Vefatının birinci yılında şair, müellif ve fikir adamı Sezai Karakoç’u anma sempozyumu Zeytinburnu Kültür Sanat Merkezi’nde yapıldı. İki gün süren sempozyumda birçok akademisyen, müellif ve şair, Karakoç’un fikir dünyasını ve şiirini konuştu. Anılarının da yad edildiği sempozyumda, usta şairin ‘Diriliş’ kanısı, İslamcılığı ve siyasete dair fikirleri tartışıldı. “Özgün Niyet ve Edebiyata Yansıması” konuşmasıyla sempozyuma katılan Kurtuluş Kayalı, Mustafa Kirenci’nin Yeni Şafak Kitap Eki’nde yazdığı Sezai Karakoç üzerine yazılan yazıların hepsinin birbirine benzediği görüşüne katıldığını söyledi. Oturumun akabinde Kayalı Hoca’yla bunun sebeplerini konuştuğumuz bir söyleşi gerçekleştirdik. Kayalı,“Kısmen eleştirel ve bir kadro tartışmalı bahisler üzerine odaklanan, mukayeseli okumalar olsa daha uygun olur” tavsiyesinde bulundu.
Sezai Karakoç’la ilgili emsal yazıların çıktığına yönelik bir kanıya katıldığınızı belirtiniz konuşmanızda. Sizce benzeri yazıların çıkmasının sebebi ne?
Sadece Sezai Karakoç değil, diğerlerinin akabinde yazılan yazılar da birbirine benziyor. İnsanların başında muhakkak bir model var. Yazarken kendilerini denetim ediyor, eleştirel bir şey yazmamaya dikkat ediyorlar. Aydınların artıları ve eksileri üzerinde durmuyorlar. Bunlar aydın tamam, ancak her biri başka bir birey, özgün niyetleri var, birebir doğrultuda düşünüyor olsalar da sıkıntıyı değişik şekilde formüle ettikleri için bunların daha zenginleştirici bir halde anlatılması mümkün. Bu kıssa tahminen Sezai Karakoç’un ‘Hatıralar’ı okunduğu vakit değişebilir. Zira o birçok mevzuda bazen aşikâr bazen örtük biçimde eleştirel bir tavır sergiliyor.
BİZE FARKLI OLDUĞUMUZU ANLATTI
Eleştirel bir tavır mu takınmak lazım, aşikâr devrin aydınlarını mukayeseli okuma mı yapmak lazım, ne önerirsiniz?
Sezai Karakoç’un metinleri hem malumat hem tasvir hem de analiz dolu metinlerdir. Rasim Özdenören, Karakoç’un bize 60’lı yılların başında farklı olduğumuzu anlatmaya çalıştığını söyler. Bu farklılığımızın da Müslüman olmamızdan kaynaklandığını vurgular. Sezai Karakoç’un anlayış çerçevesinde İslam anlayışının merkezi bir yeri var. Metinlerinde ise çok net tarihi toplumsal gerçeklik yer alıyor. 27 Mayıs darbesi oluyor, başka muharrirler darbe deyip geçiyor, fazla analiz etmiyor. Lakin onun metinlerinde darbenin değerlendirmesi çok fazla. Mukayeseli okumalar yaparsak bunları görebiliriz.
GÖRÜNÜR BİR İNSAN DEĞİLDİ
Siyasetle de ilgileniyor fakat aktüel siyasete uzak duruyor. Bu da fark edilmemesine yahut geç fark edilmesine mi sebep oldu?
Görünür bir insan değildi. Aktüel siyasetle ilgiliydi lakin aktüel yorumlar yazmadığı ve beşerlerle aralıklı olduğu için geç fark edildi. Nuri Pakdil’in gençlerle bağı Sezai Karakoç’un gençlerle ilgisinden daha fazla. Başkalarının yazdığı metinler daha cazip geliyor zira Türkiye’de yaşanan yeni olayları anlatıyorlar. Karşılaştırdığınızda kendinden bir nesil sonraki müelliflerin, belirli bir etrafın kültürel ortamına dahil olması çok daha fazla.
DOĞRU TANINDIĞI KONUSUNDA KUŞKULARIM VAR
Görünür olmaması yanlış tanınmasına sebep olmuş olabilir mi?
Ben aslında kendisinin yanlışsız tanındığı konusunda kuşkularım var. Öteki müellifler tasvir yaparken, Karakoç analiz yapıyor. Orda burda konuşma yapması, radyoda bulunması, televizyonda görünmesi de yok. Bütün kitapları belirli bir tarihten sonra Diriliş Yayınları’ndan çıkıyor. Tanınan kitaplar da yayınlamıyor. Tanınır olmamasının sebebi serinkanlı olmasından ve analiz yazmasından ibaret geliyor bana.
FARKLILIKLARA DİKKAT
Ölüm yıl dönümünde sempozyumlarla anılması gelecek jenerasyonların daha yanlışsız anlamasına vesile olur mu sizce?
Bu sempozyumdaki yaklaşımlar az olmayan sayıda örneklerle, kısmen bir örnekliği aşma denemesi olarak görülebilir. Fakat bu durum daha çok şiirine dair bildirimlerde somutlaşıyor. Daha sonra kitaplaşması da kalıcı olması açısından uygun olur. Burada bir sürü konuşma yapıldı. Âlâ şeyler anlatıldı. Kısmen eleştirel ve bir grup tartışmalı hususlar üzerine odaklanan, mukayeseli okumalar olsa daha yeterli olur. ‘Bunları yarıştırmayalım’ deniyor. Yarıştırmak değil ki, bunlar değişik beşerler, siz bunu bugün yapmazsınız ileride elbette yapılacak. Zira o periyodun insanları kıymetli beşerler ve birbirlerinden farklı beşerler. Sosyalist muharrirler birbirine benzeri yahut milliyetçi müellifler birbirine misal diyemeyiz. Kimse kimseye benzemez. Farklılıklarına dikkat etmek lazım.