AB’nin Viyana’daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Daimi Temsilciliğinin internet sitesinde, AB ve 42 ülkenin ortak açıklaması yayımlandı.
Açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşının memleketler arası hukukun ihlali manasına geldiği belirtilerek Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporijya’nın Rusya tarafından denetim edilmesinin, Uluslararası Atom Gücü Ajansının (UAEA) temel prensiplerine büyük tehlike arz ettiği vurgulandı.
Rus askerlerinin ve silahlarının nükleer tesiste bulunmasının kabul edilemez olduğu kaydedilen açıklamada, şu sözlere yer verildi:
“Rus güçlerinin Zaporijya Nükleer Santrali’ndeki mevcudiyeti santralin operatörü ve Ukrayna makamlarının nükleer ve radyasyon güvenlik yükümlülüklerini memleketler arası mukaveleler ile UAEA güvenlik standartları uyarınca yerine getirmesini engellemekte, ayrıyeten UAEA’nın güvenlik yetkisini kullanmasını önlemektedir. Rusya’nın derhal askeri güçlerini ve tüm yetkisiz işçisini Zaporijya Nükleer Santrali’nden ve etrafından, ayrıyeten tüm Ukrayna’dan çekmesi için davette bulunuyoruz.”
Açıklamada, Rusya’nın çekilmesiyle santralin işletmecisinin ve Ukrayna makamlarının Ukrayna’nın memleketler arası formda tanınan sonları içinde hâkim sorumluluklarına devam edebileceği, Rusya’nın santraldeki mevcudiyetinin nükleer kaza riskini artırdığı belirtildi.
Ortak açıklamaya imza atan ülkeler ortasında AB ve üye ülkelerin yanı sıra Avustralya, ABD, Birleşik Krallık, Japonya, Kanada, Gürcistan, İzlanda, Liechtenstein, Karadağ, Yeni Zelanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Güney Kore, Moldova ve Türkiye yer aldı.
AVRUPA’NIN EN BÜYÜK NÜKLEER SANTRALİ
Ukrayna’nın güneydoğusundaki Zaporijya Nükleer Santrali, Avrupa’nın en büyük nükleer santrali pozisyonunda bulunuyor.
6 nükleer reaktör bulunan ve 5 bin 700 megavatsaat elektrik üretim kapasitesine sahip santral, Ukrayna’daki toplam elektriğin yüzde 20’sini sağlıyor.
Zaporijya Nükleer Santrali, 4 Mart’ta Ruslar tarafından ele geçirilmişti. Halihazırda Rus ordusu denetiminde olan santralin etrafında hava atakları yaşanıyor. Ukrayna ve Rusya bu akınlar konusunda birbirini suçluyor.