Özlem Özgüt Yörekli-abdpost.com / ABD (İGFA) – Delaware eyaleti tarafından şirket kurmak için yetkilendirilen bir şirket olan ‘amerikadasirket.com’ çalışanı Samet Oynamış, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki vergi sistemine ait kıymetli açıklamalarda bulundu.
New York Temsilcisi Hasret Özgüt Yörekli’ye özel açıklamalar yapan Oynamış, vergi beyan periyodunun yaklaşması ile birlikte oluşan karmaşayı aktardı.
Şirket olarak bu usul bahislerin tamamına yardımcı olduklarını belirten Oynamış, vergi indiriminden yararlanılabilecek püf noktaları vurguladı.
VERGİLENDİRME İKİYE AYRILIYOR
ABD’de vergilendirmenin ikiye ayrıldığını belirten Oynamış, “Vergilendirme ikiye ayrılıyor Amerika’da. Yani temel olarak eyalet ve federal vergi ödemeniz gerekiyor. Eyalet vergisi de yaşadığınız eyalete nazaran değişiyor. Kimi eyaletlerde vergi yok ancak federal gelir vergisini ödemeniz gerekiyor. Vergi beyan süreci de şöyle, 29 Ocak’ta vergi beyan devri başlıyor. Ondan sonraki süreçte şayet belirli bir gelir elde ettiyseniz Amerika’dan onun vergisini ödemeniz gerekiyor. Benim uzmanlık alanım Amerikan vatandaşı olmayanların Amerika’da iş yapanların vergilendirilmesi ya da none region statüsünde bulan bulunanların vergilendirilmesi olacaktır. Örneğin Türkiye’de yaşayan biri Amerika’da iş yapıyorsa ve bir gelir elde ettiyse bunun vergisini ödemesi gerekiyor. Birçok kişi aslında şey düşünüyor ya işte ben Türkiye’de yaşıyorum. Amerika’da neden vergi ödememem gerekiyor, yalnızca şirket kurmuştum diyebiliyor ancak faal olarak bir ticari faaliyete dahil olduysanız Amerika’da bunun vergisine ödemeniz gerekiyor. Zira atıyorum Amazon’da satış yapıyorsunuz, ödemeye de Amerika’da banka hesabına alıyorsunuz ya da aracı kuruluşları alıyorsunuz. Ve böylelikle Amerikan kaynaklı geliriniz oluşmuş oluyor” diye konuştu.
VERGİDEN DÜŞÜLEBİLECEK GİDERLER
Vergiden düşülebilecek sarfiyatların çok bilinmediğine dikkat çeken Oynamış, “29 Ocak’tan sonra bu gelirlerinizi beyan etmeniz bu gelirlerinize istinaden de masraflarınızı beyan etmeniz gerekiyor. Aslında birçok kişi şunu bilmiyor, yani neleri masraf olarak düşebilir bunu bilmiyorlar. Örneğin Amazon’da iş yapıyorsunuz 100 bin dolar kazandınız diyelim ancak büsbütün Türkiye’de yaşıyorsunuz ve bütün harcamalarınız Türkiye’de. İşle ilgili yaptığınız bütün harcamaları düşebilirsiniz. Yani telefon sarfiyatları olur, eser alımları olur, sunucu almışsınızdır bu olur… En son kalan net gelirden de vergi borcunuzu ödemeniz gerekiyor. Amerika’da yaşayan bireyler için ise durun değişiyor. Amerika’da yaşayan şahıslarda daha farklı senaryolar var. İşte evliyseniz farklı bir vergi ödüyorsunuz, çocuğunuz varsa farklı bir vergilerimde ödüyorsunuz. Ben aslında her vakit şunu öneriyorum, yani Uber yapan birisinin vergi danışmanına muhtaçlığı yok. Çok kolay online yollardan 15 dolara çözebilirler. Zira neden tek bir yerden geliri var. 1099 dokümanı dediğimiz bir ödeme makbuzu alıyorlar, bu ödeme makbuzuyla birlikte de masraflarınızı yazıyorsunuz. Yani sistem çok kolay bir formda ilerliyor lakin farklı gelirler elde ediyorsunuzdur. O vakit onları düşmeniz gerekiyor bu nedenle biriyle özel olarak çalışmanız gerekiyor” sözlerini kullandı.
