AB Komitesi Lider Yardımcısı Maros Sefcovic, İngiltere’de hükümetin Brexit ayrılık muahedesinin kesimi olan Kuzey İrlanda Protokolü’nü tek taraflı değiştirmeyi öngören yasa tasarısını parlamentoya sunmasının akabinde atılacak adımlara ait Brüksel’de basın toplantısı düzenledi.
Uluslararası bir muahedeyi tek taraflı olarak değiştirmenin hiçbir türel ve siyasi münasebeti olamayacağını belirten Sefcovic, “Uluslararası bir muahedeyi tek taraflı olarak değiştirme kapısının açılması memleketler arası hukukun ihlalidir.” dedi.
Sefcovic, İngiltere’nin teşebbüsünün “yasa dışı” olduğunu vurgulayarak, İngiliz hükümetinin hazırladığı tasarının karşılıklı itimada ve hürmete ziyan verdiğini, ayrıyeten belirsizliğe neden olduğunu söyledi.
“AB Kurulu bugün Kuzey İrlanda Protokolü’nün kıymetli kısımlarına uymadığı için Birleşik Krallık’a yönelik yasal süreç başlatmaya karar verdi” diyen Sefcovic, kelam konusu tüzel sürecin geçen yıl yapan bir atmosfer ortaya çıkarmak için dondurulduğunu anımsattı.
Sefcovic, “İngiliz hükümetinin kararı bize harekete geçmekten öbür seçenek bırakmadı.” sözünü kullandı.
İngiltere’ye karşı ziraî eserlerin gönderilmesi konusunda geçen yıl başlatılan hukuku ihlal sürecini ilerleteceklerini belirten Sefcovic, İngiltere’nin 2 ay içinde cevap vermemesi halinde mevzuyu Avrupa Adalet Divanı’na götürebileceklerini bildirdi.
İNGİLTERE, PROTOKOLÜ DEĞİŞTİRMEK İSTİYOR
İngiltere’de hükümet, geçen pazartesi günü, Kuzey İrlanda Protokolü’nün tek taraflı değiştirilmesini öngören yasa tasarısını parlamentoya sundu.
Tasarı, Birleşik Krallık’ı oluşturan İngiltere, Galler ve İskoçya’dan Kuzey İrlanda’ya giden malların gümrüğe tabi tutulması zorunluğunu büyük ölçüde kaldırıyor.
Tasarıya nazaran, Kuzey İrlanda’da kalacak mallar, gümrük denetimine gerek duyulmadan “yeşil şerit” üzerinden taşınabilecek. Lakin İrlanda Cumhuriyeti münasebetiyle AB’ye gidecek mallar ise “kırmızı şerit” uygulamasıyla gümrüğe tabi tutulacak.
Kuzey İrlanda’daki işletmeler, AB yahut İngiltere regülasyonlarından birini seçebilecek. Münasebetiyle AB regülasyonlarınca uygun görülmeyen mallar da Kuzey İrlanda’da satılabilecek.
Ayrıca, uyuşmazlık durumunda artık Avrupa Adalet Divanı değil, İngiliz mahkemeleri son kelamı söyleyecek.
TARTIŞMALI KUZEY İRLANDA PROTOKOLÜ
Brexit mutabakatının bir modülü olan protokol, Birleşik Krallık’ın kesimi olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ortasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole nazaran, Brexit’e karşın Kuzey İrlanda, AB’nin Gümrük Birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor, Birleşik Krallık’ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere’yle birlik yanlısı Protestanlar ortasındaki savaşı sona erdiren Belfast Mutabakatı gereği, denetimlerin yapılabildiği fiziki bir kara sonu oluşturulamıyor. Bu yüzden denetimlerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa da İngiliz hükümeti uzun müddettir değişiklik talep ediyor.
Ayrıca, Kuzey İrlanda’da İngiltere’yle birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi de (DUP) protokolün iptal edilmesini ya da en azından değiştirilmesini istiyor. Parti, Londra’ya baskı yapabilmek için mayıs ayındaki lokal seçimler sonrası Kuzey İrlanda’da yeni idarenin oluşturulmasını engelliyor.