Aralarında Suudi Arabistan ve Rusya’nın da bulunduğu petrol üreticisi ülkelerin oluşturduğu OPEC+ kümesinin petrol arzında kesintiye gitme kararı sonrası ABD’den Riyad’a yönelik reaksiyonlar çığ üzere büyüyor. Washington idaresi mümkün yaptırımları değerlendirdiğini duyururken, ABD’li Demokrat Senatör Chris Coons, Lider Joe Biden ve Kongre’nin Suud’a yönelik silah satışlarını askıya alma tarafında adım atabileceğini söyledi. Senato Dış Münasebetler Komitesi Üyesi de olan Coons, CNN televizyonuna yaptığı açıklamada, “Hem Biden idaresinin hem de Senato’nun bu hususta sessiz kalmayacağını ve karşı adım atacağını göreceksiniz. En mümkün atılım ise Suudi Arabistan’a silah satışlarını askıya almaktır” sözlerini kullandı. Birkaç gün evvel de ABD Senatosu Dış Bağlar Komitesi Lideri Bob Menendez, Washington’ın Riyad’la iş birliğini dondurması daveti yapmıştı. Suudi Arabistan’ı Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı sürdürmesine yardım etmekle suçlayan Menendez, “Silah satışı ve güvenlik iş birliği dahil tüm bağlar durdurulmalı. Ukrayna’daki savaş konusunda durumunu netleştirene kadar Riyad ile rastgele bir iş birliğine yeşil ışık yakmayacağım” demişti.
GÜVENLİK STRATEJİSİNDE YER ALMADI
İki ülke ortasında yaşanan tansiyonun akabinde, geçen çarşamba günü yayımlanan 2022 ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi dokümanında Suudi Arabistan’a yer verilmemesi dikkat çekti. 48 sayfalık dokümanda Rusya’dan 71, Ukrayna’dan 32, Çin’den 9 ve İran’dan 7 defa bahsedildi. Raporda, “Rusya’nın denetim ettiği petrol ve gaz kaynaklarını silahlandırmasından kaynaklanan ve OPEC’in arzda daralmaya gitme kararıyla şiddetlenen global bir güç krizi yaşadık. Müttefiklerimiz ve ortaklarımızla güç piyasalarını istikrara kavuşturmak ve gereksinimi olanlara tedarik sağlamak için tüm fırsatları araştırmaya devam ediyoruz” tabirleri yer aldı.
CNN’DEN ÜÇ ÖNERİ
Amerikan haber kuruluşu CNN’de yayımlanan bir makalede ise ABD başkanı Biden’ın kelam konusu krize karşı atabileceği adımlar değerlendirildi. Hükümete tekliflerde bulunulan yazıda 3 seçenek ele alındı. Birinci olarak NOPEC (Petrol Üreten ve İhraç Eden Kartellerin Yasaklanması Yasası) tasarısının hayata geçirilebileceği belirtildi. Tasarının kabul edilmesi durumunda, OPEC ülkelerinin petrol fiyatları üzerindeki inhisarının kırılacağı ve petrol şirketlerinin dokunulmazlığının ortadan kalkacağı söz edildi. Tasarı mayıs ayında ABD Senatosu komitesi tarafından onaylanmıştı. Lakin yasa haline gelmesi için evvel Senato ve Meclis’ten geçmesi, sonra da Lider tarafından imzalanması gerekiyor. Makalede ikinci olarak Riyad’a silah satışının durdurulmasına değinildi. Demokrat senatörlerin bu teklife ağır takviye verdiği belirtilen yazıda, bu durumun Suud’u daha fazla Rusya’nın kollarına itmesi ve Riyad’ın ABD silah pazarının yüzde 24’üne tekabül eden büyük bir müşteri olması hasebiyle, bu türlü bir adım atmanın güç olduğu fakat silahların tipi üzerinde kısıtlamaya gidilebileceği kaydedildi. Son olarak da ABD askerlerinin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden çekilmesi konusu ele alındı.
MÜTTEFİKİMİZ DEĞİL!
ABD merkezli Foreign Policy mecmuasında yayımlanan yazıda ise “Suudi Arabistan ABD’nin müttefiki değil” başlığı kullanılırken, Biden’a, Riyad’a müttefik üzere davranmayı bırakması daveti yapıldı. Dış Siyaset Uzmanı Aaron David Miller imzalı yazıda, “Bu adım, Biden’ın siyasi pozisyonunu baltalayacağı şuuruyla atıldı. ABD orta seçimlerinden haftalar evvel Suud Veliaht Prensi Muhammed bin Selman (MbS), petrol fiyatları ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile olan yakın bağı kelam konusu olduğunda hiçbir şeyi takmayacağını ortaya koydu” sözlerine yer verildi. MbS’den “takıntılı, acımasız ve öngörülemeyen bir lider” olarak bahsedilirken, “Biden idaresinin, Bin Selman idaresindeki Suud’un, Washington’ın müttefiki olmadığını anlaması gerekiyor” denildi.