İzmir’in tarihi kum midyecileri 15 Eylül’de dönemi açtı. Ellerinde kürek, kasa ve elek ile denize girip günde 9 saat kış boyunca kum midyesi toplayacaklarını belirten 68 yaşındaki Ramazan Baran “Tam 43 yıldır bu işi yapıyorum lakin çocuklarımızı uzak tutmaya çalışıyorum. Birçok arkadaşımız yaşlanmadan ölüyor, ancak yapacak öbür bir işimizde yok. İşte bir avuç kaldık. 3-5 yıl içerisinde kum midyesi toplayıcısı kalmaz, tarih olur” diye konuştu.
İzmir’de yaklaşık 70 yıldır kum midyesi toplayan personeller tarih olmaya başladı. Kum midyesini toplama dönemi eski yıllarda tüm yıl boyunca sürerken yeni çıkan kanunlarla 15- Eylül’de başlayıp 15 Mayıs’a kadar sürüyor.
İzmir Körfezi’nin Çeşme çıkışındaki İnciraltı mevkiindeki Çakalburnu dalyanında bu sabah 07.00’de suya giren yaklaşık 25 kum midyesi toplayıcısı ellerinde kürek, kasa ve filelerle boyunlarına kadar denize girip kum midyesi topluyorlar.
“TOPLAYICILARIN SAYISI GİTGİDE AZALIYOR”
Boyunlarına kadar suya girip kürekle çıkardıkları midyeleri elekten geçirip filelerine toplayan emekçiler kıyıda yürüyüş yapanlarında dikkatini çekiyor. “Bu mevsim âlâ de kışın soğuğu geldiğinde dayanılmaz oluyor” diyen evli ve üç çocuk 4 torun sahibi 68 yaşındaki Ramazan Baran şöyle konuştu:
“Tam 43 yıldır bu işi yapıyorum. 40 yıl evvel bu kıyıda en az 800-1000 kişi bu işi yapardı. Koşullar zorlaştı. Devlet avlanma yasağı getirdi. Bu işi yapan yılın altı ayı boş kalmak istemiyor. Bu nedenle gördüğünüz üzere buradakilerin hepsi 60 yaşın üstünde. Zira yapacak öbür bir işimizde yok.
Kum midyeciliği sıkıntı iş. Sabah 07.00’de girdiğimiz sudan 9-10 saat sonra çıkıyoruz. Zira ne kadar çok dayanırsak o kadar çok midye topluyoruz, o kadar çok kazanıyoruz. Bir yerde vefatla yarışıyoruz. Sıhhatini kaybeden mecbur yeniden bu işe dönüyor. Zati sayımızda koca İzmir’de 50’lere kadar düştü. 3-5 yıl içerisinde kum midyesi toplayıcısı kalmaz, tarih olur.”
“BURAYI YURT EDİNDİK”
Baran, birçok midye toplayıcısının doğu vilayetlerinden olduğunu belirterek “Van’dan Diyarbakır’dan Batman’dan gelenler hayatında birinci denizi burada gördüler, denizi toprak edindiler. Denizin altındaki toprakla âlâ geçinmeye çalışıyoruz. Artık hava sıcak deniz suyu 21 derece uygun, fakat bir ay sora poyraz başladı mı, su 16 dereceye kadar düşer. Titreriz fakat meskene götüreceğimiz ekmeği düşünürüz. Deniz nefes ayıp verdiğimiz yer oldu” dedi.
“10 YIL TOPLADIM, İŞ BULUNCA BIRAKTIM”
Deniz kenarında midye toplayanları izleyen 35 yaşındaki Ömer Oruç, “Babam 45 yıl, ben ise 10 yıl midye topladım. Babam bana iş bulunca limanda işe girdim, midye toplamayı bıraktım. Çok sıkıntı ve meşakkatli bir iş. Artık hafta sonu bugün Pazar gördüğünüz üzere meskende duramadım, tekrar buraya midye toplayanları izlemeye geldim. Ekonomik kaideler ve midye toplama döneminin kısalması toplayıcıların işi bırakmasına neden oldu. 30-40 yıl evvel binlerce kişi midye toplardı, artık İzmir’de sayıları 50’yi geçmez. Gördüğünüz üzere birden fazla da 60 yaşın üzerinde ve kollayıcı kıyafetleri de yok. Bunlar midye toplayanların son jenerasyonu. Aslında devlet takviye verse daha modern kurallarda çalışılması sağlansa ekonomik geliri çok yüksek. İzmir Körfezi’nden toplanan midyeler başta İtalya olmak üzere birçok Avrupa ülkesine gönderiliyor” diye konuştu.