‘’Birçok ülkede Omicron’un alt varyantı BA.5’in sonbahar ve kış aylarında tehlikeli boyutlara ulaşabileceği kaygısı yaşanıyor’’ diyen Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin, ‘’Rehavete kapılmak çok yanlış. Bu riske karşı önlemli olmalıyız’’ ikazında bulundu…
Yaz başından bu yana beşerler neredeyse pandemi öncesindeki hayatlarına döndü. Maske-mesafe ve hijyen önlemleri artık önemsenmiyor. Meğer Dünya Sıhhat Örgütü’nün pandeminin devam ettiği istikametindeki açıklamasını hatırlatan Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin, ‘’Coronavirüs, şimdiye kadar yaklaşık 7 milyondan fazla insanın vefatına ve 650 milyondan fazlasının da Covid-19’a yakalanmasına neden oldu. Pandemi bitmedi, virüs daima kabuk değiştiriyor. Bilhassa Omicron’un BA.5 alt varyantının önümüzdeki sonbahar ve kış aylarında daha tehlikeli boyutlara ulaşabileceği öngörülüyor” dedi ve şu açıklamaları yaptı…
Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin
Bu alt varyantın başkalarından farkı nedir?
Geçen hafta Dünya Sıhhat Örgütü Lideri’nin yapmış olduğu yeni açıklamaya nazaran, son bir haftada her 44 saniyede bir kişi Covid-19’dan hayatını kaybetmiş. ABD’de ise yeni coronavirüs enfeksiyonlarının yüzde 88.8’inde Omicron’un BA.5 alt varyantı tespit edilmiştir. Fakat BA.5’in yaygınlığı aslında global olarak süratle artıyor. Temmuz sonunda yüzde 71 iken, Ağustos ortasına kadar bu oran yüzde 74’e ulaşmış. SARS-CoV-2’nin evvelki varyantlarının birden fazla genetik olarak birbirine yakınken, Omicron bunların hiçbirinden gelmiyor. Zira virüsün filogenetik ağacında Omicron’un genetik dizileri kendi farklı kollarını oluşturmuş. Evvelkilere göre daha süratli yayılan ve mutasyona uğrayan Omicron’un bugüne kadar tespit edilmiş alt varyantları; BA.1, B.A2, BA.3, BA.4, BA.5, BA.6, BA.2.75 (Hindistan) ve BA.1 ve BA.2’nin hibrit kombinasyonu “XE” (İngiltere). Pandemi bu süratle devam ettiği sürece yeni tehlikeli alt varyant yahut varyantların da ortaya çıkması kuvvetli mümkünlük. BA.5 alt varyantının süratli bulaşması, bağışıklıktan kaçma yeteneğinin çok güçlü olması, aşılanmış ve destek edilmiş şahıslarda bile öbür varyantlara nazaran bu virüsü nötralize etme yeteneklerinin azalması, yakın gelecekte karşılaşabileceğimiz tehlikenin boyutlarını şimdiden gözler önüne sermektedir.
Burun aşısı ve spreyi ne kadar tesirli?
Günümüze kadar yapılan bilimsel çalışmalar, yeni coronavirüsün ağız ve göz bölgesinden çok, insan bedenine en yüksek oranda burun bölgesinden (yüzde 70) girdiğini tespit etmiştir. SARS-CoV-2 virüsü, insan bedenine temel olarak ACE2+TMPRSS2+burun epitel hücreleri aracılığı ile girer. Burun mukozası bedenimizin bir nevi kale kapısıdır. “Mukozal bağışıklık sistemi” tüm bağışıklık sisteminin açık orta en büyük bileşenidir ve infeksiyöz tehdidin ana bölgelerinde müdafaa sağlamak üzere evrimleşmiştir. Bu ayın başında Çin bir spreyle solunan Covid-19 aşısına onay verdi. ABD ve İngiltere’de benzeri aşılar üzerinde çalışmalar devam etmekte. Helsinki Üniversitesi’nde fareler üzerinde yapılan günlük muhafaza sağlayan “antiviral burun spreyi” araştırması olumlu sonuçlar verdi. Bu yeni çalışmalar, öteki önlemlerin yanında, bilhassa maske ve uzaklığın ehemmiyetini bir sefer daha ortaya koymaktadır.
Coronavirüs bedene yerleşiyor mu?
Şimdiye kadar yapılan bilimsel çalışmalar evvelki aşılar nedeni ile kısa periyodik oluşmuş bağışıklığın da eskisi kadar kıymetli olmadığını ortaya koymuştur. Maalesef Omicron ve alt varyantlarına karşı şimdi bir aşı mevcut değil. Yapılan çalışmalar, birçok insanın 1-2 yıl vadeli hastalık semptomlarını atlatamadığını, bu virüsün insan bedeninde ömür uzunluğu kalma mümkünlüğünü da ortaya koyuyor. Birtakım insanların virüsün gücünü hafife almaları yahut diğer nedenlerle hastalığa 2. yahut 3. defa yakalanmaları “Uzun Covid hastası” olmalarını kolaylaştırmıştır. Bu nedenle dünyanın birçok ülkesinde “Uzun Covid Klinikleri” kurulmaktadır. Ülkemizde de bu kliniklere gereksinim vardır.