Küresel ısınmanın tesirleriyle yağış rejiminin değiştiği Doğu Karadeniz’de, haziranda 109,4 kilogram yağış ile son 90 yılın yağış rekoru kırılırken, takip eden aylar ise kurak geçti. Meteorolojik bilgilere nazaran, geçen yıl temmuz ve ağustos ayları ile bu yılın birebir devirlerinde ortalama yüzde 58 daha az yağış düşmesi nedeniyle bölgede su kaynakları da azaldı. Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Bu yıl Karadeniz’de çok fazla sel olmaması, çok şiddetli konvektif gök gürültülü sağanak yağışların uzun mühlet ve peş peşe olmamasından kaynaklanıyor” dedi.
Küresel ısınmanın tesirleriyle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde son aylarda azalan yağışlar, kuraklık tehlikesini de beraberinde getirdi. Doğu Karadeniz’de, haziranda 109,4 kilogram yağış ile son 90 yılın yağış rekoru kırılırken, takip eden aylar ise kurak geçti. Meteorolojik datalara nazaran, geçen yıl temmuz ve ağustos ayları ile bu yılın tıpkı periyotlarında ortalama yüzde 58 daha az yağışın düştüğü bölgede, kaynakları kurumaya başlayan içme suyunda zahmet yaşanması riski ortaya çıktı. Bölgede yağışların en fazla etkilediği Ordu’da, temmuz ayında 11 ilçedeki 336 noktada heyelan ve toprak kayması yaşandı. Ağustos ayında ise Rize’nin Pazar ilçesinde, Artvin’de merkeze bağlı Maden köyünde, Giresun’un Keşap ilçesinde küçük çaplı sel ve heyelanlar meydana geldi.
“Konvektif yağışlar peş peşe olmadı”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Kısım Lideri, Afet İdaresi Enstitüsü ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, sel ve kuraklığın gündelik değil ekstrem meteorolojik olaylar olduğunu söyledi. Kadıoğlu, bu olayların her gün olmasının beklenmediğini kaydederek, şunları söyledi:
“Maalesef her yağmurda sel uyarısı verir olduk zira dere yataklarında çok fazla yanlış ve çarpık yerleşim var. Bu yıl Karadeniz’de çok fazla sel olmaması, çok şiddetli konvektif gök gürültülü sağanak yağışların uzun mühlet ve peş peşe olmamasından kaynaklanıyor. Bazen birkaç gün yağmur yağar, toprak ve dereler suya doyar. Bunun peşine gelen çok kuvvetli sağanak yağışta artık suyu toprak ve dereler tutmaz, taşmaya başlar. Bu türlü koşullar üst üste geldiği vakit dere yataklarında su genleşip taşar. Dere yatağında araç, bina yol varsa bunlar da ziyan görür. Ekstrem hava kaidelerini en az 500 yılda yağabilecek en şiddetli yağışı düşünerek meskenlerimiz yerleştirmemiz, köprülerimizi ve yollarımızı yapmamız lazım. Bunları ezbere yaptığımız vakit en küçük yağışlarda bile peş peşe ve daima yağdığı vakit sel tehlikesi oluyor. Bu da olağan değil. Artık yağmur varsayımı ikazından çok sel varsayımı oluyor. Her yağmur sel, her fırtına bir afete dönüşüyor. Bu da gerçek bir şey değil. Bu da yerleşimden kaynaklı bir durum.”
“Yağışsız dönem kuraklığa dönüştü”
Doğu Karadeniz’de bu yıl çok fazla kar yağışı olduğunu ve ilkbaharda derelerin coştuğunu aktaran Prof. Dr. Kadıoğlu, “Bu sene Karadeniz’e çok kar yağdı. Yer altı suları olmayan toprak örtüsü kısa da olsa suyla beslendi. O yüzden ilkbaharda dereler gürül gürül akıyordu, bir orta sular çok kuvvetliydi lakin küçük, kısa bir kurak dönem, yağışsız dönemde bir anda Karadeniz’de durumu kuraklığa dönüştürdü. Şu anda fındığını kurutmak isteyenler bu işe seviniyor. Hiçbir vakit hava herkesi şad etmez. Şu anda kurak dönemde susuzluk, kıtlık var lakin bir yandan beşerler fındığını kurutabiliyor. O denli bir müspet tarafı var” diye konuştu. (DHA)