Bamya ekiminin ağır olduğu Aydın’ın Koçarlı ve Efeler ilçelerinde bamya hasadı devam ediyor. İlçedeki üreticilerin çoğunluğu başka eserlerin yanında bamya üretimi de yaparken, yüklü olarak bayanların çalıştığı tarlalarda personeller 40 derece sıcak altında bamya topluyor. Sabahın birinci ışıklarında tarlalara giren emekçiler, günlük 150 lira yevmiye ile çalışıyorlar. Geçen seneye nazaran girdi maliyetlerinin ikiye katlandığını belirten tarla sahipleri de kendilerinden çok aracıların para kazandığını belirterek bamya kooperatifi kurulmasını istiyorlar.
“PARAYI ORTACILAR KAZANIYOR”
Geçtiğimiz yıldan bu yana her şeyin iki katına çıktığını lakin bamya fiyatlarında çok fazla bir değişiklik olmadığını söz eden bamya üreticisi Engin Mert, “Geçen sene bamya fiyatlarının 7 liradan başlayarak 9-10 TL bandına kadar çıktı. Bu yıl da 12 TL’den çıktı, 15-18 TL’ye kadar satılıyor. Fabrika alım fiyatı ise 12-13 TL’den başladı. Bunun kurulu ve öteki işler derken parayı fabrikalar ve ortacılar kazanıyor. Bu paralar bizi kurtarmıyor. Bir çalışanın yevmiyesi 150 TL. Neredeyse yevmiyeciler ve tarla sahipleri ortak üzere çalışıyor. Geçen seneye nazaran yapılan masraf daha yüksek. Her şey geçen senden bu yana 2 katına çıktı. Bamya kolay toplanılmıyor, parası kolay kazanılmıyor. İçine girip görmek lazım. Biz bamyayı paraya muhtaçlığımız olduğumuz için ekiyoruz. Bu bizim günlük harcamalarımızı karşılıyor. Yevmiyenin parası, öbür tarlaların masrafları çıkıyor. Ben tüm tarlaya bamya ekebilirdim lakin amele bulmakta zorluk çekiyoruz, toplatacak insanımız yok. Bugünkü minimum fiyata bakacak olursanız aslında yevmiye 150 TL olarak çok ucuz. Bu mal para etsin, biz de yevmiyeye gelen çalışanımızın hakkını verelim. Biz kendi hakkımızı alamıyoruz ki oburunun hakkını verelim. Yevmiye işine de mahallemizde boşta olan beşerler ve gereksinimi olan beşerler geliyor. Onlar yoksa öbür insan da yok. Daha doğrusu bir insanın tabiatında çalışmak varsa gelip her türlü bu işlerde çalışıyor yoksa konutta yatıyor” dedi.
“EN HOŞ TAHLİL KOOPERATİFLEŞMEK”
Bamya üreticilerinden Dudu Mert ise üreticinin bamyadan kazanabilmesinin en hoş ve en tesirli tahlilinin kooperatifleşmek olduğunu belirterek, “Bamyayı fabrikaya 10-12 TL ortası veriyoruz. Biz aslında 150 TL yevmiyeciye veriyoruz. Bir topladığımızda 100 kilogram, bir topladığımız da 150 çıkıyor, tahminen de daha az yada daha çok çıkacak bilemiyoruz. Her topladığımızda farklı oluyor. Ne çıkarsa bahtımıza diyoruz lakin biz yevmiyecimize her vakit birebir parayı veriyoruz. Bamyanın pazarda satarken iniş-çıkışlar oluyor. Bu âlâ bir şey değil. Bir standart gelmesi lazım. İri, orta ve küçük bamyalar şu fiyattan satılacak denmeli ve o denli de olmalı. Lakin bunu demiyorlar. Bir manavdan 30-40 TL’den aşağıya bamya alamazsınız. Ben fabrikaya 12 TL’den veriyorum. Bu durumda aracı parasına para katıyor, biz değil onlar kazanıyor. Çiftçinin hali perişan. En hoşu bir bamya kooperatifi olsa muhakkak bir paradan alsalar bizler de rahat ederiz. Aslında en hoş tahlil bu diye düşünüyorum” diye konuştu.
İŞÇİLER DE ÜRETİCİNİN YÜZÜNÜN GÜLMESİNİ İSTİYOR
Sabahın birinci ışıklarında tarlalara gelerek bamya toplayan çalışanlar de bamya toplamanın sıkıntı olduğunu belirterek, “Kendimizi koruma etmediğimiz vakit ellerimizi şişiriyor, bedenimizi kaşındırıyor. O yüzden biz de kat kat giyinerek gerekli tedbirlerimizi alıyoruz. Tarlaya 5 buçuk 6 üzere giriyoruz. Çıkış vaktimiz da tarlanın işinin bitmesine bağlı. Çok fazla sıcağa kalmadan tarlanın işi biter bitmez çıkmak için canla başla çalışıyoruz. Üreticinin malının para etmesini biz de istiyoruz. Onların yüzü güldüğünde bizim de yüzümüz güler fakat maalesef durum belli” tabirlerini kullandı.