ANKARA – ‘15 Temmuz Darbe Girişimi’nin akabinde Kanun Kararında Kararnameler (KHK) ile vazifelerinden ihraç edilenlerin işlerine iade edilip edilmeme kararını vermek üzere, “2 yıllığına” denilerek 2017’de kurulan İnanılmaz Hal (OHAL) Süreçleri İnceleme Kurulu 6’ncı yılında kapatılıyor.
Cumhurbaşkanı kararıyla her yıl uzatılan OHAL Komisyonu’nun görev mühleti 22 Ocak 2023’te doluyordu. İktidar Meclis’e getirdiği torba yasa teklifine OHAL Komisyonu’nun kapatılması adımını da koydu. Kurulun misyon mühletinin dolmasından sonraki periyodu düzenleyen teklife nazaran KHK ile ihraç edilenlerin iş ve süreçleri ya da yazışmaları ihraç edildikleri kurum yahut kuruluşlar tarafından yapılacak.
Öğrenci ilişiği kesilmesi süreci ve kapatılan özel öğretim kurumları için Ulusal Eğitim Bakanlığı, kapatılan radyo ve televizyonlar için RTÜK, kapatılan sendika, konfederasyonlarla ilgili Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, kapatılan özel sıhhat kuruluşları için Sıhhat Bakanlığı, kapatılan dernekler için İçişleri Bakanlığı iş ve süreçleri yapacak, bilgi ve doküman taleplerini yerine getirecek.
KOMİSYON MAYIS AYINDA 3 BİNE YAKIN BAŞRUNUN SONUÇ BEKLEDİĞİNİ DUYURMUŞTU
OHAL Komisyonu’nun 27 Mayıs’taki son açıklamasına nazaran komiteye yapılan toplam müracaat sayısı 127 bin 130’du. Kurul incelenen 124 bin 235 müracaattan 106 bin 970’ine “ret”, 17 bin 265’ine ise “kabul” kararı verdi. Komite bu tarihte 2 bin 895 müracaatın incelenmeye devam ettiğini açıklamıştı. İktidar kanadının Meclis’e getirdiği teklifte yer alan bilgide, kurulun vazife müddetinde 127 binden fazla müracaat hakkında karar verdiği belirtildi ancak net sayı paylaşılmadı.
‘OHAL KURULU, İNSANLARIN HUKUKA İNANCINI ORTADAN KALDIRDI’
Uzun müddettir OHAL Komisyonu’nun “lağvedilmesine” yönelik açıklamalar yapan CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca’ya nazaran kelam konusu adım kurulun lağvedilmesi manasına gelmiyor. Kelam konusu teklifle OHAL Komisyonu’nun feshedildiğini belirten Karaca, “Biz birinci baştan bu yana OHAL Komisyonu’nun yargının üzerinde bir idari kurum üzere durmaması gerektiğini söylüyorduk. Süreçlerin gecikmesiyle insanların ömür ve çalışma üzere haklarına mani olundu. Biz uzun mühlet lağvedilip elindeki belgelere bağımsız ve tarafsız bir yargının bakması gerektiğini söyledik. Fakat bunu yapmadılar” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“OHAL Kurulu, insanların hukuka inancını ortadan kaldırdı. Bağımsız yargıya beşerler gidiyor, ‘sizin hakkınızda kanıt yok, kovuşturmaya gerek yok’ deniyor lakin işlerine iade edilmiyorlar. OHAL Komitesi takipsizlik kararı almasına karşın bunu tanımayarak binlerce kişiyi işine iade etmedi. ‘Barış Bildirisi’ne imza attığı gerekçesiyle ihraç edilen ‘Barış Akademisyenleri’ için Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararı tanımadı ve vazifelerine iade etmedi. Komite çok büyük bir tahribat yarattı. “
CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca ‘HİÇBİR ŞEYİ DÜZELTMEYECEK’
OHAL Komisyonu’nun verdiği kararların birçoklarının yargıya taşındığını, bu vakte dek yargının yazışmaları kurulla yaptığını, yeni teklifle birlikte kelam konusu yazışmaların ihraç edilenlerin kurumlarıyla yapılacağını belirten CHP’li Karaca, “OHAL Komisyonu’nun ortadan kalkması hiçbir şey düzeltmeyecek. OHAL Kurulu birçok kararını ‘Kurum kanaatini’ münasebet göstererek verdi. Artık o kurumlar yargı süreçlerini yapacak. Asıl çözülmesi gereken yurttaşların adil yargılanma hakkına kavuşmalarıdır” dedi ve şunları kaydetti:
“Yargıyı siyasi vesayetten kurtararak, evrakları inceleyerek kanıta nazaran karar verilmesi gerekiyor. Torba yasa üzere torba davaların olmaması gerekiyor. Bir torbanın içerisine herkes atıldı. Bu kadar hak ihlaline sebep olan OHAL Komisyonu’nun bugün kaldırılmış olması hiçbir sıkıntıya tahlil üretmeyeceği üzere açılmış olan derin yaraların ve hak ihlallerinin ortadan kaldırılmasını da sağlamayacak.”
