Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) İş Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanlığına bağlı olarak 1938’de kurulan Merkez Tahlisiye İstasyonu, kurtarma, ocak yangını, enkaza girme ve gazla gayret mevzularındaki uzmanlığı sayesinde her bir madencinin “kurtarıcı” olmasına katkı sağlıyor.
Kömür üretimi müddetince yaşadığı büyük maden kazalarındaki acı tecrübeleriyle göçük açma, ahşap tahkimat üretimi ve dar kesitte çalışma üstünlüğü üzere marifetlere sahip madenciler, yerin metrelerce altında edindikleri deneyimle kurtarma çalışmalarında başarılı oluyor.
17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 sarsıntılarında 103 kişiyi yığınların altından sağ çıkartmayı başaran kömür emekçileri, yerin metrelerce altındaki ocaklarda uyguladıkları tavan kısmının çökmesini engelleyen “domuz damı” denilen tahkimat sistemini enkazlarda da kullanıyor.
“DOMUZ DAMI” FORMÜLÜ İNANÇLI HAYAT KORİDORU OLUŞTURUYOR
Bu sistemde uygun boyutlarda kesilen ahşap materyal tavan kısmına sıkıştırılıp enkazın göçmesi engellenerek ömür koridoru oluşturuluyor.
Madenciler kendi güvenlikleri açısından da kıymetli olan tahkimat sistemi sayesinde, binaların derinliklerine oluşturdukları galerilerden ilerleyebiliyor.
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde yıkımın yaşandığı Adıyaman’da da tıpkı metodu kullanan kömür personelleri, 7 katlı Rahmet Apartmanı enkazında yürüttüğü çalışmada,17 yaşındaki Gülsüm Yeşilkaya’yı 90 saat sonra kurtarıldı.
Depremin etkilediği vilayetlerde çok sayıda bireye sağ ulaşan madenciler, bölgedeki çalışmasını sürdürüyor.
MADENCİLERİN FARK YARATAN ÖZELLİKLERİ
Afetler sonrası yapılan kıymetlendirme çalışmalarında madencilerin öne çıkan özellikleri şöyle sıralandı:
“Yer altının mutlak karanlığında ve yalnızlığında çok çabuk karar verme ve uygulama yeteneğine sahip olmaları, göçükte kalan kazazedeye, uzun müddet dar ve kapalı alanlarda çalışmanın verdiği alışkanlıkla, çoklukla 1 metrekareyi bulmayan açıklıktan ulaşabilmeleri, kurtarma çalışmaları sırasında öncelikle kendilerini yeni oluşacak göçükten koruyabilecek ağaç tahkimat yapabilme yetenekleri, fizikî özellik olarak çok sıkıntı kurallarda uzun mühlet çalışabilmeleri.”