Emeklilikte Yaşa Takılanların en çok merak ettiği mevzuların başında kıdem tazminatı geliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kabine Toplantısı sonrası 2,2 milyon EYT’li kıdem tazminatı hesabı için araştırmalarını hızlandırdı. Emekli olmaya hak kazanmış fakat bir yandan da çalışmaya devam edecek olan şahısların kıdem tazminatı için dikkat etmesi gereken birçok değerli nokta var. Toplumsal Güvenlik Uzmanı Dr. Okan Güray Bülbül ile Hukukçu Pamir Başer, EYT’li çalışanın kıdem tazminatına yönelik bilinmeyen ayrıntıları anlattı.
KIDEM TAZMİNATI TABAN VE TAVAN FİYAT 2023 İÇİN DEĞİŞTİ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin imzasıyla yayımlanan genelgeye nazaran Ocak-Temmuz 2023 devrinde kıdem tazminatı tavanı 17 bin 904 lira 62 kuruş oldu. Buna nazaran 10 yıl çalışmış biri işten çıkarılırsa alacağı kıdem tazminatı 179 bin 40 lira olacak. Kıdem tazminatının yıllık taban fiyatı ise 10.008 TL’ye yükseldi.
İKİNCİ KIDEM HESAPLAMASI
Ekonomi Gazetesi’nde yer alan habere nazaran, çalışanın ikinci devir sonunda kıdem tazminatı alıp alamayacağı konusunda iki uzman isim, “İşçinin işe başlatıldıktan sonra kıdem tazminatına hak kazandıran bir nedenle iş kontratının sona ermesi halinde tekrar kıdem tazminatı hakkı doğuyor. Lakin bu neden emeklilik olamayacak fakat kıdem tazminatına hak kazandıran öteki fesih nedenleri varsa kıdem tazminatı hakkı doğacaktır.
Yargıtay bugüne kadar verdiği kararlarda tıpkı kıdem mühleti için birden fazla kıdem tazminatı ödenemeyeceği kararından hareketle evvelki periyot için kıdem tazminatı ödenmişse, ilgili devri dikkate almamaktadır. Bu nedenle emeklilik nedeniyle iş mukavelesini fesheden, kıdem tazminatını alan personelin tekrar işe başlaması ve bu devrin de kıdem tazminatına hak kazandıracak bir nedenle sona ermesi halinde yalnızca son periyodun kıdem müddeti dikkate alınacaktır” sözlerini kullanıyor.
GEÇMİŞTE ŞEKLEN FESİH UYGULAYAN PATRON İKİNCİ DEFA KIDEM ÖDEDİ
Yargıtay’ın kıdem tazminatı ödendiği halde evvelki periyodu dikkate aldığı tek durumun patronun şeklen bir fesih uygulayıp, kıdem tazminatı ödemesi ve emekçiyi aralıksız çalıştırmaya devam ettirmesi olduğunu söyleyen uzmanlar, “Yargıtay bu durumda tüm mühlet üzerinden kıdem tazminatı hesaplanması, evvelki ödenen bedellerin yasal faiz ile birlikte bu tazminattan düşürülmesi gerektiğini belirtmektedir.
Bu kararın sonuçlarından kaçınmak isteyen, evvelki periyodun kıdeminin sıfırlanmasını amaçlayan kimi işverenlerse, uyguladıkları fesihlerle tekrar işe başlatma ortasına makul bir mühlet koymayı tercih etmektedir. Birebir durumun EYT kapsamında işten ayrılanlar için de kelam konusu olup olmadığı tartışılmaktadır. EYT nedeniyle işten ayrılmada, Yargıtay’ın yaptırıma bağladığı durumun bilakis personelin iş kontratını feshetmesi kelam konusu olup, patron fesih uygulamamaktadır” diyor.
EYT GERÇEK BİR FESİH SEBEBİ
Öte yandan patronların görünürdeki fesihlerinden farklı olarak EYT’li çalışana emeklilikte uygulanan fesihin kıdem tazminatı hakkı doğuran gerçek bir fesih olduğunu söyleyen iki uzman isim de, “Bu nedenle Yargıtay’ın yerleşik hale gelmiş tıpkı kıdem müddeti için birden fazla kıdem tazminatı ödenemeyeceği kararından hareketle verdiği kararları sürdürmesi halinde, EYT nedeniyle ayrılan ve kıdem tazminatı ödenen emekçinin, derhal işe başlatılması halinde de evvelki periyodun sıfırlanacağını kabul edeceği düşünülmektedir” halinde değerlendirmede bulunuyor.
TAZMİNAT ALMADAN TEKRAR İŞE BAŞLAYANLARIN TAZMİNATI NE OLACAK?
Eğer emekçi kıdem tazminatı ödenmeme kaidesi ile tekrar işe başlatılmış ve ikinci periyodun sona erme nedeni de kıdem tazminatına hak kazandıracak bir durumsa, birinci devir de dahil bütün kıdem mühleti dikkate alınarak, ikinci periyodun sonundaki fiyat üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor.
İşçi kıdem tazminatı ödenmeme kaidesi ile tekrar işe başlatılmış ve ikinci devri sona erdiren durum kıdem tazminatına hak kazandırmayacak bir durumsa, EYT nedeniyle işten ayrılma tarihindeki kıdem tazminatının, mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte ödenmesi gerekiyor.
BAKAN NEBATİ KGF TAKVİYESİNİN AYRINTILARINI DUYURACAK
Kredi Garanti Fonu paketi ile esnaf ve KOBİ’lere 250 milyar lira finansman sağlanacak. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati yarın paketin detaylarını açıklayacak. Esnaf ve KOBİ’lerin finansmana erişimi kolaylaşacak. Kredi Garanti Fonu ile 250 milyar lira finansman sağlanacak. Pakette başta kıdem tazminatı takviyesi olmak üzere 14 başlık yer alacak. EYT düzenlemesinin getireceği mali yükün patronun omuzlarından alınması hedefleniyor.