VERGİ İADESİ
Vergi iadesi almaktan yana sorun yaşanmayacağını belirten Oynamış, farkında olmadan fazla verdi ödemesi yapılmamasının da ehemmiyetinin altını çizerek, “Burada hani biraz daha mevzuyu agresif yaklaşabilirsiniz. Masraflarınızın hepsini düşebilirsiniz açıkçası. Mesela geçen bir vergi beyanını incelemiştim. Kişi Türkiye’de yaşıyor fakat Amerika’da yaşayanların ödemesi gereken bir vergi var bunu ödetmişler. Evet büsbütün yanlış yapılan beyan yüzünden ödediği sayı 7 bin 900 dolar. Bunu müracaat yapıp iadesini alabiliyoruz. Onun dışında şu da var; mesela kazara 2020’de, 2021’de fazla vergi ödemiş olabilirsiniz. Bu vergiyi de geri alabiliyorsunuz. Yani burada ben fazla ödedim geri istesem bir eza yaşar mıyım üzere bir durum yok. Fazla bir vergi ödediyseniz tekrardan vergi iadesini alabiliyorsunuz” diye konuştu.
VERGİ BEYANI 29 OCAK’TA BAŞLIYOR
Vergi beyan formlarının şu an yapılabildiğini lakin faal edilmediğini tabir eden Oynamış, “29 Ocak’ta elektronik olarak vergi gönderilme başlayacak ancak şu an aslında formlar son hallerini aldı. Vergi beyanını yapabiliyorsunuz lakin aktif edemiyorsunuz. Vakit şunun için değerli, aşağı üst ne kadar geliriniz var, sarfiyatınız var. Bunu hesaplayıp ortalama vergi borcunuzu hesaplayabiliyorsunuz. Buna nazaran bir emeklilik hesabı açmak istiyorsanız ona para yatırabilirsiniz. Vergiden düşebileceğiniz biçimde bu stil tasarruflar yapabilirsiniz” dedi.
VERGİ ÖDEMEZSENİZ NE OLUR?
Oynamış, vergilerin ödenmediği durumlarda önemli cezalarla karşı karşıya kalınabileceğini vurgulayarak, “Amerika’da vergi ödemezseniz temelde birinci yılında bir şey olmaz genelde. Zira vergi ödemediğinizin farkına varmazlar. 1-2 sene bir şey olmaz lakin bunun farkına varıldıktan sonra IRS, sizin kapınızı çalmadan sizin IRS kapısını çalmanız lazım. Örneğin kişi Amerikan vatandaşı olmuş ve Türkiye’yi taşınmış ve Amerika’ya vergi ödemesi gerekiyor yahut Green Kartınız varsa ve Amerikan vatandaşıysanız, dünyadaki bütün gelirlerinizden Amerika’ya vergi ödemeniz gerekiyor. Yani yalnızca Amerika’daki karınızdan değil. Kişi Amerika’da yaşıyor, Giresun’da da konutu var, kira getirisi var ve Amerika’ya hiçbir biçimde bildirmiyor. Amerika bunu yakaladığı an size 10 bin dolardan başlayan cezaları göndermeye başladı. Bu yüzden IRS’nin de bu mevzularda bir sistemi var. Diyorsunuz ki ya ben Amerika’da yaşıyorum ancak ben vergi beyanı yapmadım 5 yıldır ben bunu şu an yapmak istiyordum diyorsunuz. Bütün vergi planlamasını yapıyorsunuz geçmişe dönük. Geçmiş dediğimiz son 3 yılın vergi beyanını yapıp ay üstüne kadar vergi borcunuz varsa bunu ödemeniz gerekiyor. Zira bu formda kendinizi affettirmezseniz şayet IRS sizin kapınızı çaldığınızda işler çok değişiyor” biçiminde konuştu.
