Mehmet Altan*
Geçen hafta 6-7 Eylül Olaylarında medyanın rolünden kelam ederken Vikipedi’den yaptığım alıntıyla İstanbul Ekspres gazetesini çıkaranların isimlerini sıralamış, Abdi İpekçi‘nin de ismini aktarmıştım.
Yazının yayınlanmasından sonra gelen dostça bir not, İpekçi‘nin o tarihte Ekspres gazetesinde olmadığını hatırlattı.
Vikipedi ismine bir düzeltme ve özür gerektiren haklı bir ikazdı.
Abdi Beyefendi, İstanbul Ekspres‘te çalışmıştı ancak gazetenin sahibi olmadığı gibi 6-7 Eylül Olaylarının tertip edildiği 1955 yılında da o gazetede değildi.
Milliyet‘e geçmişti.
***
Abdi Bey‘i daima önemli duruşunun arkasında gizlenen sevecenliğiyle anımsarım. Güç günlerin dostu idi.
Daha evvel de yazmıştım, babam Sağmalcılar Cezaevi’nde yatarken Abdi İpekçi, Milliyet Gazetesi Genel Yayın Müdürü’ydü. Babama yazı dizileri ısmarlar, onları imzasız yayımlardı. Babam meskenin ekmek parasını hapishane koğuşunda yazdığı o dizilerden çıkarırdı.
***
Bugün 6-7 Eylül Olaylarında medyanın rolünü yazarken ne tuhaf bir tesadüftür ki günümüz medyasındaki istihbarat elemanları ve onların 15 Temmuz’daki işlevleri de tartışma gündeminde yer alıyor.
15 Temmuz dönemi maskesiz bir halde çok daha ciddiyetle ve derinlemesine kesinlikle ortaya çıkarılacak.
“Medya” görüntüsü arkasındaki tonlarca irin ortalığa uygunca dökülecek.
6-7 Eylül’den bugüne onca vakit geçti ancak medyanın devletle olan tuhaf alakaları bu ülkede hiç değişmedi.
***
Önceki gün okuduğum bir yazı ise 6-7 Eylül Özel Harp “işinin” medya ayağına biraz daha ışık tutuyordu:
“Türk basınında MİT’in varlığı, herkesin bildiği ‘sır’ olarak her periyot tartışıldı.
Sadece İstanbul Ekspres veya Hürriyet değil, öbür gazete ve mecmualar de devletin ve hükümetin propaganda cephesinin birer organıydı.
6-7 Eylül’ün üçlü ayağından biri de Türk basınıydı.
O günlerde gazetelerin neredeyse her günkü manşeti, Kıbrıs’tı.
6 Eylül’de İstanbul Ekspres‘in rolü, haberin şok tesiriyle yüz binlerce beşere ulaştırılmasıydı.
Her vakit 20 bin olan baskı, bomba haberiyle 150 bin yahut 290 bindir.
Gazetenin sahibi Mithat Perin’in istihbaratçı kimliği ve bomba fiili hakkında düşünmeye paha.
Mithat Perin, 1962’de Kayseri Cezaevi’nden MAH [MİT] Lideri Fuat Doğu’ya yazdığı mektupta, geçmiş yıllarda servisin verdiği hizmetleri yaptığını itiraf etti ve devamında, mahpustan çıktığında kendisine mali yardım, resmî ilan ve kredi kolaylığı sağlanması halinde komünizme ve Kürtçülüğe karşı gazeteciliğe devam edeceğini tabir etti.” (Nevzat Onaran -İstanbul’da 6-7 Eylül ‘kontr-plan’ gayesine ulaşıldı-2)
***
Basın tarihine baktığımızda devletin bütün kirli işlerinde “medya” ayağını görüyoruz.
Medya bir propaganda aracı olarak kullanılıyor ve devletin birtakım üniteleri tarafından yönlendiriliyor.
6-7 Eylül bunun çok somut bir örneği olarak tarihe geçti.
İstanbul Ekspres manşetiyle kitlelerin galeyana gelmesinde kıymetli bir rol oynadı… Orgeneral Yirmibeşoğlu‘nun itiraf ettiği üzere devletin kimi üniteleri de o kitleleri suça yöneltti.
***
Devletin içinde kimileri cürüm işlemeye bu kadar meyilliyken ve devlet vazifelileri işledikleri cürümlere karşın ekseriyetle paçasını kurtarırken, bu tıp cürümleri engellemek çok güç.
Toplum bu cürümleri soruşturmak için Susurluk gibi birkaç fırsat yakaladı lakin o fırsatlar da heba edildi.
Bugün Hablemitoğlu cinayetiyle ilgili yeni bilgilerin ortaya çıkması, “Kontrgerilla” üzere, “Gladyo” üzere, “Ergenekon” üzere çeşitli isimler taşıyan “devlet içi hata örgütlerinin” temelinden soruşturulması için bir fırsat daha yarattı ama “medya” bu olayın üstüne de gereğince gitmedi.
İlerde birileri “basın tarihini” yazdığında sanırım bu olaydan ve bu olayda medyanın rolünden de kelam edecek.
Bazı gazetecilerin devletin içindeki karanlık yapıyı gözlerden saklayabilmek için neler yaptıklarını, nasıl amaç saptırmaya çalıştıkları aslında daha bugünden görüyoruz.
***
Bitirirken de Abdi İpekçi ile ilgili sevindirici bir haber vereyim:
Milliyet‘te yazdığı yazıları toparlanıyor. Orada babamın Milliyet‘e girişi de var, Abdi İpekçi‘nin “itfaiyeci olmak istediğini” yazdığı imtihan kâğıdının kıssası de…
Basın tarihi açısından eksikler ve yetersizlikler biraz daha giderilmiş olacak.
Haftaya kaldığımız yerden devam…
P24’ten alınmıştır.