Adalet Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde yıkılan ya da ağır hasar görmüş binalardan kanıt toplanmasında ve tespitinde dikkat edilecek konulara ait “bilirkişi kılavuzu” hazırladı.
Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Uzmanlık Daire Başkanlığı, zelzele nedeniyle yıkılan yahut acil yıkılması gereken ağır hasarlı binalarda uygulanacak uzmanlık süreçlerine yönelik kılavuzla ilgili çalışmalarını tamamladı.
Deliller ziyan görmeden ve kaybolmadan uzman raporlarının eksiksiz formda hazırlanması gayesiyle düzenlenen kılavuza nazaran, sarsıntıdan ziyan gören binaların bulunduğu yerler, binaların yaşı, nizamları ve taşıyıcı sistemlerine ait bilgiler toplanacak.
Harita mühendisi tarafından yıkılmış binanın parsel bilgisi, vaziyet planına nazaran yerleşimi ile yıkıntının hudutlarını gösteren yaklaşık ölçekli kroki çizilecek ve bu evre drone’la görüntülenecek.
KOLANLAR KESİLDİ Mİ, KESİLMEDİ Mİ?
Temel ve devamı niteliğindeki donatı filizlerine ziyan verilmeyecek biçimde enkazın temele kadar tıraşlanmasından sonra kolon sayısı, yerleri ve ebatları tespit edilerek “temel krokisi” üzerinde ölçüler ile gösterilecek, drone’la havadan imaj alınacak. Ayrıyeten binaların kolonlarının kesilip kesilmediği tespit edilecek.
Temelin gözlemlenen planı ve tipi, ölçütleri, temel üzerindeki hasar tipi ve pozisyonu, temellerdeki çok oturma yahut ötelenme izleri ve varsayımı boyutları, temel alanı etrafında gözlemlenen çok taban oturma, çatlak, ötelenme izlerinin yapıya uzaklığı ve varsayımı boyutları, 6 metreden uzak olmayan komşu binaların temellerinde gözlemlenebilen çok oturmaların ölçüsü ve uzaklığı belirlenerek raporlarda yer alacak.
Tüm ölçüm ve müşahedeler kroki ve fotoğraflarla belgelenecek. Betondan numune alınmadan evvel taşıyıcı elemanlar fotoğraflanacak.
Düşey taşıyıcılardan toplamda en az 3 numune alınacak. Karot nominal çapı en az 10 santimetre olacak. Fotoğraflanacak karot numunesinin nereden alındığı belirtilecek.
Alınan tüm karot örnekleri patpatlı torbalara konulacak, kutulanarak saklanacak ve taşınacak. Numune yüksekliğinin çapına oranı en az 2 olacak. Azamî “agrega dane” boyutu fotoğraf ile belirtilecek ve bu numuneler donatı içermeyecek.
TAŞIYICI SİSTEM İNCELEMESİ
Taşıyıcı sistem incelemesinde de kolon-kiriş birleşim bölgesi etriyesinin bulunup bulunmadığı, kolon ve kirişlerde etriye sıkıştırmasının olup olmadığı, etriye aralığı ölçümü ve etriye kancası durumu, çiroz bulunup bulunmadığı tespit edilecek. Ayrıyeten taşıyıcı duvar gerecinin tipi (ahşap, boşluklu tuğla, harman tuğlası, taş, briket) raporlara girecek.
Donatılardan numune alımında ise numune, düşey taşıyıcılardan ve örselenmemiş donatılardan ve en az 3 farklı noktadan alınacak.
Enkazın her cephesinden imaj ve fotoğraf alınacak. Ayrıyeten binaların kolon, kiriş, döşeme ve temelleri de görüntülenecek.
Yapı ruhsatına temel mimari ve betonarme statik projeleri, tadilat projeleri, yapı aplikasyon projesi, taban etüt raporu temin edilecek. Projelerin ve raporların geçerli mevzuata uygun olup olmadığı, hazırlanan projelerin ve raporların ilgili kurumlar tarafından onaylanıp onaylanmadığı, yapının onaylanmış projelere uygun yapılıp yapılmadığı araştırılacak.
Binanın sarsıntıdan evvelki imgesi yahut fotoğrafı da uzman raporlarına eklenecek. Yapı dokümanı kapsamında da yapı ruhsatı, yapı kullanma müsaade evrakı, yapı kayıt dokümanı ve gerekli görülen öbür evraklar toplanacak.