İsveç’in başşehri Stockholm’de Kuran-ı Kerim’in yakılması, NATO üyesi olmak isteyen bu ülkenin sürecini yeterlice karmaşık hale getirdi. İsveç olaya yalnızca söz özgürlüğü boyutuyla bakarken NATO’ya girmek isteyen komşusu Finlandiya, kutsal kitapları maksat alan şovlara ait farklı bir yaklaşım içinde. Finlandiya Ulusal Polis Teşkilâtı, kutsal kitaplara saygısızlığa ve İsveç ile Danimarka’dakine misal hareketlere müsaade verilmeyeceğini açıkladı. Finlandiya, dini bir topluluk tarafından kutsal sayılan bir kitaba saygısızlık edilmesini ülkedeki dini barışın korunmasını ihlal edeceği görüşünde. Polis tarafından Finlandiya Haber Ajansı’na (STT) yapılan açıklamada, ülke maddelerinin dini barışı ihlal etmenin cezalandırılabilir bir cürüm olduğunu öngördüğü vurgulandı. Kuran-ı Kerim yakma emelli bir aksiyon planlanması halinde organizatöre bu müsaade verilmeyecek.
ALTI AYA KADAR HAPİS
Bu istikamette bir aksiyon öteki bir aktiflik ya da polisin dikkatini çeken diğer bir durumda gerçekleşirse müdahale edilecek. İsveç ve Danimarka’daki aksiyonlara müsaade verilmesine münasebet olarak “bunların rastgele bir maddeyi ihlal etmemesi” gösterilmişti. Finlandiya maddelerine nazaran dine hakarete, çok örneği bulunmamakla birlikte, altı aya kadar mahpus cezası uygulama mümkünlüğü var. Finlandiya’da kutsal kitap yakmaya bir tabir özgürlüğü biçimi olarak pek rastlanmasa da polis, bilhassa Türkiye tersi birtakım çevrelerin İsveç ve Danimarka’daki hareketlerden esinlenme ihtimali bulunduğuna dikkat çekiyor.
MARIN İSVEÇ YOLCUSU
Türkiye tersi çevrelerin ve terör örgütü sempatizanlarının İsveç’e nazaran daha az varlık gösterdiği Finlandiya’nın NATO’ya üyelik sürecinde Ankara’yla daha az sorun yaşamasında Başbakan Sanna Marin ve hükümetinin yaklaşımı da değerli rol oynuyor. Marin, unsurlarına bağlı kalmakla birlikte süreci baltalayabilecek açıklamalar yapmaması ve itidalli bir yaklaşım sergilemesiyle dikkat çekiyor. Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelikleri konusunda farklı bir yaklaşım sergileyebileceğinin sinyalini en üst düzeyden vermesinin akabinde verdiği iletiler Marin’in bu yaklaşımını koruduğunu gösteriyor.
DENGELİ SÖYLEM
Türkiye’den gelen açıklamalar Finlandiya hükümetini sıkıntı bir duruma soksa da Helsinki istikrarlı telaffuzunu koruyor. Marin, mevzuya ait açıklamasında, “Bana nazaran durumda bir değişiklik yok. NATO’ya katılmak için İsveç ile birebir anda müracaatta bulunduk ve elbette tıpkı anda onaylanmamız her iki ülkenin de faydasına olacaktır” dedi. Marin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın NATO süreciyle ilgili açıklamalarından evvel planlanmış bir ziyaret için yarın Stockholm’e giderek İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile görüşecek. NATO üyeliğiyle ilgili gelişmeler ister istemez bu görüşmenin gündeminde olacaktı. Şimdiyse mevzu Erdoğan’ın açıklamalarını da dikkate alarak pahalandırılacak.