‘VATANDAŞIN ALTI YIL YARGIYA GİTME HAKKINI GASP ETTİLER’
OHAL KHK’leriyle ihraç edilenlerin taleplerini Meclis’te çok defa gündeme getiren HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, iktidarın teklifini “rezalet” olarak niteledi. Kelam konusu komitenin “2 yıllığına” denilerek kurulduğunu lakin altı yıldır vazife yaptığını belirten Gergerlioğlu, “Bu olağan bir şey mi? OHAL bittikten sonra kurul neden çalışmaya devam etti? OHAL bittikten sonra dört yıl daha kararlar verdiler. Anayasa Mahkemesi’nin bu kurulu uygun bulmaması gerekiyordu. İki yılda bitecek kurul altı yılda bitiyor, birçok insanın yargısız infazına imza atılıyor. İnsanları bu kadar yıl beklettiler. Vatandaşın yargıya gidebilme hakkını altı yıl boyunca gasp ettiler. Bu adımdan evvel OHAL Kurulu lağvedilmeliydi. Anayasa cürmü işlediler ve insanların anayasal yargılanma hakları altı yıl boyunca gasp edildi” diye konuştu.
HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu ‘KISIR DÖNGÜ’
OHAL Komisyonu’nun “kurum kararı” münasebet göstererek birçok başvuruyu olumsuz sonuçlandırdığını, komitenin kapatılmasıyla mahkemelerdeki yargılama yazışmalarının “kanaat” belirten kurumlarla yapılacağını belirten Gergerlioğlu, bu durumu “kısır döngü” olarak niteledi ve şunları söyledi:
“Kurum kanaati baştan beri skandal. Kim bu kurum kanaatinin yetkilisi belirli değil. Soyut. Kim buna imza atanlar? Artık de kalkıp bu kanaati veren kurumlara yetki veriyorsunuz. Kişiyi ihraç eden beşere neden kanaatini soruyorsun? Hukukta kurum kanaati diye bir şey olamaz. Kurum kanaati denilen şey şu an karar veren durumuna geliyor. Bu başından sonuna absürtlük.”
‘OHAL KOMİSYONU’NUN HUKUKSUZLUKLARI BAKANLIKLAR ELİYLE DEVAM ETTİRİLECEK’
OHAL devrinde yayımlanan KHK’lerle kamu kurumlarından ihraç edilenlerin örgütlendiği Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu’nun (KESK) Eş Lideri Mehmet Bozgeyik’e nazaran konfederasyonuna bağlı 800’e yakın KHK’linin müracaatlarının sonuçları şimdi kurul tarafından paylaşılmadı.
OHAL Komisyonu’nun vazife mühleti boyunca yüzde 86 oranında ret kararı verdiğini hatırlatan Bozgeyik, “6 yıl sonra kurulun kapatılarak tekrar kurumların görevlendirilmesi süreci daha da uzatacak. Zira o kurumlar da almış oldukları belgeler için tekrar bir ünite oluşturacak ve süreç biraz daha uzayacak. 6 yıllık OHAL Komisyonu’nun hukuksuzlukları bakanlıklar eliyle devam ettirilecek” dedi.
KESK Eş Lideri Mehmet Bozgeyik ‘ANLAYIŞ DEĞİŞMEDİKTEN SONRA KAPANMIŞ, BAKANLIKLARA DEVREDİLMİŞ ÇOK BİR ŞEY FARK ETMİYOR’
Bu vakte dek OHAL Komisyonu’nun tüm sonuçlarıyla birlikte lağvedilmesi gerektiğini vurguladıklarını, kurulu hukukî bir organ üzere görmediklerini belirten KESK Eş Lideri Bozgeyik, “Komisyonun verdiği kararların bir düzenlemeyle ortadan kaldırılması gerekiyor” dedi.
Bakanlıkların yaptığı süreçlerin de türel olmadığını, OHAL’in bitiminin akabinde bakanlıklar tarafından da çok sayıda üyelerinin ihraç edildiğini belirten Bozgeyik, “Bir anlayış değişmedikten sonra OHAL Komisyonu’nun kapatılmış, bakanlıklara devredilmiş çok bir şey fark etmiyor, anlayışın değişmesi gerekiyor” diye konuştu ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yargı sürecinin hızlandırılması gerekiyor. 7 yıldır yönetim mahkemelerinde bekleyen kararlar var. Yalnızca kurul değil yönetim ve istinaf mahkemeleri de siyasallaşmış. OHAL Komitesi ne karar vermişse mahkemeler de hiçbir hukukî kıymetlendirme yapmadan subjektif kararlar veriyorlar. OHAL Komisyonu’nun kapatılması değerli lakin lehimize çok somut bir değişiklik yok. Başından beri talebimiz hukuksuz bir formda ihraç edilen arkadaşlarımızın işlerine iade edilmesidir. “