‘İstanbul Beylikdüzü’nde 6 Eylül’de balkondan düştü denilerek Beylikdüzü Devlet Hastanesi’ne götürülen 2 yaşındaki bebek hayatını kaybetti’ haberinin akabinde Bianet, bebeğin isimli muayenesinde istismar bulgusu tespit edildiğini yazdı. Başsavcılık ise olayın tüm boyutlarıyla incelendiğini ve evraka zımnilik getirildiğini açıkladı. Bianet’ten Evrim Kepenek’in aldığı Musa Anter Mükafatı ise isimli tıp raporunda 2 yaşındaki bebeğin istismara uğramadığı saptandığı gerekçesiyle geri alındı.
Bianet’in haberine nazaran; Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, 8 Eylül’de bianet’te Evrim Kepenek imzası ile yayınlanan “Beylükdüzü’nde 2 yaşındaki çocuğa istismar iddiası” başlıklı haberi değerlendirdi.
“Rapordaki “istismar” ile ilgili “tespit” cümleleri habere konulsa durum daha uygun anlatılmış olurdu”
Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici’nin Bianet’e yaptığı kıymetlendirme şöyle:
“Beylikdüzü’ndeki olay, medyaya evvel “2 yaşındaki çocuğun balkondan düşerek ölümü” formunda isimli bir olay olarak yansımıştı. Lakin Evrim Kepenek imzasıyla 8 Eylül’de bianet’te yayımlanan “Beylikdüzü’nde 2 yaşındaki çocuğa istismar iddiası” haberi, olayın farklı yanlarını ortaya koyuyor; aydınlanması gereken sorulara dikkat çekiyordu.
Haberin başlığındaki “iddia”yı somut hale getiren, ismi verilmeyen “Acil Tıp uzmanı” bir tabibin anlatımı, bu anlatımı doğrulayan hastane raporu ve Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma açmış olmasıydı. Kepenek, haberinde tabibin anlatımına geniş yer vermiş ve rapordan da “çocuğa tecavüz edildiği istikametinde kuvvetli bulgular yer aldı” diye kelam etmiş; haberin sonuna da “durumu anlatan raporlar bizde mevcut” notunu eklemişti.
Aslında rapordaki “istismar” ile ilgili “tespit” cümleleri habere konulsa durum daha güzel anlatılmış olurdu. Zira “Genel isimli muayene raporu” başlığını taşıyan Beylikdüzü Devlet Hastanesi raporunda haberdekinden daha açık sözler kullanılıyordu:
“Cilt muayenesi soluk görünümde, perianal bölgede fiili livata ile uyumlu ekimoz ve yırtık mevcuttu, vajinal açıklık genişti. Ciltte öteki bir aserasyon yahut ekimotik lezyon saptanmadı.”
2 yaşında bir çocuğun vefatıyla ilgili bu türlü bir rapor ve ekinde fotoğraflar varsa, ilgili hekim da bu raporu tamamlayan bilgiler veriyorsa bu olayda “haber değeri” doğmuş demektir.
Türkiye üzere küçük çocukların tecavüz ve cinsel istismar hadiselerine sık rastlanan hatta aile içi olayların da olduğu bilinen bir ülkede böylesi bir vahşet savı görmezden gelinemezdi. Kaldı ki, hastanede tabipler ve aile ortasında bir tansiyon yaşanmış, bu tansiyon polis raporlarına yansımış; Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı da çocuğun vefatıyla ilgili soruşturma açmıştı. Savcılık da tıpkı haberin işaret ettiği üzere ortaya çıkan soruları aydınlatmaya girişmişti.
O yüzden Evrim Kepenek’in haberi, öbür medya kuruluşlarının da dikkatini çekmiş, onlar da çocuğun vefatıyla ilgili muammanın çözülmesi için haberler yapmışlar; kamuoyu da bir çocuğa yönelik cinsel istismar olayı konusunda uyarılmış.
Ancak haberin bir eksiği var; olayın taraflarından biri olmalarına ve dolaylı biçimde suçlanmalarına karşın aileden hiç kimseyle konuşulmamış olması. Aileden biriyle, anne ya da babayla konuşulmuş olsa olayın oluş biçimi onların gözünden öğrenilse tahminen birtakım sorulara daha erken karşılık bulunabilirdi; çocuğun “fasulye sırığı” üzerine mi, yoksa “karalahana”ların üzerine mi düştüğü karmaşası da doğmazdı.
Anne ve baba daha sonra Tele1 muhabiriyle yaptıkları görüşmede argümanları reddettiler.
Hastane raporu yanlış mı ve neden?
Ancak DHA’nın, 20 Eylül’de geçtiği “2 yaşındaki … İsimli Tıp raporunda cinsel istismar yok” başlıklı haberi bütün yazılanları tersyüz etti. Haberde küçük çocuğun cesedinin İsimli Tıp Kurumu’na gönderildiği, orada yapılan otopsi sonrası hazırlanan raporda cinsel istismar argümanının “doğrulanmadığı” belirtiliyordu.
