TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda, bugün Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2023 yılına ilişkin bütçe kanun teklifi görüşülüyor. Bakan Murat Kurum, bütçe sunumunda, şu açıklamaları yaptı:
“Türkiye Yüzyılı Vizyonu…: Geçtiğimiz hafta, milletçe büyük bir coşkuyla kutladığımız Cumhuriyetimizin 99. yıl dönümünü tekrar kutluyorum. Sayın Cumhurbaşkanımızın milletimize ve dünyaya ilan ettikleri Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun ülkemiz için, aziz milletimiz için hayırlar getirmesini temenni ediyorum.
İklim değişikliği başkanlığı bütçesi 154 milyon TL: 2023 yılı Bütçe Teklifi’nde; Bakanlığımızın bütçesi 24 milyar 321 milyon 48 bin lira olarak yer almaktadır. Bunun yanında; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’müzün bütçesi 3 milyar 68 milyon 236 bin lira, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’müzün bütçesi 1 milyar 603 milyon 859 bin lira, İklim Değişikliği Başkanlığı’mızın bütçesi ise 154 milyon 182 bin liradır.
Konut ve kiralarda artışı durdurduk: Konut ve kira fiyatlarında artışlar meydana geldi. İşte tüm dünyanın toplumsal devlet anlayışını rafa kaldırdığı böylesi bir periyotta, kira ve konut fiyatlarının arttığı bir ortamda; Türkiye, milletin olanı millete vermek için, dev bir toplumsal devlet atılımını harekete geçirmiştir. Yaptığımız toplumsal konut projelerimizle, konut ve kiralarda görülen artışı durdurduk. Bugün Türkiye’miz, global buhranların ortasında parlayan bir yıldız olmuştur. Türkiye Yüzyılı savını ortaya koyan global bir aktör haline gelmiştir. Her koşul ve durumda, milletimize yeni yuvalar yapmayı, yavrularımıza huzurlu bir gelecek sunmayı bilmiştir. Ülkemizin bu muvaffakiyetinin en kıymetli nişanesi; 26 bin toplumsal donatısıyla birlikte inşa ettiğimiz, 1 milyon 170 bin toplumsal konut olmuştur. Sıcak yuvalarında, geleceğe inançla bakan 5 milyon vatandaşımız olmuştur.
Durmuyor, duraksamıyoruz: Tam 1 trilyon 317 milyar liralık yatırım kıymetiyle dünyaya örnek olan bu toplumsal devlet uygulamasını; 38 yıllık inşa, imar ve ihya deneyimine sahip, yerli ve ulusal imkânları millet namına ve millet faydasına seferber eden TOKİ Başkanlığı’mızla gerçekleştirdik. Tabi durmuyor, duraksamıyor, milletimize yuva kazandırmaya devam ediyoruz. Şu an 81 vilayetimizin tamamında; tam 750 şantiyemizde gece gündüz demeden çalışıyor; hâlihazırda 135 bin konut ve toplumsal yapıtın inşasına devam ediyoruz. Bu yılsonuna kadar, 60 bin konutumuzu tamamlayarak, ailelerimizin 2023’e yeni yuvalarında girmelerinin memnunluğunu yaşayacağız.
8 milyonu aşan vatandaşımız müracaat yaptı: Geçtiğimiz eylül ayında; Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesini başlattık. 500 bin toplumsal konut, 1 milyon altyapısı ve imarı hazırlanmış konut yeri ve esnafımız için 50 bin iş yeri projemizi milletimize sunmanın gururunu yaşıyoruz. Milletimiz, Birinci Konutum Birinci İşyerim Kampanyamızı sahiplendi, 8 milyonu aşan vatandaşımız müracaat yaptı. 5 milyon 135 bin müracaat ise kuraya katılmaya hak kazandı. Toplumsal konut atağımızın en büyük destekçisi ve talibi 2 milyon 30 bin müracaat sayısıyla geleceğimizin teminatı gençlerimiz oldu. Müracaatların 505 binini emekli, 256 binini engelli kardeşlerimiz, 6 bin 493’ünü şehitlerimizin emaneti olan ailelerimiz ve gazilerimiz yaptılar.
Noter huzurunda şeffaf kura çekimi ile 2023 mart ayına kadar tüm vilayetlerimizde tamamlayacağız: Milletimizin bu ağır takviyesi sebebiyle elimizi çok çabuk tutarak; 25 Ekim’de, yani 40 gün üzere kısa bir müddet içerisinde, tıpkı anda tam 17 vilayetimizde, birinci 5 bin 615 yuvamızın temel atma merasimini; Sincan Lale Meydanı’nı dolduran on binlerce kardeşimizle birlikte, coşku içerisinde gerçekleştirdik. Bu konutlarımızla birlikte, ihalesi yapılan ve ihale etabında olan konut sayımız 9 Kasım itibariyle 15 bin 576 sayısına ulaştı. Bir yandan kura çekimlerimizi de 2 gün evvel, 7 Kasım’da Ardahan ve Şırnak’ımızdan başlattık. Noter huzurunda, şeffaf bir halde yaptığımız kura çekimlerimizi 5 ay içerisinde, 2023 Mart ayına kadar tüm vilayetlerimizde tamamlayacağız. Bu süratimizi bir an bile duraksatmadan, en geç 2 yıl içerisinde birinci 250 bin konutumuzu vatandaşlarımıza teslim edeceğiz.
