Enda McClafferty, BBC Kuzey İrlanda Siyaset Editörü
Kraliçe 2. Elizabeth’in vefatından sırf birkaç saat sonra İrlanda Cumhuriyet Ordusu IRA’nın siyasi kanadı olarak bilinen Sinn Fein’in karargâhından ihtar bildirileri atılmaya başlandı.
Yollanan bir elektronik postada, aktivistlere toplumsal medyada yapılacak paylaşımlar konusunda parti siyasetlerini izlemeleri gerektiği hatırlatıldı.
Bu paylaşımlarda “saygılı” olunmasının ve “kişisel hakaret içeren her tıp içerikten kaçınılmasının” kıymetine işaret edildi.
E-posta’da Kraliçe 2. Elizabeth’in vefatından bahsedilmiyordu lakin ileti çok açık ve netti.
Kraliçe’nin vefatıyla ilgili uygunsuz içerikleri paylaşmayı ya da bunları beğenmeyi planlayanlara “bir defa daha düşünün” deniliyordu.
Kuzey İrlanda’da yayımlanan Andersonstown News gazetesinin yaptığı bir paylaşımda da İrlandalı cumhuriyetçilere Kraliçe’nin IRA’nın hayatlarını kaybetmiş bayan ve erkek üyelerine hürmetle başını eğmiş olduğu hatırlatıldı.
“Belki de bu akşam tweet atmadan evvel içinizden 10’a kadar saymanız düzgün bir fikir olabilir” denildi.
Ancak bu bildirilerin ulaşmadığı ya da etkilemediği kısımlar reaksiyonlarını göstermekten çekinmedi.
Dublin’deki bir futbol müsabakasında hakaret içerikli sloganlar atıldı, cumhuriyetçi bir toplu konuttan geçen süvari alayı yuhalandı. Kraliçe’nin vefatı monarşiye reaksiyon koymak için kaçırılamayacak bir fırsat üzere görülüyordu.
Paylaşımlar yayıldı, beğenildi lakin tıpkı vakitte cumhuriyetçiler ile Kraliyet Ailesi ortasındaki bağları yeni bir gözle değerlendirenlerin tenkitlerine de uğradı.
Kraliyet Ailesi’yle bağlardaki dönüşüm Kraliçe 2. Elizabeth’in Kuzey İrlanda’ya 2011 yılında yaptığı ve Sinn Fein’in boykot ettiği ziyaretiyle başladı.
Sinn Fein Genel Lider Yardımcısı Michelle O’Neill, Kraliçe 2. Elizabeth’in vefatının akabinde Belfast belediyesinde açılan taziye defterini imzaladı
O vakitten beri de cumhuriyetçiler, Martin McGuinness’in Kraliçe’yle birkaç defa görüşmesinin ve tokalaşmasının yarattığı ivmeyi tırmandırdı.
- IRA ve Sinn Fein’in en değerli isimlerinden McGuinness öldü
Sinn Fein Genel Lider Yardımcısı Michelle O’Neill de bu hafta simsiyah kıyafetleri içinde Kraliçe’nin barış ve uzlaşıya yaptığı katkılardan bahsederken değişen bağlantıların bir timsali üzereydi.
O’Neill’in yarın öteki parti başkanlarıyla birlikte Kral 3. Charles’a şahsen da taziye dileklerini sunması bekleniyor.
- Kraliçe 2. Elizabeth’in cenaze programı: 19 Eylül’e kadar neler olacak?
- Kraliçe 2. Elizabeth’in cenaze merasimi nasıl olacak?
Cumhuriyetçilerin kırmızı çizgisi
Ardından Sinn Fein heyetinin Aziz Anne Katedrali’nde Kraliçe 2. Elizabeth için yapılacak olan anma merasiminde Kral 3. Charles ve eşi Kraliçe Camilla’ya eşlik etmesi planlanıyor.
Ancak Sinn Fein, Kral 3. Charles’ın tahta çıkmasıyla ilgili rastgele bir aktifliğe katılmayı reddediyor.
Bu cumhuriyetçilerin kırmızı çizgisi olarak görülüyor.
Zira Sinn Fein, bu aktifliklerin yalnızca tahta bağlılık yemini edenleri bağladığını düşünüyor.
Partinin halka kırmızı çizgilerinin ne olduğunu hatırlatmak durumunda kalması da aslında Kraliyet Ailesi’yle bağların ne kadar değiştiğinin bir işareti olarak görülüyor.
Sinn Fein Genel Lideri Mary Lou McDonald da artık irtibat kanallarının açık olduğunu söylüyor.
McDonald, Kral Charles’ın kendisine koronavirüse yakalandığında nekahet devrindeyken “çok tatlı bir mektup” yazdığını söylemişti.
Edinburg Dükü Prens Phillip’in vefatının akabinde da McDonald, Kraliçe 2. Elizabeth ve hala prens olan Charles’a başsağlığı dileklerini ileten bir mektup göndermişti.
Kraliçe 2. Elizabeth’in 19 Eylül’de Londra’da yapılacak olan cenaze merasimine Sinn Fein genel lideri ya da yardımcısının katılması elbet Kraliyet Ailesi ile olan bağlantıları daha da yakınlaştıracak.
Siyaset sahnesi de değişir mi?
Ancak tüm bu el sıkışmaların ötesinde, alakaların yakınlaşması ne üzere bir siyasi maksada hizmet ediyor?
Bu çeşit olaylar Sinn Fein’i Kuzey İrlanda’da iktidarı kurmaya hazır bir parti üzere mi resmedecek?
Artık Kraliyet Ailesi’nin boykot edilmediği, monarşiyle daha olgun alakaların tesis edileceği bir devir mi başlayacak?
Bu durum Kuzey İrlanda’da çıkmaza giren hükümet kurma çalışmaları için de havayı değiştirebilir.
Ancak Sinn Fein’in Kraliyet Ailesi’ne bir anda hürmet duymaya başlamasının tüm siyaset sahnesini değiştirmesini beklemek gerçekçi değil.
Kraliçe 2. Elizabeth’in cenaze merasimiyle ilgili protokollerin tamamlanmasının akabinde siyasetin protokolleri tekrar geri gelecek ve tüm siyasi partiler yeniden kendi cephelerine çekilecekler.