemiştik.
Bu yıl onun 50’nci yılı…
BUGÜN NEYİN 97’NCİ YILDÖNÜMÜ BİLİYOR MUSUNUZ
Büyükelçi Rodrigo Arcos sözümü kesti “Peki bugün ne biliyor musunuz” diye sordu.
Ben merakla bakınca karşılığını verdi:
“Bugün Şili’nin Türkiye’yi tanımasının 97’inci yıldönümü…Siz Cumhuriyetin 100’ncü yılını kutluyorsunuz, bunun 97 yılında Şili de sizin yanınızdaydı…”
Meğer Şili Türkiye’yi tanıyan birinci Latin Amerika ülkesiymiş…
Cumhuriyetin ilanından 3 yıl sonra, 30 Ocak 1926’da Türkiye’yi resmen tanımış…
Bunun sonucu…
Bugün Şili’nin başşehri Santiago’da bir Atatürk Koleji, bir Türkiye Cumhuriyeti meydanı ve bir Atatürk anıtı bulunuyor.
Ankara’da ise bir Şili’nin bağımsızlık sembolü olan Bernardo O’Higgins’in anıtının bulunduğu bir Şili Meydanı ve bir de ünlü şair Pablo Neruda’nın ismini taşıyan bir meydan var.
BREZİLYA BÜYÜKELÇİSİNE ‘HAMBURGERCİ LİDER KAÇTI MI” DİYE SORMAK İSTERDİM
Tabi Brezilya Büyükelçisi ile popülist Lider Bolsanaro’nun seçimi kaybettikten sonra ABD’ye gidip 6 aylık turist vizesi istemesini, orada bir restoranda hamburger yerken çekilen fotoğrafını konuşmak isterdim.
Peru Büyükelçisi ile ülkeyi sarsan enflasyon ve seçimi yenilemek istemeyen liderin durumunu, şovlarda ölen insanları konuşmak isterdim.
Ama büyükelçiler haklı olarak ülkelerinin iç politik problemlerine girmek istemiyorlar.
BAŞKAN BABALARIN ÇÖKÜŞÜ BU AİLE FOTOĞRAFININ BAHÇESİNDE BAŞLADI
Latin Amerika’da popülist tek adamların tek tek seçimi kaybetmelerini büyük bir ilgiyle izlemeye devam ediyorum.
Popülizmin 21’inci Yüzyılda dünyayı altüst eden yükselişi tahminen bu kıtadan başlayarak çökecek…
Bu da dünya barışı ve huzuru için çok yeterli bir şey olacak.
Bir daha kolay kolay çekilemeyecek bu aile fotoğrafı albümüne bakarken, işte bu türlü değişik sohbetler çıktı.