Cumhurbaşkanımızın liderliğinde…: Şanlı Meclis’imizin huzurunda tabir etmek isterim ki; biz 20 yıldır olduğu üzere, bundan sonra da Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, vatandaşlarımızın gereksinimi olduğu her an yanlarında olmaya kararlılıkla devam edeceğiz. Her iyi işte olduğu üzere bu büyük konut hamlemizden de ne yazık ki rahatsız olanlara üzülerek şahit olduk. Dün, afetlerin akabinde da yeni hayatları kurmada gösterdiğimiz süratten rahatsız olanlarla karşılaştık.
3 milyon 200 bin konutumuzu yeniledik: Bugüne kadar, Meclis’imizin yaptığı yasal değişiklikler, yönetmeliklerin de yardımıyla; Türkiye genelinde, toplumsal konutlarımızla bir arada 3 milyon 200 bin konutumuzu yeniledik. 13 milyon vatandaşımızın hayatını değiştirdik. Bugün 81 kent 922 ilçemizde toplam 250 bin konutun dönüşümü süratle devam ediyor. Medeniyetimizin başşehri İstanbul’umuzu, bilhassa zelzele ve dönüşüm noktasında tutulmayan kelamların gölgesinde bırakmadık. 39 ilçemizde özel bölümümüzle birlikte toplam 695 bin konutun dönüşümünü tamamladık. 93 bin konutun dönüşümü sürüyor.
Kangren haline gelmiş Tokatköy ve Okmeydanı…: 5 gün evvel, İstanbul’umuzun iki büyük ilçesinde, adeta kangren haline gelmiş iki büyük alanda, Beykoz Tokatköy’de, Beyoğlu Okmeydanı’nda 2 bin adet yeni yuvalarımızın imaline davul zurna ile başladık. Gaziosmanpaşa’da, Kâğıthane Yahya Kemal’de, Zeytinburnu Telsiz ve Beştelsiz’de, Bağcılar Demirkapı’da, Güngören Tozkoparan’da, Kartal Orhantepe’de, Üsküdar Mehmet Akif Ersoy, Ferah ve Kirazlıtepe’de, Ataşehir Şerifali’de, Sultanbeyli Mimar Sinan Mahallesi’nde onbinlerce konutumuzu İstanbullu kardeşlerimize teslim ettik. Kangrene dönüşmüş bir öteki dönüşüm alanı olan Fikirtepe Mahalle’mizde bin 648 konut ve iş yerinin üretimini tamamladık.
Yusufeli’mizi taşıyoruz: Yöresel dokuya uygun tarım köy projelerimizi 81 vilayetimizin kırsal bölgelerinde yaygınlaştırıyoruz. Şu anda alanda, toplam 7 bin yeni köy konutumuzu tamamladık, kalanlarını da inşa ediyoruz. İskân Kanunumuz kapsamında kamulaştırmadan etkilenen köylerde; 8 milyar 410 milyon lira yatırımla yöresel mimariye uygun 11 bin 212 konutu inşa ettik. Yusufeli’mizi de yeni yerlerine taşıyor, Cumhuriyet tarihinin nüfus ve bina sayısı olarak en büyük iskân ve taşınma projesini gerçekleştiriyoruz. 3 bin 200 konutumuzu bitirdik.
24 milyon vatandaşımızın zelzeleye güçlü konutlarda yaşamasını sağladık: Kentsel dönüşümle bir arada yapı kontrol sistemimizin faal ve sağlıklı yürütülmesi ülkemizi zelzeleye hazırlama noktasında çok hayatidir. Türkiye bugün yapı kontrol sistemiyle; 7/24 aslıyla çalışarak 6,6 milyon konut ve işyerinin kontrolü tamamlamıştır. Sonuç olarak, 24 milyon vatandaşımızın zelzeleye güçlü konutlarda yaşamasını sağladık.
Artık enkazını en kısa müddette kaldıran; vatandaşına en kısa müddette ulaşan bir Türkiye var: Bugün misyonu devraldığımız 2018’den bugüne gerçekleştirdiğimiz beşinci bütçemiz. Ne yazık ki bu süreçte ülke olarak, millet olarak birçok sel, zelzele, yangın afetiyle karşı karşıya kaldık. Türkiye bu afetlerde, bir olmuş ve tüm zorlukları birlikte göğüslemiştir. Artık enkazını en kısa vakitte kaldıran, vatandaşına en kısa vakitte ulaşan bir Türkiye var. Krizi en gerçek ve süratli formda yöneten bir Türkiye var. Devletine güvenen bir millet ve yaraları süratlice saran bir Türkiye var. Afet olan tüm vilayet ve ilçelerimizde, tarihin en büyük, en kapsamlı, en süratli dönüşümlerine imza atan güçlü bir Türkiye var. İşte bizim, Türkiye Yüzyılı savımızın referansı da çıkış noktası da bu aziz millettir ve her alanda güçlü devletimizdir.
