İnşaat Mühendisleri Odası’nda basın toplantısı düzenleyen Malatya Jeoloji Mühendisleri Odası Lideri Erkan Özgür, 24 Ocak 2020’de Elazığ’ın Sivrice ilçesinde meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki zelzeleden ötürü can ve mal kayıplarının yaşandığını hatırlatarak, bir daha bu acıların yaşanmaması ismine meydana gelecek sarsıntılarla ilgili ilgili ve yetkilileri uyardıklarını tabir etti.
“Malatya mümkün bir zelzeleye hazır değil” diyen Özgür, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2020 zelzelesinden sonra birkaç panelle konuşmalar yapıldı sonrası ise boş mevzular. Malatya Büyükşehir Belediyesi etraf planlaması yaptı. Bu planlama yapılırken sivil toplum kuruluşları ya da bizlerden rastgele bir görüş alınmadı. Planlama yapılırken, faal fay çizgilerinin da işlenmesini savunuyorduk. Lakin yetkililer bizi çok kaile almadılar. Yıllardır açıklama yapmamıza karşın de rastgele bir adım atılmadığı görülüyor. Jeoloji mühendisleri olarak Malatya merkez ve ilçelerde ruhsatlara imza atmıyoruz ancak olağanda imza atmamız gerekiyor. Hasebiyle kabahat işlemiş oluyorlar. Yapı kontrol firmaları var, bizler binadan sorumlu olduğumuz halde yapı kontrol firmalarında imza yetkimiz yok. Yapı kontrol firmalarında jeoloji mühendisi zaruriliği da bulunmuyor. Bir an evvel bu uygulamanın bilakis dönmesi gerekiyor. Yapı kontrol firmalarının bünyelerinde jeoloji mühendisi bulundurmaları gerektiğini savunuyoruz.”
‘Hızlı bir kentsel dönüşüme muhtaçlık var’
Özgür, Türkiye genelinde 24 vilayet, 110 ilçe ve 500’e yakın köy ve mahalleden faal fay sınırlarının geçtiğini kaydederek konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu fay sınırlarının bir an evvel planlara işlenmesi gerekiyor. Bu noktada da Malatya’da kentsel dönüşümün hızlanması gerekiyor. 2020 sarsıntısında ağır hasarlı binayı hafif hasarlıya, hafifçe ağır hasarlıya döndürmek üzere bir sürü şey oldu. Ağır hasar raporu verilen binalarda hala vatandaşlarımız oturuyor. Bir yıl mühlet verildi, bu süreyi neye nazaran verdiniz? Yaşanabilecek bir sarsıntıda sorumlu kim olacak? Süratli bir kentsel dönüşüme muhtaçlık var. ‘İmar Barışı’ çıktı, bu çok da âlâ bir şey değil. İmar Barışı ile vatandaşlar tek katlı meskenin üzerine ikinci katı çıktılar. Olayı bir zelzelede bu konutlar yıkılırsa sorumlusu kim olacak? Güçlendirme yaptılar, buna da karşıyım. 2015 yılında Malatya’da bir kaymakamlık binası güçlendirildi ancak 2020 sarsıntısında yıkıldı. Bizler can kaybının az olması için uğraşan bir meslek gurubuyuz. Bizim emelimiz sarsıntı olmadan neler yapılması gerektiğini ortaya koymaktır. Zelzeleyle ilgili hazırlanan bir rapor var. Bu rapor hazırlanırken ilgili kurumlardan görüşler geldi mi? Bir kitapçık hazırlanmış, inceledim, bana çok sağlıklı gelmedi. Rapor hazırlanırken birden fazla kamu kurum ve kuruluşlardan da ilgililer gelmemiş ve rastgele bir görüş belirtmemişler. Bu içler acısı bir durum.
‘Faya yakın olan yerlerin plana işlenmesi gerekiyor’
Amaç bir an evvel faya yakın olan vilayet, ilçe, köy ve mahallelerde plana işlenmesi ve oralarda yapıya müsaade verilmemesidir. Sivrice zelzelesinden ötürü Pütürge’de sarsıntı oldu ve bir sürü vatandaşımız dışarıda kaldı. 8 ay boyunca oraya bir süreç yapılmadı. Sıtmapınarı’nda vatandaşın kolonu kesmesi sonucu bir bina yıkıldı ve 1,5 gün Malatya trafiği kilitlendi. Mümkün bir zelzelede ne olacak? Kenti yönetenlerin bunları tahlil bulması gerekiyor. Naci Görür hocamız var, gelsin burada bir panel versin. Kenti yönetenler bahisle çok ilgilenmiyor. Malatya sarsıntı çizgisinde yer alan vilayetlerden birisi olmasına rağmen Malatya Büyükşehir Belediyesi’nde rastgele bir daire başkanlığı ya da şube müdürlüğü yok. Bir de bizim meslekle ilgili olmayanlar çıkıp açıklama yapıyor. Gerek yok. Senin elinde bir done yok, bunun eğitimini almamışsın. Neye nazaran sen açıklama yapıyorsun?
‘Malatya’da toplanma yerlerini bilen yok’
Malatya’da 75 toplanma merkezi var. Bu toplanma merkezlerinin nerede olduğunu kimse bilmiyor. Oda lideriyim ben de biliyorum. Yetkililer, E-devlet üzerinden toplanma merkezinin neresi olduğunun öğrenebileceğini söz ediyorlar. Bunu kamuoyu ile paylaşmazsanız vatandaş nereden bilecek? Okullar ve kamu kurum kuruluşları zelzelede birinci derecede halka açılacak yerlerdir. Bu yapılar ne kadar sağlam? Gazi Lisesi 42 yıllık bir okul ve güçlendirme verdiniz. Bunu neye nazaran verdiniz. 2020 sarsıntısında gündeme gelen 4K sitesinde 7 blok var, öndeki 3 blok yıkılıyor lakin gerideki 4 blok yıkılmıyor. Bu karar neye nazaran veriliyor? Muhtemel bir sarsıntıda yaşanacak can kaybında bunun sorumlusu kim olacak?”
‘O fay çizgisi kırılacak bugünü yarını yok’
Özgür, büyük bir sarsıntının kapıda olduğunu kaydederek, “Çelikhan Erkenek çizgisini sıkıştırıyor. 2020’den bu yana 3 bine yakın zelzele olmuş. O fay çizgisi kırılacak, bugünü yarını yok. Mümkün bir zelzelede de Malatya’nın birçok yeri yerle bir olacak üzere görünüyor. Kışla Caddesi, Akpınar, Fuzuli Caddesi’nde daima bitişik nizamlı yapılar var. Yeni ya da eski bina fark etmiyor. Bir an evvel bunlara tahlil bulunup, kentsel dönüşüm yapılması gerekiyor. Önümüzde çok yıkıcı bir zelzele geliyor. Malatya tarihi boyunca iki defa yerle bir olmuş. O nedenle yetkililerin bu hususa bir an evvel el atması gerekiyor” dedi.