Sosyal konut projesinin müracaat bilgilendirme formunda yer alan bir ayrıntı ile vatandaşın ödeyeceği aylık taksitlerin yılın hangi periyotlarında, ne kadar artacağı belirlendi. TOKİ taksitleri sabit mi olacak? Yapılacak artış oranı neye nazaran belirlenecek? İşte ayrıntılar…
Sosyal konut projesinde satışa sunulan konutların bedeli piyasa kıymetinin epey altında olmasına karşın, taban ücretliler için bu proje aracılığıyla konut sahibi olmak hayli sıkıntı.
Dün prestijiyle müracaatları başlayan projenin müracaat formunda ortaya çıkan bir ayrıntı, taksit fiyatlarındaki artışlarla ilgili tartışmalara yol açtı.
Başvuru bilgilendirme formunda belirtilene nazaran, aylık taksitler her yılın ocak ve temmuz ayları olmak üzere yılda iki kere belirlenecek. Ne kadar artış yapılacağı da, bir evvelki 6 aylık periyotta memur maaşlarındaki artış oranı dikkate alınarak, idarece tespit edilen oranda artırılacak.
Taksit fiyatlarındaki artış için yönetime yetki tanınması ile vatandaşın karşısına memur maaş oranından daha yüksek bir artırım oranı olarak çıkması ihtimali tartışılıyor.
6 AYDA BİR ZAMLANACAK, YÖNETİM KARAR VERECEK
500 bin konut ve 250 bin konutluk arsa ile 50 bin işyerinden oluşacak projenin ayrıntıları evvelki gün açıklanmıştı.
Konutların maliyeti üzerinden yüzde 40 indirim yapılacak projede, 2+1 dairelerin bedeli 608 bin TL idi. Aylık taksitler ise 240 ay vade ile 2 bin 280 TL olarak belirlendi. 3+1 dairelerin fiyatının ise 851 bin TL olduğu projede, bu dairelere de aylık taksit 3 bin 187 TL olarak belirlenmişti.
Ancak müracaatlar başladıktan sonra ortaya çıkan taksit fiyatlarına yönelik artış oranı tartışmalara neden oldu. Vatandaşın en merak edilen sorulardan biri, kelam konusu taksitlerin sabit olup olmayacağına yönelik idi.
Başvuru formunda yer alan ayrıntıyla, taksit fiyatlarındaki artışın yılda iki defa olmak üzere ocak ve temmuzda belirleneceği; yapılacak artış oranın da bir evvelki 6 aylık periyotta memur maaşlarındaki artış oranı dikkate alınarak, idarece tespit edilen oranda artırılacağı belirtilmiş oldu.
‘SÜRPRİZ ARTIŞLAR OLABİLİR’ BEKLENTİSİ
Kocaeli Üniversitesi Çalışma İktisadı ve Endüstriyel Alakalar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik, “Neden memur maaş artış oranı kadar denmiyor da yönetime takdir yetkisi tanınıyor? Bu tabire nazaran, yönetim daha yüksek bir artış oranı belirleyebilir. Sonra sürpriz artışlar olmasın!” değerlendirmesinde bulundu.
BAKAN KURUM: TABAN ÜCRETLİLER EK MESAİ YAPABİLİR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un, minimum ücretlilerin toplumsal konut projesi aracılığıyla nasıl konut sahibi olacağına ait söyledikleri de tartışma konusu oldu.
Dün bir televizyon kanalına katılan Kurum, “Asgari ücretliler hem kira hem konut kredisini nasıl ödeyecek?” sorusuna şu cevabı verdi:
“5 bin 500 lira alıyor. Hem kira ödeyecek hem konut kredisi taksiti ödeyecek hem de meskenini geçindirecek. Natürel bunu yapabilmesi için ek mesai ve kar sağlaması gerekiyor. Bunun için vatandaşımız biraz dişini sıkarak, biraz eşinden, dostundan borç alarak, biraz ek mesai yaparak bu bedeli karşılayabilir.”
‘VERGİ ARTIRIMI OLARAK DÖNEBİLİR’
Öte yandan, toplumsal konut projesiyle ilgili üzerinde durulan aksiliklerden biri de, bu projenin finansmanının nereden sağlanacağına ilişkin…
Vatandaşın vereceği peşinatların ve ödeyeceği aylık 2 bin 280 TL ila 3 bin 187 TL’lik taksitlerin inşaatların finansmanını sağlamaya yetmeyeceği, bunun 2023 bütçesine yansıtılarak vatandaşa yeni bir vergi artırımı olarak dönmesi ihtimali üzerinde duruluyor.
Dün sozcu.com.tr’ye konuşan bir gayrimenkul değerleme uzmanı, bu finansmanın nasıl sağlanacağını sormuş ve “Vergiler kanalıyla mı? O vakit bunun topluma geri dönüşü olacaktır” demişti.
YOKSULLUK SONUNUN ALTINDA YAŞAYANLAR BAŞVURABİLİYOR
Projede dikkat çeken noktalardan biri de, başvurabilmek için en fazla 18 bin TL aylık gelire sahip olunmasının istenmesi.
Kampanyaya İstanbul’da hane geliri 18 bin liranın, öteki vilayetlerde 16 bin liranın altında olan vatandaşlar başvurabilecek.
Türk-İş’in son açıkladığı datalara nazaran ise, yoksulluk hududu 22 bin 442 TL’ye yükselmişti.
Bu da, yoksulluk sonunun altında yaşayan ailelerin, mevcut kira, barınma bedellerine aylık 2-3 bin TL daha eklenmesi demek. Temel muhtaçlıklarını karşılamakta zorlanan bu aileleri, piyasanın çok altında olan bu aylık taksitlerin dahi zorlayabileceği belirtiliyor.
‘YÜZDE 10 PEŞİNATI ÖDEMEK PEK ÇOK HANE İÇİN KOLAY DEĞİL’
Söz konusu projedeki konutlar, vatandaşa yüzde 10 peşinat ve 240 ay vade ile satılacak.
Konu ile ilgili sozcu.com.tr’ye değerlendirmelerde bulunan İktisatçı Cem Oyvat ise, “Sosyal konut projesine yönelik haklı pek çok tenkit var. Pek çok hanenin bahsi geçen yüzde 10 peşinatı ödemesi kolay değil. Konutların İstanbul’da yapılacağı yerler de, kentin merkezinden uzak” değerlendirmesinde bulunmuştu.