Son 38 yılda yabancı konsorsiyumların işbirliğiyle 84 milyar dolarlık 257 Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Projesi’ni hayata geçiren Türk şirketleri bu tecrübeyi Rusya ve Suudi Arabistan’a ihraç edecek.
İstanbul Havalimanı, Avrasya Tüneli ve Çanakkale Köprüsü’nün de ortalarında olduğu 257 projenin hayata geçirilmesinde kullanılan Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Modeli, Türk şirketleri için yurtdışında yeni bir fırsat kapısını araladı.
SAĞLIK VE ULAŞIM TALEBİ
Son 38 yılda yabancı konsorsiyum işbirlikleriyle 84 milyar dolarlık 257 projeyi bu modelle gerçekleştiren Türk şirketleri buradan edindikleri bilgi birikimini Rusya ve Suudi Arabistan’a ihraç etmeye hazırlanıyor. Akşam Gazetesi’nin haberine nazaran, muhalefet tarafından sık sık tenkitlere bahis olan ve bilhassa kent hastanelerinde muvaffakiyetle uygulanan KÖİ modelinin gelişmekte olan ülkelerin altyapı projelerini yapabilmesi için olmazsa olmaz olduğunu tabir eden Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) Projeleri Araştırma Merkezi Lideri Dr. Eyüp Vural Aydın şunları kaydetti:
“Müteahhitlik alanında dünyada ikinci sırada yer alan Türk şirketleri, son 2 yılda yaptıkları başarılı KÖİ projeleri sayesinde işletmeciliği de öğrendiler. Örneğin Yapı Merkezi Çanakkale Köprüsü ve Avrasya Tüneli’nde edindiği tecrübeyle dünyanın her yerinde ihaleye girebilir. Bu projelerden elde ettiğimiz know how’u ülkelerine taşımamız için Rusya’dan bir heyet geldi. ‘KÖİ yetkinliği olan firmaları alıp bize gelir misiniz?” diye soruyorlar. Tahminen de toplanıp Moskova’ya gideceğiz. Rusya’da ulaştırma alanında talep var. Yeniden Suudi Arabistan bir Amerikan şirket aracılığıyla bizden Türk modeli KÖİ’yi öğretmemiz için danışmanlık aldı. Oranın sıhhat bakanlığına anlattık. Şu anda Türk modeli onaylandı. 38 sıhhat merkezinin KÖİ projesi çıkacak. Türk şirketlerine İngiliz ve Amerikalılarla birlikte iş yapma kolaylığı sağlanacak.”
BELEDİYELER PROJE GELİŞTİRECEK
Aydın’ın verdiği bilgiye nazaran haziran ayında belediyelerin de KÖİ modeliyle proje yapmasının önü açıldı. Aydın, “Birçok belediyeyle görüşüyoruz. 2023-2024 yıllarında lokal idarelerin en az 1 milyar dolarlık proje geliştireceğini kestirim ediyoruz” dedi.
TÜM İHALELER ŞEFFAF YAPILIYOR
Aydın, İktisat Gazetecileri Derneği’nin (EGD) kamu özel işbirliği (KÖİ-PPP) projelerini irdeleyen seminerinde KÖİ Projeleri’yle ilgili akıllardaki sorulara cevap verdi. Aydın, KÖİ projelerine neden Hazine garantisi verildiğine ait soruyu şöyle karşılık verdi:
“Türkiye’nin yurtdışından borçlanma müddeti ortalama 10-12 yıl. Lakin KÖİ’ler için 18 yıllık finansman alınabildi. Projelerde garantiyi az vermek için süreyi uzatmak gerekiyor.” KÖİ projelerini neden daima tıpkı şirketlerin aldığına ait soruyu da yanıtlayan Aydın, “Proje ihale süreçleri şeffaf ve davet yöntemi yapılmıyor. Katılacak firmaların muhakkak standartları yerine getirmesi lazım. Milletlerarası kabiliyette firma getirme yetkisi olması lazım. “