Avrupa Birliği (AB) Kurulu, hukukun üstünlüğü prensibini ihlal gerekçesiyle AB bütçesinden Macaristan’a sağlanan fonların yaklaşık 7,5 milyar euroluk kısmının askıya alınması davetinde bulundu.
AB Kurulunun bütçe ve idaresinden sorumlu üyesi Johannes Hahn, düzenlediği basın toplantısında, birinci sefer başvurulan şartlılık sisteminin AB’nin bütçesinin ve mali çıkarlarının korunmasını sağlamayı amaçladığını söyledi. Hahn, Komitenin, AB Kuruluna, Macaristan’ın hukukun üstünlüğü unsuruna yönelik ihlallerine karşı önerdiği müdafaa tedbirlerinin, AB’nin Ahenk Siyaseti kapsamında üç operasyonel program için taahhütlerinin yüzde 65’inin askıya alınmasını içerdiğini belirtti.
Bunun, sözkonusu ölçünün 7,5 milyar euro civarına karşılık geldiğini lisana getiren Hahn, buna karşılık Macaristan’ın 17 ıslahat tedbiri taahhüt ettiğini söyledi. Hahn, Kurulun 19 Kasım’a kadar durumu izleyeceğini ve Kurulu bilgilendireceğini kaydetti. Kurulun, sözkonusu öneriyi kabul edip etmeyeceğine bir ay içinde karar vermesi gerekiyor.
Süreç
Macaristan, demokrasi ile hukukun üstünlüğü üzere unsurlarda gerileme olduğu gerekçesiyle bir müddettir AB tarafından eleştiriliyor. Hukukun Üstünlüğü 2021 raporunda Macaristan, yolsuzlukla gayrette yetersiz kalan önlemler konusunda eleştirilmiş, ülkede medyada çoğulculuğun tehlike altında olduğu söz edilmişti. AB Kurulu, Macaristan’da bilhassa yargı bağımsızlığı üzere demokratik standartların aşındığını belirterek, bu ülkelerin durumu düzeltmemesi halinde “yetkilerini kullanmaktan çekinmeyeceğini” bildirmişti.
Avrupa Parlamentosu, 29 Ekim 2021’de hukukun üstünlüğü unsurunu ihlal eden sözkonusu ülkenin ortak bütçeden fon almasını engellemediği gerekçesiyle Avrupa Komitesinden davacı olmuştu. Avrupa Adalet Divanı Savcısı, 2 Aralık 2021’da yayımladığı yazılı mütalaasında, AB’nin Macaristan’a yapılacak mali yardımların askıya alınması yolunda görüş belirtmiş, Budapeşte buna itiraz etmişti. AB’nin en yüksek mahkemesi 16 Şubat’ta, temyiz edilemeyecek bir kararla bu itirazı reddetmiş, ülkenin Birlik bütçesinden faydalanmasının hukukun üstünlüğüne uymasına bağlanmasının önü açılmıştı.
AB Kurulu da 27 Nisan’da AB fonlarının berbata kullanılmasına ait uzun müddettir devam eden telaşlar nedeniyle Macaristan’a karşı bütçeden hisse verilmesini kaideye bağlayan prosedürü başlattığını duyurmuştu.