Dünyanın pek çok ülkesinde olduğu üzere, ABD’deki limanlarda da kargonun taşınmasında Çinli şirket ZPMC’nin ürettiği dev vinçler kullanılıyor. Amerikan ordusuna ilişkin limanlarda da kullanılan vinçlerin, ABD’nin dünya çapındaki üslerine sevk ettiği malzemeyi izleyebileceği ve bunu Pekin’e rapor edebileceği sav edildi. Konteynerlerin hareketlerini izleyen gelişmiş sensörlere sahip vinçlerin ayrıyeten, sivil ya da askeri sevkıyat akışını bozmak isteyen biri tarafından uzaktan erişimle kullanım dışı bırakılabileceği belirtiliyor.
UZAKTAN KAPATILABİLİR
ABD’de yaklaşık 20 yıldır kullanılan ZPMC üretimi vinçler, bu ülkede yüzde 80’lik pazar hâkimiyetine sahip. Tüm dünyada ise 100’den fazla ülkede toplam pazarın yüzde 70’ini denetim ediyor. Amerikan teknoloji devi Microsoft ile geliştirilen özel yazılıma sahip vinçler, Çin’in Şanghay kentindeki merkezden izlenebiliyor. ABD’de istihbarat kurumları 2021 yılında, Pekin’in potansiyel olarak liman trafiğini aksatabileceği tarafında değerlendirmede bulundu. Birebir yıl FBI, Baltimore limanına ZPMC vinçleri teslim eden bir kargo gemisinde istihbarat toplama ekipmanı buldu lakin ne yaptırım uygulandığına dair bilgi yok.
SORUŞTURMA SÜRÜYOR
Kongre’nin geçen aralıkta kabul ettiği bir düzenleme, ilgili kurumlara, bu yılın sonuna kadar yabancı ülkelerden alınan vinçlerin ulusal güvenlik tehdidi oluşturup oluşturmadığına dair araştırma yapma ödevi vermişti. Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Carlos Gimenez de geçen yıl ABD’deki limanlarda ithal vinç kullanımının yasaklanmasını önermişti. Bu ortada Washington’daki Çin Büyükelçiliği ‘Truva atı’ olduğu öne sürülen vinçlerle ilgili tüm bu telaşları “paranoya” olarak nitelendirdi.
İKİ ÜLKENİN BİTMEYEN ATIŞMASI
Liman vinçleri, Washington-Pekin çizgisinde giderek yükselen gerginliğin son örneği oldu. İki ülkenin ortası, bilhassa 2018’de devrin ABD Lideri Donald Trump’ın bir dizi Çin eserine ek gümrük vergisi getirmesinden beri giderek açılıyor. Rakip dev iktisatla ticaret savaşına giren ABD, internet ve bağlantı teknolojilerinde öne çıkan Çinli Huawei’nin kullanımını birçok alanda yasaklamış, ABD’li şirketlerin Huawei ile işbirliklerini sonlandırmıştı. Koronavirüs salgını ve kökenine dair tartışmalar da soğukluğu beslemişti. Yıllardır başta Tayvan sıkıntısı ile Hong Kong ve Sincan’daki insan hakları ihlalleri yüzünden berbatlaşan bağlantılar son olarak geçen ay yaşanan “casus balon” kriziyle raydan çıkmaya bir adım daha yaklaştı. ABD, “casusluk amaçlı” dediği balonu F-22 savaş uçağından atılan füze ile düşürmüş, Çin, “Sivil emelli hava müşahede aracına yönelik saldırganlık kabul edilemez” biçiminde reaksiyon göstermişti.
Güney Kore’nin açıkladığı formül ülkede reaksiyon çekti.
ÇİN KORKUSU BASKIN GELDİ: SEUL-TOKYO ORTASINDA TARİHİ YAKINLAŞMA
Japonya ile on yıllardır devam uyuşmazlıklara son vermek isteyen Güney Kore hükümeti, Japon sömürge idaresi sırasında zorla çalıştırılan bir milyona yakın vatandaşına tazminat ödeme kararı aldı. Buna nazaran, Tokyo’nun 1965’te ödediği tazminattan faydalanan Güney Koreli şirketlerin kârlarının bir kısmı, kurbanlar ve yakınlarına aktarılacak. Lakin duyuru, 35 yıllık Japon işgali boyunca zorla çalıştırılan 780 bin Koreli ve yakınlarını mutlu etmedi.
Park Jin
MAĞDURLAR TEPKİLİ
Aileler, tazminatın Tokyo tarafından ödenmesini ve resmi özür bekliyordu. Bu beklentiye dikkat çeken Güney Kore Dışişleri Bakanı Park Jin, “Japon şirketlerin istekli katkı vererek” itirazları karşılayacağını umduğunu söyledi. Güney Kore Devlet Lideri Yoon Suk Yeol’un yakında Tokyo’yu ziyaret etmesi beklenirken, Seul ayrıyeten, Japonya’nın ihracat kısıtlamaları nedeniyle Dünya Ticaret Örgütü’ndeki şikâyetini de geri çekti. İki yakın müttefikinin muahedesi ABD’yi mutlu etti. Washington, nükleer kapasitesini arttıran Kuzey Kore ve Asya Pasifik’te büyüyen Çin tehdidine karşı müttefikleri ortasındaki uyuşmazlıklardan rahatsızlık duyuyordu.