Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Ukrayna’nın Lviv kentine giderek; burada Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüştü.
Zelenski ve Guterres ile düzenledikleri ortak basın toplantısında kıymetli açıklamalar yapan Erdoğan, Ukrayna dönüşü uçakta, ortalarında Ülke TV Ana Haber Sunucusu Derya Efe’nin de olduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.
SORU: Savaşın başından beri aldığınız bir inisiyatif vardı. Bu Antalya Diplomasi Forumu ile başladı, İstanbul’da devam etti. Daha sonra tahıl koridoru mutabakatı sonucunu verdi. Bu görüşmeleri Putin, Zelenski ve BM Genel Sekreteri ortasında ikili ve üçlü formda sürdürüyorsunuz. Önümüzde BM Genel Şurası var. Siz açıklamanızda atıfta bulundunuz. Bugünkü üçlü görüşmenin odak noktasında savaşın nasıl nihayete erdirilebileceğinin olduğunu söylediniz. BM Toplantısı’na kadar bu istikamette bir sonuç bekliyor musunuz? Zelenski’den aldığımız izlenim nedir?
CEVAP: Şu anda natürel bir savaş süreciyle karşı karşıyayız. Bu savaş sürecinde bir matematik olayı yok. Yani iki defa iki dört diyemezsiniz, şu vakit bu bitecek diyemezsiniz. Zira süreç çok acımasız ilerliyor. Bizim bugün Lviv’e gelmemiz ve Lviv’de bilhassa bu görüşmeyi yapmak isteyişimizin natürel ki bir nedeni var. Birebir görüşmeyi Soçi’de Rusya’da, Sayın Putin’le yaptık. Burada da bu formda gerçekleştirmiş olduk. Yeterli de oldu. Guterres de buraya geldi. Guterres bizden sonra Kiev’e geçti. Kiev’de ayrıyeten çalışmalarına devam ettiler. Natürel bu yılki BM Genel Konseyi biraz farklı olacak. Bu bahiste ilgili arkadaşlardan aldığımız bilgiler iştirakin daha üst seviyede olacağı istikametinde. Doğal bunu BM Genel Konseyi’nde göreceğiz. Orada verilecek iletiler çok çok manalı. Gerek Türkiye olarak bizim vereceğimiz gerek başka ülkelerin vereceği bildiriler çok çok değerli. Onun için hazırlıklarımızı buna nazaran yapmak, adımlarımızı da buna nazaran atmak durumundayız. Olağan alanda yaşanan gelişmelere bakıldığında, birçok noktada adeta bir kesinti sistemi olmuş durumda. Ummadığımız, beklemediğimiz kesintiler oldu. Onun için ben bu BM Genel Şurasını biraz farklı yaşayacağımızı zannediyorum.
ZAPORİJYA’DAKİ NÜKLEER TEHLİKE
SORU: Avrupa’nın en büyük nükleer güç santrali Zaporijya ile ilgili ihtarlar yapılıyor. Geçtiğimiz günler de Zelenski de “Herhangi bir sızıntı ya da patlama olasılığında Avrupa ülkeleri, Türkiye ve etraf ülkeler için felaket olur” demişti. Bugün siz de “Yeni bir Çernobil istemiyoruz” diye vurgu yaptınız. Türkiye tahıl koridorunda olduğu üzere nükleer güç santraliyle ilgili de güvenliği sağlamak ve etrafındaki çatışmaları durdurmak ismine devreye girer mi?
CEVAP: Zaporijya konusu hakikaten rastgele bir bahis değil. Lakin birinci derecede Milletlerarası Atom Gücü Kurumu’nun bu işin yakın takibinde olması ve neler yapılması gerektiği konusunda belirli bir yükü üstlenmesi lazım. Burada şu an prestijiyle içeride Ukrayna’nın bu alanda aktif ve ehil elemanları bulunuyor. Zelenski bizden şunu bilhassa istedi: ‘Rusya’nın buradaki bütün mayın ve gibisi döşemeleri söküp alması ve bu konunun hızla ürkütücü olmaktan çıkması.’ Zira bir tehdit ögesi. ‘Çernobil’i yaşamak istemiyoruz’ derken biraz da onu kastettim. Bu mevzuyu Sayın Putin’le de görüşüp ‘dünya barışı için değerli bir adım olarak bu bahiste Rusya da üzerine düşeni yapmalıdır’ diye bunu kendisinden bilhassa isteyeceğiz. Bu adımı atmaları gerekiyor. Zaporijya’da Ukrayna’nın hem kendi teknik elemanları hem kendi askerleri var. Bu teknik elemanlar ve askerlerle orayı muhafaza altına almış vaziyetteler.