“Ve Artık Yeterli Haberler” standı, Annette ve Peter Nobel Koleksiyonu’ndan 164 sanatkarın 300’e yakın çalışmasını sergiliyor. Bu sanatkarlar ortasında Andy Warhol, Andreas Gursky, Alberto Giacometti, Aleksandr Rodchenko, Jenny Holzer, Bedri Baykam, Barbara Kruger, Christo, David Hockney, Dennis Hopper, Elmgreen & Dragset, Fernand Légér, Georges Braque, Henri Cartier-Bresson, Joseph Beuys, Hasret Günyol & Mustafa Kunt, Le Corbusier, Malevich, Man Ray, Mayakovski üzere sanat dünyası için kıymetli isimler bulunuyor. “Ve Artık Güzel Haberler” standı, 7 Ağustos’a kadar Pera Müzesi’nde ziyaretçilerini bekliyor.
“Ve Artık Uygun Haberler” standı, birinci olarak gazetenin başlangıç noktasının boş bir kağıt olduğunu belirtiyor. Bu boş alan, gazetenin olduğu kadar sanatın da başlangıç noktasını sembolize ediyor. Bu boşluk hissi hem onu doldurmaya iten bir yaratım dileğini hem de boşluk korkusunu tetikliyor. S. James Beer’in “Burada Görülecek Hiçbir Ş
ey Yok” (2016) ile Rafael Grassi’nin “Tabula Rasa III” (2017) isimli yapıtları doğrudan “Boş Bir Levha” teorisiyle bağ kuruyor.
Stephen James Beer Rafael Grassi
Burada Görülecek Hiçbir S¸ey Yok, 2016 Tabula Rasa III, 2017
John Locke’un “Tabula Rasa” teorisine nazaran, insan aklının doğuştan sahip olduğu bir bilgi yoktur, tüm bilgiler tecrübeler yoluyla kazanılır ve kozmik olarak kabul edilecek (genel geçer) doğuştan gelen bir yasa kelam konusu değildir; bilgi, kişinin kendi algıları ve tecrübeleriyle üretilir. Bu bağlamda bilgi, deneyimlerin oluşturduğu bir son eser, tecrübelenen olay üzerine -bir olgu olarak- metin ve bilgi üreten gazete haberinin özelliklerini taşır. Lakin gazete haberinin sunduğu bilginin manipüle edildiği bir senaryoda bilginin temel aldığı gerçeğin de manipüle edildiği görülür. Böylelikle gazete, konumlanışı ve tesiri altında olduğu güç değişimi gösterdikçe gerçeği çarpıtabilen, manipüle eden ve dönüştüren bir aygıta dönüşür. Tecrübenin kendisinin manipüle edildiği bu yeni gerçeklik, dünyayı yine kurar.
Günther Uecker
Yazmanın Sessizliğine, 1994
Ortaya çıktığı periyotta ucuz üretim maliyetleri sayesinde süratle yayılan gazeteler, yalnızca metinlerden oluşuyordu. Bu metinlerde haber bağı kesintisiz ve doğrudandı. Metin çarpıtıldığında manipülasyon basitçe yaratılmış oluyordu. Fakat fotoğrafın yaygınlaşması ve mecmuaların görsel bağlantı lisanını temelden değiştirmesi, haber ile metin ortasında kurulan ilginin de direkt etkilenmesine sebep oldu. Artık metin çarpıtılsa ve manipüle edilse dahi oburunun gerçekliğini olduğu üzere görmek mümkündü. Metnin gücünü kıran bu gelişme, kitle bağlantı araçlarının popülerliğinin artmasına ve bireyle sonlu kalan gerçekliğin kitleye yayılmasına imkan sağladı. Fotoğraf kullanımının şimdi yaygınlaşmadığı, bilgi transfer biçimi olarak sırf sözlerin kullanıldığı periyoda atfedilen Günther Ueck’in “Yazının Sessizliğine” isimli çalışması ise gazete sayfalarını duvara çiviliyor.
