İstanbul’daki imzaların akabinde, Ukrayna tahılının sevkiyatına yönelik en kıymetli adım atıldı. Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM yetkililerinin yer alacağı Müşterek Uyum Merkezi misyona başladı. Ulusal Savunma Üniversitesi içerisinde yer alan merkezin açılışını Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, yaptı.
TÜM FAALİYETLER BM İLE KOORDİNELİ OLARAK YÜRÜTÜLECEK
Bakan Akar’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“Müşterek Uyum Merkezi Ulusal Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz prestijiyle hazırlık çalışmalarına başlamıştır. Merkezin görevi; Ukrayna’dan ihraç edilecek tahıl ve gibisi besin eserlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM’den 5’er temsilciden oluşmaktadır. Alanda rastgele bir askeri öge bulunmamaktadır.
Bu Merkez,
- Girişime dâhil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak,
- Uydu internet ve öteki muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek,
- Tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir.”
İMZALANAN EVRAK, 120 GÜN İÇİN GEÇERLİ OLACAK
“Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye’deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek kontrol timleri tarafından gemilerin denetimleri yapılacaktır. Mayın temizleme muhtaçlığı olursa taraflarca mutabık kalınacak biçimde planlama yapılacaktır. Lakin şu evrede bir muhtaçlık bulunmamaktadır.
Taraflarca imzalanan doküman, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecektir. Bu merkez ayrıyeten Karadeniz’deki tüm ticari gemilerin hareketlerini ulusal altyapımız ve başka imkânlarla izleyebilmekte, öbür kurum/kuruluşlarla birebir görüşebilmektedir.
Hali hazırda Ukrayna limanlarından çıkacak birinci tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edilmektedir. Müşterek Uyum Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen besin krizinin aşılmasına, bilhassa fiyatların aşağı çekilmesine değerli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Bu merkezde çalışan işçi, dünyanın gözünün üzerlerinde olduğunun farkında. Temennimiz, kolektif ve başarılı çalışmalar ile, Merkezin insani muhtaçlık ve barışa azami katkı sağlaması.
Dolayısıyla Merkez’de vazife alan işçinin sorumlulukları büyüktür. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM’nin kıymetli temsilcileri; tarihi, insani ve kıymetli bir misyon üstlenmiş durumdadır. Sayın Cumhurbaşkanımızın söz ettikleri üzere ‘Mutabakata taraflarca uyulması en büyük isteğimizdir.’ Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin güzel niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir.
Nitekim, tüm tarafların burada misyon alacak temsilcilerini mutabakatın imzalanmasının çabucak sonraki günü, acilen İstanbul’a göndermeleri kıymetli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Uyum Merkezinin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da taban hazırlamasını temenni ediyoruz. Bir an evvel ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz.”
“DÜZENSİZ GÖÇÜN ENGELLENMESİNE KATKI SAĞLAYACAK”
“Bu süreçte NATO’daki sorumluluklarını da yerine getiren Türkiye’nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve ehemmiyeti bir kere daha ortaya çıkmıştır. Besin krizinin önlenmesine ve uzmanlara nazaran besin fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu Merkez’de yapılacak çalışmalar, misal halde güç krizi ve öteki birtakım problemlerin tahliline de model olabilir.
Bu merkez ayrıyeten besin krizinin önlenmesi ve Afrika’dan Avrupa ve Türkiye’ye olabilecek sistemsiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır.”
25 MİLYON TON TAHIL SEVK EDİLECEK
Ukrayna’daki depolarda bulunan yaklaşık 25 milyon ton tahılın Müşterek Uyum Merkezi’nin nezaretinde kısa müddette sevk edilmesi bekleniyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, yaptığı açıklamada, tahıl gemilerinin kontrollerinin Ortak Uyum Komitesi’nin dayanağıyla Türk yetkililer tarafından gerçekleştirileceğini doğruladı. Sözcü Yardımcısı, gemilerin Karadeniz’deki Ukrayna limanlarına gidiş gelişlerinde gemide silah bulunmadığından emin olmak için denetleneceğini de vurguladı.
Öte yandan Ukrayna Limanlar Yönetimi’nden yapılan açıklamada, deniz yoluyla tahıl ve ilgili besin eserlerinin ihracatına yönelik teşebbüsün 22 Temmuz 2022’de imzalanmasıyla temaslı olarak, Odessa, Çornomorsk ve Yujnıy limanlarının tekrar faaliyete geçmesi için hazırlıkların yapıldığı belirtildi.
Gemilerin kervana dahil edilmesi için müracaat yapılması gerektiğine dikkat çekilen açıklamada, bu gemilerin belirtilen limanlara giriş ve çıkışlarının, bir geminin öncülüğünde gerçekleştirileceği tabir edildi.