ÜYELİKTE TEMMUZ UMUDU
Kapalı kapılar gerisinde, ortalarında farklı vakitlerde üyeliğin de yer aldığı her türlü ihtimal bedellendiriliyor fakat tıpkı anda üyelik iki başşehrin önceliği olmayı sürdürüyor. Baltık Denizi’nin ‘NATO gölü’ haline dönüşmesini arzulayan İttifak’ta da İsveç’in dışarıda kalmasının güvenlik açısından boşluk yaratacağı görüşü hâkim. Bu nedenle iki ülkenin birebir anda üye olması tercih ediliyor. Türkiye’nin İsveç’i bloke ettiği, Finlandiya’ya onay verdiği bir evreye gelinip gelinmeyeceği ise kestirilemiyor. İttifak’ta genel beklenti iki ülkenin temmuzda Litvanya’da yapılacak NATO Zirvesi’nde masaya tam üye olarak oturmaları.
ÇAVUŞOĞLU: FİNLANDİYA’YA OLUMLU BAKIYORUZ
Resmi ziyaret kapsamında Macaristan’ın başşehri Budapeşte’ye giden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto ile ortak basın toplantısına katıldı. Bakan Çavuşoğlu İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyeliği konusunda gelen soruya “Biz, Finlandiya’ya başından beri daha olumlu baktığımız söyledik. Fakat NATO, iki ülkenin üyelik sürecini birlikte götürmek istiyor. Şayet bu üyelik süreciyle ilgili başka ayrı kıymetlendirme konusunda bir karar verilirse, Finlandiya’ya daha müspet bakabileceğimizi Sayın Cumhurbaşkanımız şahsen söyledi” cevabını verdi.
Mevlüt Çavuşoğlu
“Bizim inancımıza nazaran anti-Semitizm bir insanlık kabahatidir, Hıristiyanlık düşmanlığı da bir insanlık hatasıdır, İslam düşmanlığı da bir insanlık hatasıdır. İnsanlık hatası olan aksiyonlar, fikir ve fikir özgürlüğü üzere adlandırılamaz” diyen Çavuşoğlu şöyle devam etti: “Düşünce özgürlüğüyle ilgili tıpkı yasalar Finlandiya’da var İsveç’te de var. Finlandiya diyor ki, ‘Ben müsaade vermeyeceğim zira bu bir nefret suçudur’. Bu koşullarda İsveç’in NATO üyeliğine bizim ‘evet’ dememiz mümkün değil.”
‘F-16’YA NATO KURALI KABUL EDİLEMEZ’
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı için, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin onaylanması kaide koşacağı tezlerine ait, “Türkiye açısından asla kabul edilemez bir durumdur” dedi. Sözcü Kalın özetle şöyle konuştu:
“Eğer kongrede bunu bir ön kural olarak getirirlerse, ezamanlı olarak da Yunanistan’ın F-35 talebine olumlu karşılık verirlerse NATO’da tarafsızlık durumlarını yitirmiş olurlar. Türkiye açısından asla kabul edilemez bir durumdur. F-16 programını İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine bağlı hale getirirlerse, hiç gündemlerine almamaları daha düzgün olur.
İbrahim Kalın
Geçen sene İsveç bir anayasa değişikliği yaptı. Terörle gayret yasasını bu çerçevede tekrar yazıyor. Maddeyi uygulamaya geçirdikten sonra Türkiye’nin taleplerinin yerine getirebileceğini söz ediyor. Türkiye’nin güvenlik tasaları giderilirse olumlu adım atacağımızı tabir ettik. Lakin İsveç’te son bir ayda yaşananlar bunun aksi istikamette. Bundan sonra Finlandiya farklı bir kıymetlendirme yapar mı, bu onların takdirlerinde.”
KURAN’A SALDIRANLARA SORUŞTURMA
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, İsveç ve Danimarka’da Kuran-ı Kerim yakan Danimarkalı Stram Kurs Partisinin yöneticisi Rasnus Paludan ile Hollanda Parlamentosu önünde Kuran-ı Kerim yırtan ırkçı Pegida örgütü önderi Edwin Wagensveld hakkında resen soruşturma başlattı.