Dört aydan az bir mühlet kalan seçimlerde, resmi olmayan sayılara nazaran 64 milyon civarında seçmenin oy kullanması bekleniyor. Bunların yaklaşık 13 milyonunu ise “Z kuşağı” diye isimlendirilen 18-25 yaş ortası gençler oluşturuyor.
Yaklaşık altı buçuk milyon genç ise birinci kere sandık başına gidecek. Pastanın kıymetli bölümünü “Z Kuşağı” seçmeni oluşturunca, seçime girecek siyasi partiler de genç seçmeni yakın markaja aldı.
Kampanya yürüten gruplar, geçmiş seçim beyannamelerini ve parti siyasetlerini revize ederek, iktisattan teknolojiye, sağlıktan eğitime birçok alanda gençlerin gelecek korkusunu gidermek için projeler hazırlamaya başladı.
İlerleyen haftalarda beyannamelerin kamuoyuna sunulması beklenirken, önderlerin açıklamalarından ve parti siyasetlerinden edinilen bilgilere nazaran, TBMM’de kümesi bulunan partilerin gençlere yönelik yaptığı hazırlıklar özetle şöyle:
AKP: ‘İLK OYUM’ KARTPOSTALI
– Birinci sefer oy kullanacak gençlere AKP iktidarı öncesi ve sonrası anlatılacak.
– Türkiye’nin AKP devrinde ulaşım, sıhhat, köprü, otoyol, havalimanları, savunma ve milletlerarası alanda attığı adımların anlatıldığı kısa görsel görüntüler toplumsal medyadan paylaşılmaya başlandı.
– Gençlik Kolları Başkanlığı tarafından hazırlanan ve gençlerin “ilklerine ve birinci oyuna” vurgu yapılan kartpostalda, “İlkler unutulmaz, birinci seçimin” başlığı kullanıldı. İstanbul’da dağıtılmaya başlanan kartpostalın sağ alt kısmında “önce hafriyat, sonra gerideki QR kodu okut” kısmı yer aldı.
– QR okutulunca AKP’nin icraatlarına yönelik tanıtımların yer aldığı uygulamaya gidiliyor.
– Kartpostalın üzerinde ayrıyeten “İlk sinemaya gidişin”, “İlk kalbinizin süratli attığı an”, “İlk telefonun”, “İlk tatilin”, “İlk uzun yolun”, “İlk şifren”, “İlk okula gidişin” üzere sözleri yer alıyor.
CHP: DEMOKRASİ BİLETİ
– Üniversite öğrencileri için bağışlarla gerçekleştirilen “Askıda Genç Bilet” üzere, seçimlere yönelik de “Demokrasi Bileti” uygulaması hayata geçirilecek
– CHP’nin vaatleri ortasında parasız eğitim var.
– Öğrencilerin kitap, kırtasiye, çanta, kıyafet ve hatta servis gereksinimleri fiyatsız karşılanacak.
– Okullarda öğrencilerin su ve öğlen yemekleri fiyatsız olarak MEB tarafından karşılanacak.
– Gençlerin alacağı birinci sıfır arabada, cep telefonunda ve oyun konsolunda ÖTV kaldırılacak.
– Pasaport fiyatsız olacak; yurtdışına çıkışta harç ödeme uygulamasına son verilecek.
MHP: ULUSAL YAZILIM ENDÜSTRİSİ
– Türk gençliğinin toplumsal medyayı ve interneti gerçek, istikrarlı ve bilgi emelli kullanımı hedeflenecek.
– Gençlerin fırsat eşitliği çerçevesinde eğitim imkânlarından yararlanmaları sağlanarak eğitim seviyesi yükseltilecek.
– Gençler, ilköğretim ve ortaöğretim kademesindeki yönlendirme çerçevesinde ve yetenekleri ölçüsünde istedikleri kısımda yükseköğretime devam etme imkânına kavuşturulacak.
– Çocukların bilgisayar oyunları vasıtasıyla yabancı kültürlerin tesirinde kalmasının önlenmesi için “milli bilgisayar oyunları yazılım endüstrisi” ve “milli çizgi Sinema endüstrisi” teşvik edilecek.
– Türklüğün ve İslam’ın ulusal ve manevi pahalarını yaşayan ve yaşatan Hoca Ahmet Yesevi, Hacı Bektaş-ı Veli, Mevlânâ, Hacı Bayram-ı Veli ve Yunus Emre üzere lider şahsiyetlerin hayatı ve ideolojisi seçmeli ders olarak okutulacak.