Daha sonra farklı medya kuruluşlarında da İsimli Tıp raporunun metni ortaya çıktı. Raporda, cinsel istismar konusunda motamot şöyle deniliyordu:
“Otopside alınan biyolojik örneklerde rastgele bir sperm ya da diğer bir bireye ilişkin DNA tespit edilmediği, anogenital muayenesinde mevt sonrası değişimler dışında rastgele bir özellik tespit edilmediği cihetle sorulduğu üzere cinsel istismar bulgusu saptanmadığı…”
Adli Tıp raporunda, “cinsel istismar bulgusu” saptanamadığı vurgulanmakla birlikte “genital bölgede mevt sonrası değişimler”in neler olduğu açıkça belirtilmemiş; üstü örtük anlatılmış. Halbuki hastanede hazırlanan raporda “fiili livata ile uyumlu ekimoz ve yırtık mevcuttu, vajinal açıklık genişti” yazılıyordu. İsimli Tıp raporu, hastane raporundaki “ekimoz, yırtık ve genişlik”in vefat sonrası meydana gelmiş olabileceğini mi kastediyor? Mevt sonrasında bedende bu türlü değişiklik olabilir mi?
Bu soruların cevapları kıymetli.
“Şüpheli durum devam etmiyor. Aslında başta acil tabibi doğal olarak muayenede makat bölgesinde morluk görmüş, makattaki genişleme nedeniyle de makatın iç kenarları görünür durumda ve onları yırtık olarak tanımlamış, bunları da istismar lehine yorumlamış.”
Prof. Dr. Fincancı da böylelikle İsimli Tıp Raporundaki üzere düşme sırasında ve mevt sonrasında … bedeninde hastane raporunda belirtilen “ekimoz, yırtık ve genişlik”in meydana gelmiş olabileceğini söz etmiş oluyor.
Zaten Evrim Kepenek de haberinin fikri takibini yaparken yazdığı ve 13 Eylül’de Prof. Dr. Fincancı’nın görüşlerini yansıtan yeni haberinde bu olasılıkları kayda geçirmişti.
Böylece çocuğa cinsel istismar argümanı kıymetli oranda açıklığa kavuşmuş oluyor. Alışılmış tekrar de “cinsel istismar” olup olmadığı konusundaki son kararı, Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı verecek. Savcılık soruşturması, “cinsel istismar” argümanının daha doğrusu haberin hazırlanmasının temel etkeni olan hastanedeki raporun eksik ya da yanlış hazırlanmış olmasının nedenini de ortaya koyacak.
İlk raporu hazırlayan tabibin ve aile fertlerinin savcılığa verdiği tabirler, olaya ait kalan soru işaretlerinin aydınlanması konusunda değerli datalar sağlayacak. Artık gazetecilik açısından yapılması gereken, bir yandan savcılık soruşturmasını izlemek, bir yandan da iki rapor ortasındaki çelişkiye odaklanmak.
Hastane raporu yok sayılamazdı
Elbette bu gelişmeler, “Beylikdüzü’nde 2 yaşındaki çocuğa istismar iddiası” haberinin yazılmaması gerektiğini ve haberin düştüğünü göstermez. Haber değil, “iddia” düşmüş olur.
Özellikle hastanedeki o raporu gören bir gazetecinin onu yok sayması düşünülemezdi; haberleştirilmesi ve aydınlığa kavuşması için çalışması gerekirdi. Evrim Kepenek de onu yapmış oldu.
Nitekim bianet’in haberinin yayımlanmasıyla birlikte bir gazetecilik ve soruşturma süreci başladı; sonunda da İsimli Tıp raporunun birinci raporu yalanladığı bir evreye gelindi. Savcılık soruşturmasında da cinsel istismar olmadığı tümüyle kanıtlanırsa belge kapanır.
Yine de somut bilgilerle hazırlanan bu haber ve devam eden sürecin gazetecilik açısından kayda paha katkıda bulunduğunu, tecrübe ürettiğini kabul etmek gerekir.
Bu tecrübe gazetecilik açısından olduğu kadar, bu haberi mükafata bedel gören Musa Anter ödül heyeti açısından da geçerli. Ödül verildiği sırada soruşturmanın sürdüğü, İsimli Tıp’tan şimdi rapor çıkmadığı yani haberde duyurulan argüman ile ilgili sürecin devam ettiği biliniyordu. Heyet bu durumu dikkate alarak ödül vermeliydi.
Şimdi mükafatı geri alırken de haberdeki tez ile ilgili süreç devam ediyor; en azından savcılık soruşturması noktalanmadı. Evet, bugün prestijiyle savın gerçek olmadığı istikametinde ilerleyen bir yola girdi bu olay fakat şimdi belge tümüyle kapanmış değil…
Jüri mükafatı geri alma kararı vermeden evvel biraz daha bekleyebilirdi. Sanırım ödül merasimi için vaktin kısalması onları ivedi karar almaya itti. Kuşkusuz ödül vermek üzere mükafatı geri almak da heyetin kararı.
Nihayetinde ödül verdikleri haber yanlış çıkmadı; haberdeki “iddia”nın hakikat olmadığına dair bilgiler çıktı! Heyetin açıklamasında da “detaylı kıymetlendirme ihmali” kabul edildiğine nazaran, ödül verip onurlandırdıkları gazeteciyi rencide etmeyecek yeni bir yol bulabilirler tahminen…”
TIKLAYIN: Adli Tıp raporu “istismar yok” dedi; 2 yaşındaki çocuğun annesi konuştu: Çocuğumun acısını bu beşerler yüzünden yaşayamadım