Ne vakit bir yerde sarsıntı, sel, yangın afeti olduysa milletimizin yanında olduk: Elazığ, Malatya ve İzmir’de meydana gelen sarsıntılarda, Giresun, Kastamonu, Sinop, Rize, Bartın’da yaşanan sel felaketlerinde, Antalya ve Muğla yangınlarında canlarımızı yitirdik, lakin milletimizin yaralarını sarmak için bir an bile durmadık. Ne vakit bir yerde sarsıntı, sel, yangın afeti olduysa milletimizin yanında olduk. TOKİ’mizle, Vilayetler Bankamızla, Yapı İşleri ve Kentsel Dönüşüm Genel müdürlüklerimizle süratli bir halde dönüşüm çalışmalarımızı başlattık. Tüm afet alanlarında yaklaşık 45 bin konut, iş yeri, ahır, köy meskeninin imaline başladık. Konutlarımızın büyük kısmını teslim ettik, kalan konutlarımızı da yıl sonuna kadar teslim edeceğiz. 1 ay boyunca tüm sokaklarını tek tek dolaştığımız, enkaz alanlarında sabahladığımız, milletimizle kol kola çalıştığımız Elâzığ ve Malatya’mızda konutlarımızın 26 bin 711’ini bitirdik ve kardeşlerimize teslim ettik. Kalan 6 bin 101 konutumuzun inşasına da en kısa müddette tamamlayıp, teslim edeceğiz.
Meclis’ten beklentimiz iklim değişikliği kanunu: Mısır’da şu an devam eden COP27 toplantısında da inşallah ulusal katkı beyanımızı dünya kamuoyuyla paylaşacağız. Aziz Meclisi’mizden en büyük beklentimiz İklim Değişikliği Kanunu’nun hazırlanması ve Genel Kurul’dan geçirilmesidir. Bu kanun, 2053 net sıfır emisyon ve yeşil kalkınma amaçlarımızın geliştirilmesi için türel ve güçlü bir altyapı sağlayacaktır.
Şehirlerimizi TOGG’a hazırlıyoruz: Bugün sürdürülebilirlik ve etraf muhafaza anlayışıyla geliştirdiğimiz akıllı uygulamalar; 81 vilayetimizde yürüttüğümüz Akıllı Bina projelerimiz; kentlerimiz ortasındaki rekabeti ve sürdürülebilir şehircilik deneyimimizi arttırıyor. Sıfır emisyon üreten, çevreyi kirletmeyen yerli ve ulusal arabamız TOGG’un gereksinim duyduğu teknolojik altyapı, şarj istasyonları, otopark sistemleri ve simülasyon ortamlarını inşa ediyor, kentlerimizi TOGG’a hazırlıyoruz.
Doğa olağanüstüsü Salda Gölü’müzü muhafaza alanı ilan ettik: Ayder ve Salda Gölü’müze başka bir parantez açmak isterim. Ayder Yaylamızda, doğal dokuyu korumak maksadıyla çok titiz bir etraf ve tabiat müdafaa projesi yürütüyoruz. İçme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu, otel ve yerin altındaki otoparkıyla; göreni hayran bırakan Ayder’i eski günlerine taşıyoruz. İnşallah 2023 yılı başında milletimiz farklı bir Ayder’le karşılaşacak. Tabiat mükemmeli Salda Gölü’müzü müdafaa bölgesi ilan ettik. Tüm kaçak yapıları yıktık. Çöp dağlarını ve konteynerleri ortadan kaldırdık. Beyaz Adalar’a ziyaretçiyi sonlandırdık. Araç girişini büsbütün engelledik. Vatandaşımız için temel muhtaçlıkları giderecekleri alanları yaptık. Ve bugün Salda’mız apayrı bir hoşlukta geleceğe yürüyor. Hem iklim değişikliğine ahenk hem de sağlıklı kuşaklar için mikromobiliteyi teknik ve finansal açıdan destekliyoruz.
Hazine taşınmazlarını kamunun hizmetine sunduk: Yerli ağaç tiplerimizi arttırmak, orman alanlarını çoğaltmak, eğitim, sıhhat ve spor tesisleri için 4 milyar metrekare yüzölçümlü Hazine taşınmazını kamunun hizmetine sunduk. Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesi için, 300 milyon metrekare araziyi vatandaşlarımızın istifadesine sunduk. Yalnızca 2022 yılında, 53 milyar lira yatırım dengeli, yaklaşık 2 milyon metrekare büyüklüğündeki taşınmazı yatırımcılarımızın hizmetine tahsis ederek, on binlerce kardeşimize iş imkânı sağladık.”