İYİ PARTİ: PARASIZ YURT ‘İKİNCİ ŞANS’
– Gençlerin işe giriş maliyetlerinin azaltılması seçim vaatlerinin başında geliyor.
– Gençlerin maharet profilini çıkarabilecek, patronların de marifet beklentilerini takip edebilecek bir platform oluşturulacak.
– Bir büyük sorun de sayısı her geçen gün artan ne eğitimde ne istihdamda olan gençler olarak görülüyor. Bunu çözmek için de “İkinci Baht Okulları” ve “Akademik Gençlik Projesi”nin hayata geçirilmesi planlanıyor.
– Yurtlar ve yurt yemeklerinin fiyatsız olacağı da seçim vaatleri ortasında yer alıyor.
HDP: FIRSAT EŞİTLİĞİ VURGUSU
– Gençlerin farklı toplumsal, etnik, inançsal, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerine dayalı haklarını ve özgürlüklerini geliştiren bir anayasa, gençlerin direkt etkin iştirakçisi olacağı bir süreçle yaşama geçirilmesi vaat ediliyor.
– 15-25 yaş ortası istisnasız tüm gençlere, irtibat ve ulaşım takviyesi sağlayacak, “Genç Hayat Kartı” uygulamasının hayata geçirilmesi de HDP’nin vaatleri ortasında yer alıyor. Gençler, ülkenin her yerinde geçerli olacak bu kart ile müzelerden fiyatsız, toplumsal ve kültürel etkinliklerden indirimli yararlanacak.
AKADEMİSYEN YORUMU
GENÇLER NE İSTİYOR
Ege Üniversitesi Milletlerarası Alakalar Bölümü’nden Prof. Dr. Aslıhan Aykaç Yanardağ, Z Kuşağı’nın seçim eğilimlerine ait Hürriyet’ten Turan Yılmaz ve Umut Erdem’e konuştu:
İSTİHDAM KAYGISI: Evvelki jenerasyonlar için sıkıntı olan şeyler, bu çocuklar için o kadar sorun değil. Bu çocuklar bilhassa maddi şartlardaki gerilemeden çok mustaripler. O yüzden de en büyük tasaları maddi, gelecek tasaları ve bilhassa istihdam ve hayat standardı dertleri var.
YAŞAM TARZI: İkinci başlık da hayat biçimleri ile ilgili. Mesela etraf konusundaki sorumluluklar, ekolojik bir ömür biçimini benimsemek, hayvan haklarının gayretini yapmak, vegan bir hayat biçimini benimsemek üzere telaşlar. Münasebetiyle eski usul siyasetin ideolojik konumları bu çocuklarda karşılık bulmuyor.
BAŞKA İKTİDAR GÖRMEDİK: Çok sık karşılaştığım telaffuzlardan birisi de ‘Biz öbür bir iktidar görmedik.’ Bu, mutlu oldukları ve bir siyasi istikrarın sürekliliğini talep edecekleri manasına da gelebilir. Ya da değişimin peşinden gidebilecekleri.
YURTDIŞI SEVDASI: Daha uygun bir hayat istiyorlar. Yurtdışı sevdası var.
SAMİMİ OLAN PARTİ OYU ALIR
Kuşaklar konusundaki araştırmalarıyla tanınan ve “Z: Bir Nesli Anlamak” isimli kitabın müellifi olan Evrim Kuran da şunları söyledi:
“Türkiye’de gençler siyasete ve siyasi önderlere güvenmiyor zira anlaşıldıklarını düşünmüyor. Kaygılarına tahlil aradıklarında en son güvendikleri kurum olarak siyasi partileri görüyoruz. Örneğin geçen yıl 12 bin 925 gençle yaptığımız Gençlikte Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Algısı Araştırmamıza nazaran sadece yüzde 3.5’inin Türkiye’de partilerin toplumsal cinsiyet ayrımını önlemeye yönelik çalışmalarını kâfi bulduğunu görüyoruz. Münasebetiyle siyaset bağlantısında de en kıymetli gereksinimin samimiyet eşiği olduğunu söyleyebilirim. Tüm siyasi partilerin, her ne söylüyorsa söylesinler, samimi olmaları gerektiğini ve en çok karşılığı buradan alacaklarını düşünüyorum. ‘Adalet’ kavramı, Z jenerasyonu gençler ile yaptığımız çalışmalarda epeydir karşımıza çıkan bir temel paha. Umut ve inançlı bir iklim gençlerimizin en büyük muhtaçlığı olarak görünüyor.”