Türkiye’nin yerli ve milli savunma sanayii çalışmaları meyvelerini vermeye devam ediyor. Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) koordinesinde hayata geçirilen projeler Ankara’nın elini çok farklı açılardan güçlendiriyor.
SSB Lideri Prof. Dr. İsmail Demir’in geçtiğimiz günlerde duyurduğu yeni gelişme de ülkemizin bilhassa Mavi Vatan’daki imkan ve kabiliyetleri açısından değerli bir kırılma noktasına işaret ediyor. İmajlarda, Sürü İnsansız Deniz Aracı (İDA) ailesinin yeni üyesi MİR İDA birinci kere gün ışığına çıkmakla kalmıyor, ALBATROS-S İDA’larla birlikte misyon icra ediyor.
Peki, İDA’lar neden değerli? Farklı tiplerdeki İDA’ların sürü mantığı ile hareket edebilmesi ne manaya geliyor? Bu soruların karşılığını almak üzere Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan ile bir ortaya geliyoruz…
“KARIŞIK SÜRÜ VAZİFE KÜMESİNDE ABD’DEN SONRA BİZ VARIZ”
Sürü SİDA’nın çok sıkıntı bir iş olduğu ikazıyla anlatmaya başlıyor Erkan ve bu adımları teknoloji kazanım çalışması olarak görmek gerektiğini söylüyor. Farklı misyonlar yapacak sürü İDA’ları dünyada kimsenin operasyonel olarak kullanmaya başlayamadığını öğreniyoruz.
“Son vakitlerde herkesin lisanında olsa da dünyada şimdilik yalnızca ABD’nin demesini yaptığı bir konsept” diyor Erkan ve “Dünyada çok az ülkenin başardığı SİDA konusunda karışık sürü misyon kümesi ile başarılı faaliyet yapabileceğini gösteren ikinci ülke biz olduk. Bu işi çok ciddiye alıyor ve üzerinde kritik teknolojiler geliştiriyoruz. Sensör sayısı çok daha fazla ve savaş gemisinin minyatürü bir direği olan ASELSAN MİR İDA da ciddiyetimizin göstergesi” bilgisini paylaşıyor.
SÜRÜ İDA’LAR NEDEN KIYMETLİ?
Sürü konseptinin yalnızca toplu olarak gayeye gidip ateş etmek manasına gelmediğini söylüyor Erkan. Farklı vazifeler için farklı yüklü İDA’lar olacağı beklentisini paylaşıyor.
Ardından MİR İDA’ya biraz daha yakından bakıyor ve bu İDA’nın insansız bir komuta gemisi ya da data işleme/iletim merkezi olarak misyon yapabileceğini söylüyor. Erkan, MİR İDA’yı başka İDA’ların randımanını artıracak ve en kıymetlisi inançlı bağlantı yapmasını sağlayacak bir sistem olarak tanımlıyor.
Daha evvel karakol vazifeleri için üretilen İDA’ları görmüştük. Pekala ya yakın gelecek? Yakın bir gelecekte mayın avlama, denizaltı harbi, hücumbot misyonlarını yapacak İDA’ların bir ortada misyon yapabileceğinden bahsediyor Erkan. İşte bu noktada görüntüdeki Aselsan ALBATRO sürü ve MİR İDA’nın değeri bir kere daha ortaya çıkıyor. Türkiye, yakın gelecekte bir ortada çalışacak sistemleri bugünden üretiyor ve alanda şahsen test ediyor.
Bu noktada Kozan Selçuk Erkan çok kritik bir bilgi daha paylaşıyor. ASELSAN MİR sisteminde en değerli sürprizlerden birinin yerli kamera sistemi ASELSAN Kırlangıç olduğunu kaydediyor. Görüntüde Kırlangıç tekne üzerinde tam operasyonel olarak görülüyor. Hava sistemlerinde CATS ile dışa bağımlılık azalmıştı. Deniz sistemlerinde de Kırlangıç yerli tahlil olarak öne çıkıyor.
SİDA’LAR SİHA’LARA EMSAL BİR TESİR OLUŞTURABİLİR Mİ?
SİHA’larla ilgili konuşulanlar yüklü olarak vuruş gücüne odaklansa da aslında keşif-gözetleme ve istihbarat konusunda da çok yararlı oldukları atlanmaması gereken bir süreç. Ayrıyeten, Türkiye’nin bilhassa Ege’de savaş uçakları yerine SİHA’lar ile birçok faaliyetini sürdürebildiği ve bunun önemli bir maliyet avantajı olduğu da bir gerçek.
Benzer bir sürecin SİDA’lar için de geçerli olup olmayacağını soruyoruz Kozan Selçuk Erkan’a:
“Denizlerde de benzeri bir durum var… Karakol gemilerinden kıyı güvenlik teknelerinin yerine ya da tamamlayıcı olarak çok randıman alınacağı bir periyot bizi bekliyor. Bilhassa İHA’lar ile ortak çalışarak barış vakti deniz alanlarının kontrolü mümkün.
Savaş vakti ise özellikle Ege Denizi’nde tahminen de muharebe gücünün mızrak başını evvel İDA’lar oluşturacak. Daha uygun maliyetlerle ve karşı tarafı çok daha zorlayarak yapacak daha küçük amaç olan tekneleri engellemek daha zordur.
SİDA’ların vazife ve marifetleri gelişiyor. Şimdilik yalnızca karakol misyonlu SİDA’ları görmüşken yakın bir gelecekte hava savunma, keşif, istihbarat, denizaltı harbi SİDA’larını da göreceğiz.
Ayrıca devriye vazifelerinde şu an İDA kullanmaya başladığımızı düşünelim… Yunan tacizlerini, insan kaçakçılığını, kaçak balık avcılığı çok uzun müddetler denizde kalarak rahatlıkla denetleyebiliriz. SİDA sıkıntısı tam operasyonel olduğu vakit dünyanın en maliyet aktif tahlili olacak diyebiliriz. Türkiye’nin şimdiden bu alanlarda varlığını göstermesi üstte anlattığımız nedenlerle çok kıymetli.”