Türkiye’nin dünya üretiminin yüzde 70’ini gerçekleştirdiği fındıkta 2022 için Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) taban fiyatı tartışmalar ortasında açıklandı. 51, 52 ve 53 TL olarak açıklanan fiyat, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 54 lira olarak açıkladığı fiyatın gerisinde kaldı. Taban fiyat dolar bazında ise 3.15 dolardan 3 dolara geriledi.
Artan akaryakıt, personellik ve depolama maliyetleri nedeniyle bu yıl fındığı 52 TL’ye mal eden üretici 60 TL’nin üzerinde bir fiyat bekliyordu. Fakat cumartesi günü Erdoğan 54 TL olarak açıkladığı, fiyat tartışmaları başlattı. Erdoğan’ın açıklamasından üreticilerde bu fiyata alan dayanağının dahil olmadığı istikametinde algı oluşurken, gerçeğin o denli olmadığı Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin pazar günü katıldığı Emniyetli Eser Platformu tarafından organize edilen programda ortaya çıktı. Cumhuriyet’in sorusunu yanıtlayan Kirişci; fındık taban fiyatının 52 lira olduğunu, bu fiyatın alan bazlı ödeme, mazot ve gübre dayanaklarının de bulunmasıyla 54 liraya ulaştığını belirtti.
GEÇEN YILIN GERİSİNDE
Bakan’ın verdiği sayının doğruluğu ise dün Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) tarafından yapılan açıklama ile katılaştı. TMO, Giresun kalite için 53 TL, levant kalite için 52 TL, sivri kalite için ise 51 TL fiyat açıkladı. TMO’dan yapılan açıklamada “Bakanlığımızın üreticilere vereceği takviye ödemeleri ile birlikte düşünüldüğünde ortalama fiyat 54 TL olacaktır” denildi.
Öte yandan açıklanan fındık taban fiyatı, alan takviyesinin dahil edildiği 54 lirada bile dolar bazında geçen yılın gerisinde kaldı. Geçen yıl 11 Ağustos’ta 27 lira olarak açıklanan fındık taban fiyatının o günün dolar kuru 8.62 TL üzerinden karşılığı yaklaşık 3.15 dolarken, bu yıl açıklanan taban fiyatı, alan dayanaklı hisse içinde olmasına karşın açıklandığı günün dolar kuru 17.89 üzerinden 3.01 dolara geriledi. Fiyat, bakanın belirttiği 52 lirada 2.9 dolara, TMO’nun açıkladığı 53 lirada ise 2.96 dolara geriliyor.
“KAZANAN TEKRAR ZIMNÎ ELLER”
CHP Genel Lider Yardımcısı Seyit Torun, “Fındıktaki üretim maliyeti geçen yıla nazaran katbekat artmasına karşın fındık maalesef 2 kat bile artmamıştır” dedi. Torun, üreticilerin hayal kırıklığı yaşadığını belirterek, yabancı fındık şirketine 667 milyon lira teşvik verildiğini söyleyerek şöyle konuştu:
“Yerli ihracatçımız, sanayicimiz can çekişirken ve esasen her yıl bu yabancı firma fındık üzerinden manipülasyon yaparken yetmedi bir de teşvik verdiniz. Parayı fındık üreticisinin cebinden çekip birilerinin cebine aktarmak bu ülkenin üreticisine ihanet etmek demektir. Bu iktidar, fiyatları manipüle ederek kendi üreticisine tuzak kuran bir iktidardır. Bu fiyat, fındığı dolarla ucuza toplamak isteyen yabancı şirketleri sevindiren bir fiyattır. Biz de üretici de fındıkta 4 dolar istedik. Türk lirası karşılığı şu an ortalama 72 lira. Fakat iktidar, bu sayıdan 20 lira kesti. Kazanan yeniden maalesef kapalı eller, yabancı işbirlikçiler olacaktır” diye konuştu.