Trevor Guthrie
Fox Haber (Amigolara Karşı Savaş), 2007
Mussolini tarafından üretilen “totaliterizm” kavramı, 20.yy’ın ikinci yarısında kitle irtibat araçlarını kullanarak güç kazandı. Totaliter rejimler, medyayı tekelleştirmek üzerinden tanımlanan formuyla gazeteleri denetim altına aldı, uyguladıkları sistematik propaganda sayesinde güçlerini perçinledi ve bu döngü süreklilik kazandı. SSCB Komünist Partisi’nin “Gerçek” anlamına gelen Pravda gazetesi ile Nazilerin “gerçek için uğraş eden haftalık gazete” sloganına sahip yayını, kitle irtibat araçlarının manipülatif gücünü gösteriyordu. Lakin her baskılama örneğinde görüldüğü üzere bu periyot de tersini besledi ve bilhassa Bolşevik İhtilali ile birlikte daha adil ve barışçıl bir dünya isteği küresel bir güç kazandı. Bu devirde, değerli bir ihtilal destekçisi olan Mayakovski de hem telaffuzları hem sanatsal üretimiyle barışçıl ideolojisini savundu. Kapitalist Batı, bir tüketici toplum olarak sanat yapıtlarında sonuna kadar eleştirilirdi. Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla tüm dünyayı tesiri altına alan kapitalist kültür, basının önceliğini değiştirdi. Basın, artık hâkim olan ekonomik dertlerin denetimi altındaydı. Pazarlanabilecek şeylerin ön plana yerleştiği bu yeni dünya nizamında, artık politik baskılardan bağımsız “gerçek olan” haber pazarlanabilecek bir esere dönüştü. Bu “özgürleşme” hali, FOX’un 1997 yılında sloganı olan “Biz haber verelim. Siz karar verin” cümlesi ile bir periyodu etkiledi.
Superflex
Kopyalıyorum Öyleyse Varım, 2011
Fransız filozof Rene Descartes’ın, “Düşünüyorum, öyleyse varım” olarak özetlenen kapsamlı teorisinde yola çıkış hedefi, kendi ontolojik varlığını akıl yolu ile temellendirebilmekti. Uzun bir düşünsel seyahatin akabinde Descartes, fiziki varoluşu da tüm ihtimalleriyle sorguladıktan sonra irdelediği her şey üzerinde kuşkuya düştü. Şüphecilik olarak geçen bu akımda Descartes, varlığından kuşku duymayacağı bir kesin bilgiye ulaşamadı: Kendisi dışında. Sistematik bir sorgulamaya girişen Descartes, bu sorgulamanın sonunda sırf kendisinin bu sorgulamayı gerçekleştirdiğinden; münasebetiyle bu hareketin gerçekleştiğinden, böylelikle aksiyonu gerçekleştiren fail olarak da kendi gerçekliğinden kuşku duymamaya ulaştı.
Barbara Kruger, ABD’li kavramsal kolaj sanatkarı, 1987 tarihinde, Descartes’ın “Düşünüyorum, öyleyse varım” cümlesini bir kapitalist toplum tenkidine dönüştürdü: “Alışveriş yapıyorum, öyleyse varım.” Kendi varoluşunu düşünme hüneri üzerinden tanımlayan Descartes’ın akabinde kendisini tüketme aksiyonu ile tanımlamaya giden keskin dönüş aslında toplumun dönüşümünün bir yansıması üzere okunabilir. 1993 yılında Jakob Fenger, Rasmus Nielsen ve Bjørnstjerne Christiansen tarafından kurulan bir Danimarkalı sanatçı kümesi olan Superflex ise 2011 yılında Kruger’ın kolaj çalışmasını bir adım öteye taşıyor ve bir sanat tenkidine dönüştürüyor: “Kopyalıyorum, öyleyse varım.” Fikri mülkiyet niyetine başkaldıran bir sanat yapıtı olarak “Kopyalıyorum, öyleyse varım”, telif hakları maddelerini, tüketim zıddı bir alt metin ile eleştiriyor ve Descartes’ın kendisini tanımladığı noktaya dönecek olursak; kendisini kopyaladığı şey ile eşitliyor, varoluşuna ontolojik bir temel buluyor.
Christoph Doswald’ın küratörlüğünü üstlendiği totaliter sistemlerin kitle irtibat araçları üzerindeki tesirini mevzu alan stant “Ve Artık Düzgün Haberler”, Annette ve Peter Nobel’in “Press Art” (Basın Sanatı) isimli koleksiyonlarından seçilmiş 300’den fazla eser ile Pera Müzesi’nde ziyaretçilerini bekliyor. İçlerinde ünlü ressam Bedri Baykam’ın çalışmaları da olan standın girişi her çarşamba öğrenciler için fiyatsız. Yapıtları yakından incelemek isteyen yurttaşlar, her cuma 18:00 ile 22:00 saatleri ortasında Pera Müzesi’ndeki sergiyi fiyatsız olarak görebilir.