Avrupa’da geçen kış düşük doğal gaz rezervleri ve arzda yaşanan sıkıntılar nedeniyle güç maliyetlerine yansıyarak baş gösteren güç krizi, Rusya‘nın Ukrayna‘da başlattığı savaş sonrasında daha da derinleşti.
AB yetkililerinin tabiriyle Rusya’nın “gazı silah olarak kullanması”, başta Almanya üzere Rus gazına en çok bağımlı durumdaki AB ülkelerini kaygıya sevk etti.
Bu süreçte AB yetkilileri vatandaşlara daha düşük derecelerle ısınma, klima kullanmama, otomobillerini daha az, daha düşük süratle kullanma, toplu taşımayı tercih etme, bisiklet kullanma, meskenden çalışma üzere tavsiyelerde bulundu.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 17 Temmuz’da Frankfurter Allgemeine gazetesi için kaleme aldığı makalede, “Önümüzdeki aylarda hepimiz; sanayi, haneler, kasabalar ve topluluklar, ne kadar çok güç tasarrufu yaparsak o kadar iyi” tabirlerini kullandı.
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de sık sık talebe ve güç tasarrufuna odaklanmak istediklerini, hazırlıkların kâfi olmadığını ve Rus gazının büsbütün kesintiye uğraması muhtemelliğine hazırlanma gereğiyle ilgili açıklamalar yaptı.
“Gaz depolarımızı daha süratli doldurmak için gaz tasarrufu yapmamız gerekiyor. Bunun için de gaz tüketimimizi azaltmalıyız” sözlerini kullanan von der Leyen, üye ülke ekonomilerinin birbirine güçlü biçimde bağlı olduğunu, Almanya üzere bir ülkede yaşanacak gaz krizinin öbür ülkeleri de olumsuz etkileyeceğini vurguladı.
Von der Leyen, bütün üye ülkelerin gaz talebini azaltması, daha fazla gaz depolaması ve bu durumdan daha fazla etkilenen üyelerle gazı paylaşması davetinde bulundu.
YÜZDE 15’LİK MAKSADIN MECBURÎ HALE GELMESİ, ÜYE ÜLKELERİN İNİSİYATİFİNDE
Planda, üye ülkelerden 1 Ağustos 2022 ile 31 Mart 2023 ortasında gaz talebini yüzde 15 azaltması istendi, acil durum ilan edilmesi durumunda yüzde 15 kesintinin zarurî olması da yer aldı.
İspanya, Portekiz ve Yunanistan üzere ülkeler buna karşı çıktı ve birtakım istisnalar ve değişiklikler talep etti.
Dün Brüksel’de toplanan AB bakanları planı, yüzde 15’lik kesintiyi mecburî hale getirecek acil durum kararının oy birliği ile alınması kuralıyla onayladı. Ayrıyeten ülkelerin doğal gaz taleplerini kendi seçecekleri tedbirlerle düşüreceğine işaret edildi.
İtiraz eden ülkelerin varlığı nedeniyle yüzde 15’lik gayenin yakalanamayacağı konuşuluyor.
Nitekim Yunanistan teklifin kabul edilemez olduğunu ve planın değiştirilmesini ya da kendisinin muaf tutulmasını isteyeceğini bildirirken, İspanya da Rus gazına bağımlı olmadığını, bu türlü bir tasarrufunun öteki AB ülkelerine yararı olmayacağını tabir etti.
Öte yandan Fransa Güç Dönüşümü Bakanlığı ise vatandaşlara ve işletmelere sıkı önlemler sunuyor. Reklam panolarının geceleri kapatılması, binaların termostatlarla donatılması, yalnızca iç sıcaklıkların 26 santigrat derecenin üzerine çıkması durumunda klimaların kullanılması, 19 santigrat derecenin altına düşmesi durumunda ısıtmanın devreye girmesi, klima çalışırken kapı ve pencerelerin kapalı tutulması, elektrikli aygıtları bekleme modunda bırakılmaması, toplu taşıma ve bisiklet kullanımı üzere önlemler kelam konusu. Bunlardan kimilerine uyulmaması durumunda para cezaları öngörülüyor.
Alman İktisat ve İklim Bakanlığı daha evvel vatandaşlara duş mühletinin kısaltılması, duş başlığının değiştirilmesi, tencere kapağının kapalı tutulması, ofislerde tasarruflu ampul kullanılması üzere tekliflerde bulunmuştu.