VERGİ BEYANI İÇİN SON TARİH…
Vergi beyanları için son tarihe ait de bilgi veren Samet Oynamış, şunları kaydetti:
“Nisan 15 son tarih vergi beyanı için. Nisan ayının 15’i hafta sonuna ya da bir tatil gününe denk geliyorsa, bir sonraki hafta içi bir güne atanıyor. Dokümanları hazır olmayanlar için 6 ay uzatılabiliyor. Uzatma aldığınızda yalnızca vergi planının halini uzatabiliyorsunuz. Borcunuzun tarihi uzatılmıyor. Yani sizin varsayımı 6 bin dolar borcunuz varsa onu ödemeniz gerekiyor ki en son uzatmadan sonra yaptığınız hesaplamaya nazaran alacağınız varsa alıyorsunuz, ödeyeceğiniz varsa ödüyorsunuz. Şayet boğucunuz ödemezseniz yeniden borcunuza faiz uygulamaya devam ediyor.”
TEK GELİRİ OLANLARA KOLAYLIK
Oynamış, tek bir yerden geliri olan şahısların vergi beyanlarını çok daha rahat yapabileceğini belirterek, “Amerikan vatandaşları kişisel vergi dediğimiz, 1040 vergi beyan formunu doldurabiliyor. Şayet belirli bir gelirin altındaysanız bu eyalete nazaran değişiyor IRS web sitesinde yani free finans sistemi var. Bunlardan vergi beyanı yapabiliyorsunuz. Yani atıyorum 30 bin dolar kazandınız bir fiyat ödemeden bu süreci yapabilirsiniz. Yeniden yalnızca tek bir yerden geliriniz varsa bunları kullanarak 15-20 dolara bu işi çözebilirsiniz. Şayet daha fazla geliriniz varsa işte emlak vesaire, 1040 formuna ek olarak emlak ile ilgili geliri paylaşmamız gerekiyor. Şirketiniz varsa geliri paylaşmanız gerekiyor. Lakin işbirliği şirketiniz varsa tekrar Nisan ayın ikinci haftasında bu vergi bayanlarını yapmanız gerekiyor. Yapmadığınızda tekrar her bir ortak başına IRS ceza göndermeye başlıyor” diye konuştu.
AMERİKAN VATANDAŞI OLMAYANLARIN VERGİ BEYANI
Amerikan vatandaşı olmayan vergi mükellefleri için sürecin biraz daha farklı olduğunu belirten Oynamış, “Amerikan vatandaşı olmayanlar da durum biraz daha değişiyor. 1040 yerine 1040 NR oluyor. Yani ek olarak Amerika’da bir şirketin varsa vergi beyanın dışında bilgi yahut formu var 54-72 bunu doldurmam gerekiyor ve bu 1 Ocak 2024 yeni bir yasa geçti. Evvelce Amerika’da şirketiniz olduğunda sahibine çok fazla kimse bilmiyordu. Yani şirketin sahipleri bilinmiyordu. Fakat son vakitlerde bunu artık takip edilememesi dolandırıcıların artmasından ötürü yabancı şirket kurulsa bile sahibine ait bilgi vermek zorunda” sözlerini kullandı.
GÖÇMENLER DE VERGİ ÖDEMEK ZORUNDA…
Kaçak yollarla bile Amerika Birleşik Devletleri’ne giriş yapsanız vergi ödemek zorunda olduğunuza dikkat çeken Oynamış, “Kurumlar ortası göçmenlik kavramı da büsbütün farklı. Örneğin Meksika’dan sondan kaçak olarak geçtiniz Amerika’da yaşamaya başladınız. Bir sistem uygulanıyor, son 3 sene içerisinde, 183 günden fazla yaşadıysanız Amerika’da dünyadaki bütün gelirlerinizden vergi ödemeniz gerekiyor. Yani 1 Ocak 2023’te Meksika’da sondan geçen bir kişi şu an Amerika’da Türkiye’deki banka hesabını da bildirmek zorunda. Bütün genelinde vergi beyanı yapmak zorunda. Hatta bununla ilgili çok üzücü de bir dava var. Kaçak bir hanımefendi Amerika’da temizlikçilik yapıyor. Hanımefendi banka hesabı açıyor ve kazandığı her parayı da buradan Portekiz’e gönderiyor. Ve günün sonunda hanımefendiyi açtığı her banka hesabı için birinci yıl 10 bin dolar sonraki yıllarda 6-10 bin dolar aralığında ceza kesiyorlar. Bayana kesilen ceza 1 milyon dolardan fazla… Bayan vatandaş değil, Green Kartlı değil bir statüsü yok. Büsbütün kaçak ancak cezanın kime, nasıl denk geleceği muhakkak olmuyor” diye konuştu.